Çocuk Hakları Günü'nde kara tablo

HABER MERKEZİ - İnsan Hakları Derneği (İHD), 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü dolayısıyla çocuklara ilişkin raporunu açıkladı. Çocuk haklarına ilişkin uluslararası sözleşmelere dikkat çekilen raporda, Türkiye’de çocuk haklarına ilişkin mevzuatın yetersiz ve dağınık olduğuna işaret edilerek, Çocuk Hakları Temel Yasası'nın çıkarılması istendi.

2 BİN 828 ÇOCUK HAPİSTE

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerinden de yararlanılan raporda, 2017 verilerine göre Türkiye nüfusunun 28,7'nin yani 22 milyon 891'inin çocuklardan oluştuğuna işaret edildi. Türkiye'de yaklaşık 2 milyon mülteci çocuğun bulunduğu aktarılan raporda, Türkiye'de toplam 7 çocuk cezaevi bulunduğu ve bin 825'i hükümlü olmak üzere 2 bin 828 çocuğun cezaevlerinde bulunduğunun altı çizildi.

'333 BİN 435 ÇOCUK KARAKOLLUK OLDU'

"Çocuklar kreş ve anaokulu yerine cezaevinde büyüyorlar" değerlendirmesine yer verilen raporda, 0-6 yaş aralığındaki 529 çocuğun anneleriyle birlikte cezaevlerinde kaldığına ve bu çocukların 482'sinin 0-3 yaş aralığındaki bebeklerden oluştuğu vurgulandı. TÜİK verilerine göre 2016 yılında polis karakolu veya jandarma karakolu gibi kolluk güçlerine gelen veya getirilen çocuk sayısının 2015 yılına göre yüzde 10 artış gösterdiği kaydedilen raporda, 333 bin 435 çocuğun karakolluk olduğunun altı çizildi. Bu konuda kimi veriler ise şöyle sıralandı:

- Çocuklarla ilgili 114 bin 752 ceza dava açılmıştır.

- Ceza mahkemelerine 12-14 ve 15-17 yaş gruplarında 246 bin çocuk getirilmiştir. Bu davalardan 87 bin çocuk hakkında mahkumiyete hükmedilmiş, 27 bin çocuk için hapis cezası verilmiştir. Diğer mahkumiyetler başka cezai yaptırımlara çevrilmiştir.

- Davaların 65 bini karara bağlanmış; 49 bini bir sonraki yıla devretmiştir.

- Çocuk ağır ceza mahkemelerinde 8 bin 924 dava açılmış ve bunların 4 bin 961'i karara bağlanmış 3 bin 963'ü bir sonraki yıla devretmiştir. Çocuklarla ilgili davalar ortalama 250 gün sürmektedir. Yıl içerisinde gelen davalarda 'suça sürüklenen çocuk' sayısı 135 bin 517 olarak raporlanmıştır.

890 BİN ÇOCUK İŞÇİ

Çocuk emeği üzerindeki sömürüye de yer verilen raporda, Türkiye'de ekonomik faaliyette çalışan 6-17 yaş grubundaki çocukların istihdam oranının yüzde 5,9 olduğu ve toplamda 890 bin çocuk işçi bulunduğu belirtildi. Raporda, ayrıca çalışan çocukların 49,8'inin okula devam ettiğini ancak bunlardan 50,2'sinin okuyamadığı aktarıldı. Çocukların çalışma yaşamında can güvenliğinin de olmadığı vurgulanan raporda, "19 Ekim 2017'de 3 çocuk ve 9 Kasım 2017 tarihinde 1 çocuk olmak üzere 4 çocuk Şanlıurfa'da tarlalarda pamuk öbeklerinin içerisinde hayatını kaybetti" hatırlatması yapıldı.

