Hrant Dink’in Hasan Cemal’i duygulandıran sözü

'Sevgili Hrant’ın bu sözüydü, yaşadığı acılardı, Erivan’da bir sabah vakti gün doğarken Soykırım Anıtı’nın önünde bana duygu fırtınası yaşatan...'

Hrant Dink’in doğum günü bugün. Bu akşam Uluslararası Hrant Dink Vakfı Ödülü veriliyor. Hasan Cemal, T24’te bugün yazdığı yazıda "Kardeşim" dediği Hrant Dink’i yazdı.

"Günlüğüm'den seçtiğim bazı sayfaları sevgili kardeşim Hrant'ın anısına köşeme alıyorum" diyen Hasan Cemal, Hrant Dink'in, "Gelin önce birbirimizin acılarına saygı gösterelim!" sözünün kendisini çok duygulandığını yazdıktan sonra şöyle diyor:

"Sevgili Hrant’ın bu sözüydü, yaşadığı acılardı, Erivan’da bir sabah vakti gün doğarken Soykırım Anıtı’nın önünde bana duygu fırtınası yaşatan..."

Hasan Cemal’in yazısının bazı bölümleri şöyle:

"Ben Hrant’la baş başa, acıları düşünüyorum anıtın önünde.

Acılara saygı göstermeyi...

Başkalarının acılarını anlamayı...

Ve acıları paylaşmayı düşünüyorum.

Sabahın tuhaf sessizliğinde Hrant’la baş başayım.

Bir de Rakel’in çığlığı kulağımda...

Ermeni ulusunun ve kendisinin yaşadığı trajik acılar Hrant’ı fena halde olgunlaştırmıştı.

O, vicdanının diliyle konuşmasını, yazmasını belki de bu sayede öğrendi.

Herkes herkesten bir şeyler öğrenir.

Ben de öğrendim Hrant’tan, hem yaşamında hem ölümünde...

Tarihten kaçılamayacağını öğrendim.

Sabahın tertemiz sessizliğinde, bir kez daha tarihi inkâr etmenin anlamsızlığını, ama aynı zamanda tarihin, acıların tutsağı haline gelmenin taşıdığı riskleri düşündüm, Hrant’la birlikte...

Ve çok uzaklardan dayımın sesi:

"Kökler kaybolmaz oğlum!"

Dayım Çerkes, Gabardey’di.

Ama Çerkesliğinden söz etmez, ‘kökler’in konuşulmasından hoşlanmadığını belli ederdi.

Bizim ‘devlet korkusu’ydu bu.

Ben bazen üstüne gidince, "Karıştırma bunları!" derdi.

Ölümüne yakın, "Hasan oğlum, kökler kaybolmaz" demişti kulağıma...

İnsanların kökleri, kök saldıkları toprakları çok önemli.

İnsanları dilinden, kimliğinden koparmak nasıl insanlığa karşı büyük bir suçsa köklerinden, topraklarından koparmak da o kadar büyük bir suçtur.

Hele bunlara kulp takmak suçun ayrılmaz bir parçasıdır.

Ermeniler yaşadı büyük acıyı.

Anadolu’dan koparıldıklarında yaşadılar.

1915’de, 1916’da yaşadılar.

Ve Anadolu hasreti hiç dinmedi içlerinde...

Türkler de yaşadı acıyı.

Balkanlardan, Kafkaslardan koparıldıklarında yaşadılar acıyı,

Anadolu’da savaş zamanı yaşadılar acıyı...

Kürtler de yaşadı acıyı.

Dilleri, kimlikleri inkâr edildiğinde, kendi topraklarında sürgün edildiklerinde yaşadılar acıyı.

Acıları mukayese etmiyorum.

Yanlış olur. Acılar karşılaştırılmaz.