İzmir'deki nükleer atıklar hakkında Çevre Bakanı'na 14 soru

ARTI GERÇEK- HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, İzmir Gaziemir'de eski bir akü fabrikasının bahçesinde gömülü olduğu tespit edilen 200 tona yakın radyoaktif nükleer atığı Çevre ve Şehircilik Bakanı'na sordu.

Kemalbay, konuyla ilgili hazırladığı soru önergesini Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un cevaplaması istemiyle Meclis Başkanlığı'na sundu.

Soru önergesinde "Anayasa’nın 56. Maddesi "Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir" diyen Kemalbay, şu sorulara yanıt istedi:

1. Türkiye’ye girişi yasak olan bu atığın İzmir’de ortaya çıkmasına yönelik herhangi bir araştırma yaptırdınız mı? Gaziemir, Emrez ve Aktepe mahallesinde bulunan akü fabrikasına radyoaktif bulaşıklı atıklar hangi ülkeden kim veya kimler tarafından getirilmiştir?
2. Dere sularına karışarak toprağı, havayı, suyu tüm canlıları zehirleyen Gaziemir’deki bu ölümcül radyoaktif kirliliği 17 yıldır neden ortadan kaldırmadınız? Kirliliği nasıl ve ne zaman temizleyeceksiniz?
3. Bilirkişi incelemesi kapsamında bakanlığınızın yapmış olduğu analizin yeterli olmadığı yönündeki ilgili kamu kurumlarının uyarılarını dikkate alan bir çalışmanız oldu mu?
4. Gaziemir’de yaşayan yurttaşlar daha ne kadar radyoaktif bulaşıklı tehlikeli atıklarla yaşamaya mahkûm edilecekler?
5. Söz konusu fabrikaya kesilen ceza firma sahipleri tarafından ödenmemiş, üstelik Torbalı’da faaliyetlerine devam ettikleri bilinmektedir. Yani suç işleyenler fiilen cezasız kalmıştır. Ülkeye radyoaktif bulaşıklı atıkları sokanlar ise hiç yakalanmamıştır. Bu cezasızlığın ülkemizi dünyanın radyoaktif atık çöplüğüne çevirmek isteyenleri cesaretlendireceğini düşünüyor musunuz? Bu riski ortadan kaldırmak için ne yapacaksınız?
6. Torbalı’da faaliyetine devam eden söz konusu tesise Gaziemir’deki ekipmanların da nakledildiği düşünüldüğünde nükleer maddelerle temas eden bu cihazlar nedeniyle çalışanların, makinaların, halkın sağlık kayıtları bulunmakta mıdır?
7. Halkın sağlığını ciddi anlamda tehdit eden pervasızlık ve denetimsizlik nasıl mümkün olabilmektedir?
8. Gaziemir’de ve Torbalı’da radyoaktivite başta olmak üzere kapsamlı bir çevresel durum değerlendirilmesi yapılmış mıdır?
9. Yakın bölgede yer alan su kaynaklarının radyoaktivite ölçümleri yapılmış mıdır?
10. Atıklardan oluşan sızıntı sularının yer altı suyunu ve insanların sağlığını bozma riskine yönelik bir risk değerlendirmesi yapılmış mıdır?
11. Türkiye’de radyoaktivite içeren atıklar işlenen başka tesisler var mıdır, varsa hangileridir?
12. Bu tür işlemlerin yapıldığı tesislerin atıklarında radyoaktivite ölçüm denetimi yapılmakta mıdır?
13. Gaziemir’de bulunan eski akü fabrikasının bulunduğu alanda yer altında kaç ton atık tespit edilmiştir? Bu atıkların halka verdiği/vereceği zararların boyutları kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?
14. Çevrenin radyoaktif atıklarla ve radyoaktif yağışlarla kirlenmesini önlemeye yönelik Bakanlığınızca ne tür tedbirler alınmaktadır?"