SOKAĞA ÇIKMA YASAKLARI VE ÇOCUKLAR

En fazla hak ihlalinin silahlı çatışmalardan dolayı yaşandığına dikkat çekilen raporda, TİHV'in 17 Ağustos 2017 tarihli '2 yılda ilan edilen sokağa çıkma yasakları' başlıklı raporunda 11 il ve en az 45 ilçede en az 252 kez süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı ilan edildiği belirtildi. Raporda buna ilişkin şöyle denildi; "Bu rapora göre en az 1 milyon 809 bin kişi bu yasaklardan etkilenmiştir. Bu yasaklar halen birçok köyde uygulanmaya devam etmektedir. Bu yasaklar süresi içinde kent içerisindeki ağır silahlı çatışma hali ve devamındaki bina yıkımları sonucu 10 binlerce konut ve yine 10 binlerce işyeri ile çok sayıda kamu binaları zarar gördüğünden yaklaşık 500 bin insanın yaşayacak evi kalmamıştır. Doğal olarak 10 binlerce çocuk evsiz ve okulsuz kalmıştır. Çatışma ortamında etkilenen çocukların yaşadığı travmaların giderilmesi konusunda ne tür psiko-sosyal çalışmanın yapıldığı ve kaç çocuğun yararlandığı bilinmemektedir. Eğitim Sen tarafından yapılan açıklamaya göre, sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı yerlerde yaklaşık 300 bin çocuk eğitime erişemedi. 2016-2017 eğitim yılında da büyük oranda bu sorunun devam ettiği bilgisi açıklamada yer almıştır."

20 ÇOCUK ÖLDÜRÜLDÜ

Raporda, bu yasaklarla birlikte okullarda cereyan eden milliyetçi tutumlar ile Kürtçe yasaklarına da işaret edilerek, çatışmalı ortamın çocukların yaşamlarını yitirmesine neden olduğu vurgulandı. Sadece bu yıl içerisinde mayın ve sahipsiz bombaların patlaması sonucu 6 çocuğun, güvenlik birimlerinin silah kullanma yetkisini aşması sonucu 6 çocuğun ve ayrıca panzerlerin insanları ezmesi sonucu 8 çocuğun hayatını kaybettiği kaydedildi.

ÇOCUK HAKLARI İHLAL VERİLERİ

İHD, imkanları dahilinde derlediği kimi ihlal verilerini şöyle sıraladı:

- Resmi hata ve ihmal sonucu 23 çocuk hayatını kaybetti. Büyük çoğunluğu taşımalı eğitime devam eden çocukların karşılaştığı yemekten zehirlenme vakaları ve okul servislerinin karıştığı kazalar nedeniyle 714 çocuk yaralandı.

- 17 çocuk intihar girişimde bulunmuş, bunlardan 12'si hayatını kaybetmiştir. 5 çocuk kuşkulu bir şekilde hayatını kaybetmiştir.

- 136 çocuğun toplumsal alanda, 24 çocuğun ev içerisinde, 7 çocuğunda okulda darp ve cebire maruz kaldığı bilgisi elde edilmiştir.

308 ÇOCUK İSTİSMARA UĞRADI

- 308 çocuğun toplumsal alanda, evde ve okulda cinsel istismara maruz kaldığı basına yansıyan haberlerden elde edilmiştir.

- Eğitim Sen tarafından ‘Eğitimde Cinsiyetçilik Raporu'na göre 2017 yılının ilk 5 ayında 182 çocuk, okullarda ve çocukların devam ettiği eğitim ve barınma yerlerinde cinsel istismara uğradı.

- Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre 2016 yılında çocuklara yönelik işlenen cinsel suçlar kapsamında 21 bin 189 karar verildi. Karar çıkan davalarda sanıkların yüzde 58,8 mahkum oldu.

- 2017 yılı içerisinde derneğimize yapılan başvuru ve basın taramalarında elde edilen bilgilere göre; 100 çocuk toplumsal olaylar sırasında gözaltına alındı.

KAZA BİLANÇOSU

- TÜİK'in 2016 yılı verilerine göre 864 çocuk trafik kazalarında hayatını kaybetti. 55 bin 198 çocuk yaralandı. Kazalarda ölen çocukların yüzde 44,8'inin 0-9 yaş grubunda. Veriler trafikte çocukların güvenliğini sağlayacak önlemlerin yeterince alınmadığını göstermektedir.

ÇOCUK YAŞTA EVLİLİK

- 2016 yılı TÜİK verilerine göre çocuk yaşta evlilik sayılarında resmi rakamlara göre kısmen azalma olduğu ifade edilmekle birlikte yılda yapılan yaklaşık 600 bin evliliğin yüzde 4.6'sı çocuk evliliklerden oluştuğu doğum istatistiklerine göre ise çocuk yaşta doğum yapanların oranlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. (Mezopotamya Ajansı)