‘Hukuk ve toplumda anadil’ paneli

Artı Gerçek - Anka Dil Kültür Sanat Derneği'in (ANKA-DER) anadilinin önemine dikkat çekmek için düzenlediği 'Hukuk ve toplumda anadil' paneli Ankara'da Tüm Belediyelerin Sendikası (Tüm Bel-Sen) toplantı salonunda gerçekleşti.

Salona, “Ciwanen Kurd têkoşerên Kurdî ne (Kürt gençleri, Kürtçenin mücadelecileridir), “Em perwerdehiya bi Kurdî dixwazin (Kürtçe eğitim istiyoruz)” yazılı pankartlar asıldı.

Etkinliğin moderatörlüğünü yapan ANKA-DER üyesi ve eğitmeni Emine Oğuz, Kürt dili ve kültürü üzerindeki baskılara dikkat çekti. Oğuz, dernek olarak Kürt dili ve kültürünü yaşatmak için atölyeler ve dil kursları gerçekleştirdiklerini belirtti.

TOPLUMSAL SALDIRI

Toplum ve anadili hakkında konuşan Jiyan Bahadır, Türkiye’nin pek çok şehrinde çalışan emekçilerin Kürtçe konuştukları için işlerinden ayrıldıklarını hatırlattı. Gençlerinin zamanının çoğunun sosyal medyada geçtiğini kaydeden Bahadır, sosyal medyanın anadil noktasında gençleri kötü etkilediğini belirtti. Bahadır, “Çünkü sosyal medyada Kürtçe içerik çok az ve gençler sürekli Türkçe içeriklere maruz kalıyor. Bu nedenle sosyal medya Kürtçenin popüleritesine zarar veriyor” dedi.

Kürtçe paylaşımlara yönelik saldırılar olduğuna da işaret eden Bahadır, “Bu da özel savaşın bir parçasıdır. Kürtçeye yönelik toplumsal bir saldırıyla Kürtlerin üzerine geliniyor” diye kaydetti.

HUKUK VE ANADİL

Ardından konuşan Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi Özgür Yaldız, anadilin hukuk boyutunu değerlendirerek toplumda ve devlet kurumlarında nasıl yer aldığına ilişkin konuştu. Birleşmiş Milletler’in (BM) İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde yer alan 26 ve 2’inci maddelerinde anadilin korunduğunu belirterek maddeleri açıkladı. Yaldız, “Ancak Türkiye devleti söz konusu maddeleri imzalamadı. Bu nedenle Lozan Antlaşması’ndan bu yana Kürtçe üzerinde büyük bir yasak var. Kürtçenin eğitim dili, resmi dil olmasından korkulduğu için de bu dil engelleniyor” diye konuştu.

Yaldız, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 30’uncu maddesinde çocukları için yer alan dillerini ve inançlarını istedikleri şekilde yaşayabilmeleri gerektiğini söyleyerek, Türkiye’nin bu maddeyi de imzalamadığını ifade etti.

‘KURTULUŞ KENDİNİ TANIMAKTAN GEÇER’

Kürtçe dili üzerine çalışmalar yapan araştırmacı Abdullah Ekici ise gençlerin Kürtçeye duyduğu ilginin kendisine umut verdiğini belirterek Celadet Elî Bedirxan çıkardığı Hawar dergisinden söz etti. Bedirxan'ın Kürtçenin, Kürt kültürü için önemli bir yeri olduğunu belirten Ekici, dilin Kürt halkının mücadelesinde önemli olduğunu düşündüğünü ve bunun için çabaladığını söyledi. Ekici, kurtuluşun kendini tanımak ve kendini tanımanın da dilini bilmekle olduğunu kaydetti.

Panel soru-cevap ve halayla son buldu. (MA)