Erdoğan'ın doğalgaz 'müjdesi' için kim ne dedi?

ARTI GERÇEK- Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın cuma namazı sonrası açıkladığı Karadeniz'de doğalgaz keşfi gündemi sosyal medyada platformu Twitter'da konuşulan ilk 17 gündemde yer aldı.

Erdoğan "Türkiye tarihin en büyük doğalgaz keşfini Karadeniz'de gerçekleştirdi. 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi bulundu. Hedefimiz 2023 yılında Karadeniz gazını milletimizin kullanımına sunmaktır" şeklinde amaçlarını açıklamıştı.

Fatih Sondaj gemisi ile 20 Temmuz 2020’de Tuna-1’de başlanılan çalışma sonrasında 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi keşfedildi.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan "Cuma günü milletimize bir müjdeyi vermekle karşı karşıya olacağımızı tahmin ediyor ve buna inanıyorum. Bu müjdenin biz de hayalleri rüyası içerisindeyiz… Bu müjdeyi tüm milletimize vermek suretiyle Türkiye’de yeni bir dönemin açılacağına da şimdiden inanıyorum" ifadelerini kullanmıştı.

'AKP 2004 YILINDAN BERİ DOĞALGAZ BULUYOR'

Erdoğan'ın açıklaması sonrası siyasi parti mensupları, uzmanlar ve gazetecilerden de değerlendirmeler geldi:

Konuya dair ARTI TV'de yaymlanan Haber Aktüel programına katılan HDP Onursal Başkanı Ertuğrul Kürkçü, "Benim bildiğim kadarıyla yeni bir şey yok. Türkiye aşağı yukarı 2004’ten beri Karadeniz’de doğalgaz yatağı keşfediyor. Sırayla takip ettiğimiz zaman Adalet ve Kalkınma Partisi hükümetlerinin genel olarak dış ödeme sıkıntılarıyla karşı karşıya kaldığı, cari açığın büyüdüğü, bütçenin büyük baskılar altında olduğu dönemlerde daima doğalgaz keşfiyle meşgul olur. Bunların hepsinin varsayılan büyüklüklerinin Tayyip Erdoğan’ın bugün duyurduğu büyüklükle eşdeğerdir" yorumunda bulundu.

Kürkçü doğalgazın yenilenebilir bir enerji olmadığı için 'müjde' olamayacağını kaydederek, "Türkiye esasen dışarıya para ödemekten ekolojik olarak efektif bir yatırım yapmaktan büyük geleceğini düşünerek yatırım yapmaktan söz ediyorsa bir karbonhidrat yatağına da ulaşmış olması ve bunun için yatırım yapacak olması halkın beklediği müjde olamaz. Bizim beklediğimiz müjde ya da muhalefet olarak vermemiz gereken müjde Türkiye’nin Güneş enerjisi kaynakları başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına dönük bir enerji sağlama stratejisine kavuştuğu olabilir. Biz burada bunların hiçbirisini görmüyoruz" sözlerini sarf etti.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu sosyal medya hesabından, "Bulunan doğalgaz rezervinin milletimizin refahını ve ülkemizin gücünü artırmasını temenni ediyorum. Denizlerimizde ailelerinden uzakta aylar boyunca fedakarca çalışan Fatih Sondaj Gemisi’nin tüm mürettabatına da şükranlarımı sunuyorum" yorumunu yaptı.

MUSA ÖZUĞURLU: BULUNAN MİKTAR 6 YILLLIK

ARTI TV'de Medya Kritik programını sunan Musa Özuğurlu ise şunları söyledi:

"Gazın bulunması elbette olumludur ancak eğer bulunan gaz sadece 320 milyar metreküp ise, devamı yoksa sevinci çok da abartmamak lazım. Kabaca karşılaştırma yapılabilmesi için bazı örnekler verilebilir. Türkiye’nin bulduğu belirtilen gazın miktarı 320 milyar metreküp. Rusya’nın 38, İran’ın 32, Katar’ın yaklaşık 25 trilyon metreküp kanıtlanmış gazı var. Sahip oldukları rezervler trilyon ile ölçülen ülkelerin sayısı ise 25 kadar. Türkiye yılda yaklaşık 50 milyar metreküp gaz tüketiyor ve yaklaşık 15 milyar dolar ödüyor. Yani bulunan miktar 320/50 = yaklaşık 6 yıllık gaz demektir. Bu da 6 yılda yaklaşık 90 milyar dolar eder."

