Salgın koşullarında evden çalışma: Aslında işyerinde çalışmaktan daha ağır

Gül GÜNDÜZ

ARTI GERÇEK - Evde kal çağrısıyla iş yaşamı eve taşındı. Gazeteciler gibi çoğu meslek grubu da salgınla birlikte evde çalışma düzenine geçti. Ancak evden çalışanların bu süreçte ekonomik, hukuki ve psikolojik kayıpları oldu.

Artı Gerçek, evde çalışmanın hukuki, ekonomik ve psikolojik boyutlarını uzmanlara sordu. Çalışma Ekonomisi Uzmanı Murat Özveri, bu süreçteki hak kayıplarını değerlendirdi:

"Öncelikle evden çalışma olarak algılanmıyor. Oysa evden çalışma da işte çalışmadan çok farkı olmayan bir çalışma türü. İşyerinde çalışmaya göre bir dizi de dezavantajları var. Öncelikle erişilir olmama hakkının evden çalışırken ortadan kalkmış olması söz konusu. Bu durum özel hayata yönelik ciddi bir müdahalenin söz konusu olması demek. Ayrıca evden çalışma da haftalık 45 saatlik bir çalışma süresine tabidir buna asla uyulmuyor. Bu durumda ölçüyü kaçırdığınızda tacize giriyor, ölçüyü kaçırdığınızda mobinge giriyor."

Resmi tatil izinlerinin işyerindeki çalışma biçimi şartlarında uygulanması gerektiğine değinen Özveri, işverenleri de uyardı:

"İşverenin bir organizasyon yaptığı her yer işyeridir. Bun nedenle işveren emir ve talimat verip bana bir şey yaptırıyorsa karşılığında ücret ödemek zorundadır. Bunun aksi angaryadır ve yasaktır."

'OFİSTEKİ HAKLAR AYNI ŞEKİLDE GEÇERLİ'

Emek ve Sosyal Politikalar Uzmanı Aziz Çelik de bu durumun uzaktan çalışma sistemi olmadığının altını çizdi:

"Salgın nedeniyle evden yapılan her çalışma uzaktan çalışma kapsamına girmez. Tıpkı ofiste nasıl çalışıyorsa evinde de aynı koşullarda çalıştığı kabul edilerek haklarının bu şekilde ödenmesi ve verilmesi gerekir. Örneğin bayramda resmi tatillerde hafta tatillerinde genel tatillerde hangi kurallar geçerliyse burada da o kurallar geçerlidir. Örneğin işyerinde fazla mesai yapan fazla mesai ücreti alıyorsa evinde de aynı şekilde fazla mesai ücretini alacaktır."

'BİRAZ KENDİMİZE KARŞI DA ANLAYIŞLI OLMAK GEREKİYOR'

Evde çalışmanın psikolojik boyutu da var. Psiikolojik boyutunu ve sürecin zorluğunu Klinik Psikolog Nergiz Eke anlattırken bazı uyarılarda bulundu:

"Evden işlerini yürütmek zorunda kalan büyük bir kesim var. İşyerindeki çalışmayla evdeki çalışma arasında belli farklılıklar da oldu. İş dışında başka bir yaşam alanı hissettiğiniz bir yere işin eve gelmesi anlamına geldi. Evin her gün yapılması gereken rutin sorumluluklarının yanında bu iş sorumluluğu da aslında kişiyi zorlamaya başladı. Bir taraftan da kendi işinizi yapmak zorundasınız. Bir taraftan da hem iş yapabiliyor olmak iş hayatını evin içinde devam ettiriyor olmak kolay değil. İşverenin beklentisini karşılamaya dönük kaygıları da beraberinde getirdi. Biraz kendimize karşı da anlayışlı olmak gerekiyor."