AKP'li Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin Sayıştay raporu: Hesaplarda çelişki, ruhsatsız işletmeler, işçilere hak gasbı
Eda NARİN
İSTANBUL - 2022 yılının belediye ve bağlı idarelere ilişkin Sayıştay raporları yayımlandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 21 Ağustos’ta güncellediği verilere göre 'Türkiye'nin en borçlu belediyesi' unvanını elinde bulunduran AKP'li Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ndeki usulsüzlükler Sayıştay raporuyla ortaya çıktı.
KAYITLI TAŞINMAZLARIN TUTARLARI GERÇEK DURUMU YANSITMIYOR
AKP'li belediyenin mali tabloları incelendiğinde kayıtlı taşınmaz tutarlarının gerçek durumu tam olarak yansıtmadığı anlaşıldı. Raporda, 31 Aralık 2017 tarihine kadar belediyenin taşınmaz tespit, değerlendirme ve kayıt işlemlerini yönetmeliğe uygun olarak tamamlamadığı belirtildi.
Raporda, "Taşınmaz kayıtlarının yapılan tespitler doğrultusunda güncellenememiş olması sebebiyle taşınmazların emlak biriminde kayıtlı değerleri ile muhasebede kayıtlı değerleri arasında fark oluşmakta ve bu tüm ilgili hesapları etkilemektedir" denildi.
Belediyenin bazı gelir kalemlerinde tahakkukun tahsilata dönüşme oranlarının düşük olduğu tespit edildi. Buna göre gelecek yıla devreden bazı gelir kalemleri şöyle:
- İlan ve Reklam Vergisi Tahsilat Oranı %30,12
- Çevre Kirliliğini Önleme Gelirleri Tahsilat Oranı %0
- Mahalli İdareler Kurumlar Hasılatı Tahsilat Oranı %3,62
- Ecrimisil Gelirleri Tahsilat Oranı %17,78
- Diğer Taşınmaz Kira Gelirleri Tahsilat Oranı %34,73
- Maden İşletmelerinden Alınan Paylar Tahsilat Oranı %0
- Para Cezaları Tahsilat Oranı %58,72
İŞÇİLERE YILLIK İZİNLERİ KULLANDIRILMADI
Raporda dikkat çeken usulsüzlerden biri de işçilerin yıllık izinlerinin kullandırılmaması oldu. AKP'li belediyenin işçilere yıllık izinleri kullandırmayarak biriktirdiği ve biriktirilen izinlerin emeklilik aşamasında toplu izin ücreti ödemelerine dönüştürüldüğü ortaya çıktı.
Yapılan incelemede emekliye ayrılan 49 kadrolu işçiye geçmişten bu tarihe kadar kullanmadıkları izinlerinden dolayı, 2022 yılında 1.175.187,76 TL toplu izin ücreti ödendiği anlaşıldı.
RUHSATSIZ İŞLETMELERE İZİN VERİLMİŞ
'İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı' olmadan faaliyette bulunan işletmelerin olduğu tespit edildi. AKP'li Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin yetki alanına giren bu işletmelerin oranlarına ilişkin ise şu veri paylaşıldı:
"900 adet gayri sıhhi müesseseden 415’inin; 573 adet sıhhi müesseseden ise 183’ünün işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunduğu görülmüştür."
OTOPARK GELİRLERİNDEN İLÇE BELEDİYELERİNE VERİLMESİ GEREKEN PAY VERİLMEDİ
Raporda ayrıca otopark yerlerinin işletme gelirlerinin ilçe belediyelerine gönderilmesi gereken payın gönderilmediği ortaya çıktı. Raporda, 222 milyon 522 bin 38 TL olan gelirin yüzde 50'sinin ilçe belediyelerine aktarılması gerektiğinin altı çizildi.
BELEDİYEYE AİT TAŞINMAZLAR, DERNEKLERE TAHSİS EDİLDİ
Belediyeye ait taşınmazların çeşitli dernek, vakıf ve spor kulüplerine tahsis edildiği rapora yansıyan bulgular arasında yer aldı. Raporda, mevzuat hükümlerine aykırı olarak yapılan tahsis işlemlerinin iptalinin gerektiği vurgulandı.
TAŞINMAZLARI ÇAY BAHÇESİ VE TİCARETHANE OLARAK KULLANDILAR
Büyükşehir Belediyesi tarafından ilçe belediyelerine tahsis edilen bazı taşınmazların asli
görev alanları dışında kullanıldığı tespit edildi. Yapılan incelemede; Mülkiyeti büyükşehir belediyesinde olan bazı taşınmazların Kandıra ve Körfez Belediyelerine tahsis edildiği ancak bu belediyelerin taşınmazları asli görev ve hizmet alanları dışında kafeterya, çay bahçesi, ticarethane vb. şekilde kullandıkları ortaya çıktı.
RAPORDAKİ DİĞER USULSÜZLÜKLER
Sayıştay'ın AKP'li Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne ait raporunda yer alan diğer usulsüzler ise raporda şu ifadelerle yer aldı:
- Kiralama dosyaları ve kira gelirlerine ilişkin yapılan incelemede; kirasını vadesinde ödemeyen işletmeler için mevzuatta ve ihale şartnamelerinde öngörülen işlemlerin yapılmadığı ve müeyyidelerin uygulanmadığı görülmüştür.
- Kiraya verilen bazı taşınmazların elektrik, doğalgaz ve su aboneliklerinin devredilmemesi ve bu aboneliklere ait fatura bedellerinin Büyükşehir Belediyesi bütçesinden ödenmesine rağmen bazı kiracılardan kullanmış oldukları elektrik, doğalgaz ve su bedellerinin tahsil edilemediği tespit edilmiştir.
- İl sınırları içerisinde faaliyet gösteren Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında, özelleştirme bedeli, lisans ihale bedeli ve su kullanım bedeli ödemeksizin hidrolik kaynaklara dayalı elektrik üretim faaliyetinde bulunan işletmelerden, 492 sayılı Harçlar Kanunu'na göre Hazine ve Maliye Bakanlığınca tahsil edilip %90’ı Büyükşehir Belediyesine aktarılması gereken hidrolik kaynaklara dayalı elektrik üretim lisans harçlarının takibinin yapılmadığı tespit edilmiştir.
- Dağıtım şirketince yapılması gereken ancak enerji müsaadesi alınabilmesi için çeşitli nedenlerle idare bütçesinden karşılanan dağıtım tesis giderlerinin ilgili elektrik dağıtım şirketinden talep edilmediği, ayrıca söz konusu dağıtım tesislerinin elektrik dağıtım şirketine devredilmediği tespit edilmiştir
- Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde ulaşım sağlamada çalışan özel halk otobüsleri ve minibüslerin il/ilçe trafik komisyon kararı veya encümen kararları ile süre belirtilmeksizin bu hakka sahip olmalarına zımni olarak izin verildiği görülmüştür.
- Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde ulaşım sağlamada çalışan taksi plakalarının il/ilçe trafik komisyon kararlarıyla bu hakka süre belirtilmeksizin sahip olmalarına zımni olarak izin verildiği görülmüştür.
- Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde ulaşım sağlamada çalışan servis araçlarının il/ilçe trafik komisyon kararı veya encümen kararları ile bu hakka süre belirtilmeksizin sahip olmalarına zımni olarak izin verildiği görülmüştür.
Sayıştay'a göre ücretsiz toplu taşıma kamu zararıymış: İBB'ye 131 milyon liralık ceza