'EKSEN TERCİHİ YAPABİLECEK LÜKSTEN UZAK'

"Keşif bu hali ile Türkiye’yi "eksen tercihi yapabilecek" lükse eriştirmekten çok uzak. Malum Türkiye enerjide dışa bağımlı bir ülke ve doğalgaz bu bağımlılığın önemli kalemlerinden birisi. Bulunan miktar bağımlılığı geçici bir süre erteleyebilir ama daha fazlası yoksa Türkiyeyi "gaz koridoru" olmaktan kurtarmaya yetmez. Diğer yandan Türkiye gaz için geçici olarak dışa bağımlılıktan kurtarabilir ancak bir diğer önemli kalem olan petrolde dışa bağımlılık devam edecek."

"Bir başka soru gazın çıkarılmasının hangi teknoloji ile olacağı. Bildiğimiz kadarıyla Türkiye’nin yeterli teknolojisi yok. Bu durumda uluslararası rekabette hangi ülke ve şirket tercih edilecek?"

'REFAHIN ARTACAĞI ANLAMINA GELMİYOR'

"Gaz ekonomiye mutlaka katkı sağlayacaktır ancak bu, Türkiye’de refahın artacağı anlamına gelmeyebilir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin her birisi ekonomisini bir temel kalem üzerine oturtmuş durumda. Yani Katar’ın gaz, Suudi Arabistan, İran’ın petrol kalemi gibi. Ancak bu kalem her ülkeye mutluluk getirmiyor."

"Gaz ve petrol zengini İran, Rusya, Suudi Arabistan, Nijerya, Venezuela’yı ele alalım. Bu ülkelerde zenginliğin halk ile yeterli ölçüde paylaşılmadığını ya da bu ülkelerin hemen hepsinde insan hakları, sosyal haklar, demokrasi, refah gibi başlıklarda büyük sorunlar yaşanabildiğini görüyoruz. Bu da "gaz bulundu, tüm sorunlarımız kısa sürede hallolacak" düşüncesinin acelecilik olduğunu gösterir."

"Diğer yandan anılan ülkelerin hemen hepsinde sektör belli bir zümrenin hatta belli ailelerin elinde ve iktidarda kalma aracı olarak da kullanılıyor. Türkiye’de gazın da (savunma sanayii ve inşaatta olduğu gibi) bir klik tarafından sahiplenilmesi, sermayenin belli bir zümrede birikmesi sürecini de keskinleştirecek ve sınıfsal çelişkiyi daha da arttıracaktır. Bu arada uluslararası sermayenin Türkiye’ye olan "ilgisi de" artacaktır. Bunun ileride ne gibi sorunlara yol açacağını şimdiden kestirmek zor."

"Sonuç olarak gazın bulunmasının olumlu yanları olduğu ortada ancak beklenti yaratıldığı gibi Türkiye’yi ilanihaye bağımlılıktan kurtaracak, büyük zenginlik ve refah getirecek bir miktarda olmadığı anlaşılıyor. Üstüne ne şekilde ve kimler tarafından çıkarılacağı ve bir zenginlik olarak nasıl kullanılacağına bağlı olarak endişe yaratacak ihtimaller ile de karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz."

ENGİN ALTAY: SEVİNDİK

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay: Sevindik. Enerjide dışa bağlılığımızı minimize edecek bu kaynağı en verimli bir şekilde milletimizin refahı, ülkemizin güçlenmesi için kullanmak temel görev ve sorumluluktur. Emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Hayırlı olsun.

AYHAN BİLGEN: HER YERALTI ZENGİNLİĞİNE SAHİP OLAN ÜLKENİN EKSEN ÜLKE OLMASI ANLAMINA GELMİYOR

Kars Belediyesi Başkanı Ayhan Bilgen: Belli bir ekseni olan ülkelerin zengin olması her yeraltı zenginliğe sahip ülkenin eksen ülke olması anlamına gelmiyor.Körfez ülkelerinin yüzyıllık hikayesi bunun göstergesidir.

'RUSYA EKONOMİSİ UÇUYOR MU?'

Gazeteci Mühdan Sağlam: Keşke abartmasak... 38 trilyon metreküp gazı olan Rusya ekonomisi uçuyor mu? Biraz sakin olsak... 320 milyar metreküp gazla dolar zengini olunmaz.

Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş: Fatih Sondaj Gemimizin Karadeniz'de gerçekleştirdiği 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi keşfinin milletimiz ve ülkemiz adına hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Ülkemizin enerji alanında attığı bu önemli adım hepimiz için bir gurur kaynağıdır.