Hevsel Bahçeleri'ndeki çalışmalara suç duyurusu
Artı Gerçek-Kayyım atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile Sur Belediyesi, 2015 yılında Türkiye’nin 14’üncü miras alanı olarak Dünya Kültür Mirası Listesi’ne eklenen ve 30’dan fazla uygarlığın izlerini taşıyan 8 bin yıllık Hevsel Bahçeleri, “Kültür Park” yapmak için iş makinalarıyla çalışmalara başladı. Yapılan çalışmalara karşı sivil toplum örgütleri, suç duyurusunda bulundu.
Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Amed Şubesi Eşbaşkanı Abdussamed Ucaman ve Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Amed Şubesi Sekreteri Mahmut Özkeskin, 2012 yılında yapılması planlanan ancak durdurulan “Dicle Vadisi Projesini”nin yerine “Kültür Park” adıyla yürütülen resmi ve gayri resmi çalışmaları şöyle anlattı.
Özkeskin, yapılanların kanuna aykırı olduğunu ve Hevsel Bahçelerindeki tarım alanının tehlikeye gireceğini ifade etti. Mezopotamya Ajansı’nda yer alan haberde suç duyurusunda bulunacaklarını söyleyen Özkeskin şunları söyledi:
“Hevsel Bahçeleri’nde Dicle Vadisi Projesi yapılmak istenmişti fakat aynı dönemlere denk gelecek şekilde Hevsel Bahçeleri için UNESCO başvurusu olmuştu ve 2015 yılında dünya kültür miras listesine alındı. Dünya miras listesine alındıktan sonra Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve Sur Belediyesi projeden tümüyle vazgeçti. Fakat imar plan değişikliği o dönemdeki sıkıntılardan dolayı bir türlü yapılamadı, son yıllarda da Diyarbakır Belediyelerine kayyum atanmasından kaynaklı oranın imar planı halen aynı şekilde durmakta.
‘HEM HALKI ALIŞTIRIYORLAR HEM DE BOZUP RANTA AÇMA PEŞİNDELER’
Bizim aldığımız bilgilere göre, Hevsel Bahçeleri’nde ‘Kültür Park’ adıyla bir proje yapılmak isteniyor. Bunun için düşünülen araziler Sur Belediyesi tarafından kamulaştırıldı ve birçoğu da bitirildi. Zaten bir ay önce Dicle Nehri üzerinde Sur Belediyesi tarafından iş makineleriyle kum ve çakıl çıkarılmıştı. Bu konuya ilişkin barolarla birlikte suç duyurusunda bulunduk. Ancak imar yoluna yakın şekilde arsa sahipleri tarafından iş makineleriyle tarımsal araziler düzeltilip, araçların girebileceği pozisyona sokulmuş, hatta bununla birlikte Dicle Nehri’nin doldurulduğuna da şahit olduk. Bizim hissettiğimiz şey şu, orayı bozmaya yönelik hem halkı alıştırıyorlar hem de bozup ranta açma peşindeler.”
‘YAPILAN ŞEYLER HUKUK DIŞIDIR’
Arazi sahiplerinin işlem yaptığı söz konusu bölgenin Dünya mirası listesinde yer alan tampon bölge olduğunu ve bu alanın tümüyle Büyükşehir Belediyesi ile Sur Belediyesi tarafından takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Özkeskin şöyle devam etti:
“Çünkü UNESCO burayı herhangi tarımsal bir arazi diye almadı. Orada bir sürü farklı canlı türlerin yaşadığı bir alan var ve 8 bin yıldır aynı şekilde tarımsal işlevler görülüyor. Burası dünyada nadir bir yerdir, nadir olduğu için o listeye girdi. Bundan dolayı belediyelerce korunması ve takip edilmesi gerekir. Tabii ki bu yapılan şeyler hukuk dışıdır. Bu yüzden biz de suç duyurusunda bulunduk.”
‘KANUNLARINI ÇİĞNİYORLAR’
ZMO Şube Eşbaşkanı Samet Ucaman ise yaklaşık 10 yıldır, Hevsel Bahçeleri ile ilgili çok kez kanunsuz müdahaleler yapıldığını dile getirerek şunları söyledi:
“Daha önceleri yapı rezerv alanı olarak ilan edildi, buna karşı orada yapının olamayacağıyla ilgili TMMOB’un itirazı olmuştu ve yürütme durdurulmuştu. UNESCO’nun dünya mirası alanı içerisine giren tampon bölgesinde bu kadar ısrarın rant amaçlı olduğunu düşünüyoruz. Çeşitli şekillerle buraya girmeye çalışıyorlar. Periferindeki alanın tümüne yönelik çalışma söz konusu. Mevcut sistem 5403 Toprak Koruma Kanuna muhalefetten kendi kanunu çiğniyor. Dolayısıyla kendileri bu kanunları çiğnemesine rağmen herhangi bir yetkili bu konuda karşı da çıkmıyor.”
‘SUÇ DUYURSUNDA BULUNACAĞIZ’
Yıkıma karşı tüm resmi kurumlara itirazda bulunacaklarını belirten Ucaman, sözlerini şöyle tamamladı:
“Usulü ve yöntemi biliyorlar, resmi yöntemlere göre bu işin yapılmayacağını da biliyorlar. Ama tarzları temcit pilavı gibi her seferinde farklı bir yöntemle ‘biz Hevsel’deki tarımsal araziyi nasıl yıkarız, nasıl yerle bir ederiz’ mantığı yatıyor. Sürekli motivasyonları budur. Biz de buna karşı itirazımızı her türlü göstereceğiz. Hem Toprak Koruma Kurulu’na müdahil olması için yazı yazacağız hem de bu konuyla ilgili kent dinamikleriyle suç duyurusunda bulunacağız. Bunun seçime yönelik bir yatırım olduğunu görebiliyoruz. Rant alanı oluşturmaya çalışıyorlar ve bu konuda da itirazımızı her taraftan yükselteceğiz. Yaptıkları kente karşı bir suçtur, görevi kötüye kullanmadır.”(HABER MERKEZİ)
