Savcılık, cenazelerin aynı mezarlığa defin edilmesine izin vermiyor

Remzi BUDANCİR

ARTI GERÇEK - Bitlis’in Yukarıölek (Oleka Jor) Mahallesi’nde 19 Aralık 2017’de ilan edilen sokağa çıkma yasağının ardından 279 mezarın bulunduğu Garzan Mezarlığı yıkılmıştı. Mezarlıkta defin edilen cenazelerin defin ruhsatı olmasına rağmen mezarlığın yıkılması ailelerin tepkisine neden oldu. Tepkilerin artması üzerine ilk açıklama Bitlis Valiliğinden gelmişti.

Ailelerden habersizce mezarlıktan cenazelerin çıkarılmasının mevzuata uygun olduğunu savunan Bitlis Valiliği, 11 mezarın da boş olduğunu ifade etti. İşlemlerin imam ve Cumhuriyet Başsavcılığı nezaretinde Adli Tıp Uzmanı tarafından tek tek yasal mevzuata uygun muhafaza altına alındığını ifade eden Valilik, mezarlığın kaçak olduğunu iddia ederek, "Cesetlerin kime ait olduğunun tespiti maksadıyla DNA testi yapılmak üzere İstanbul Adli Tıp Kurumuna sevk edilmiştir" ifadelerini kullanmıştı.

AİLELERE "CENAZLERİ BAŞKA YERE GÖMÜN" KOŞULU

Aileler, valiliğin yasal olmadığı yönündeki açıklamalarına tepkili. Cenazelerin defin ruhsatı alınarak söz konusu mezarlıkta toprağa verildiğini anlatan aileler, mezarlığın yasal olmadığına ilişkin açıklamaların gerçeği yansıtmadığı görüşünde. En son Bitlis Cumhuriyet Başsavcılığı aileler ile bir görüşme yaptı. Ailelere "Defin ruhsatı olduğunu bilmiyorduk. Bilseydik farklı bir uygulama yapardık" diyen başsavcı, "Defin ruhsatı olanlara DNA testi yapılmadan cenazeleri teslim edilecek. Defin ruhsatı olmayanlara ise DNA testi istenecek" dedi. Mezarlıktan çıkarılan cenazelerin aynı mezarlığa değil, nüfusuna kayıtlı oldukları illerdeki mezarlığa defin edilebileceği bilgisini aktardı.

30 AİLE SAVCILIĞA BAŞVURDU

Aileler, valiliğin "Mezarlık kaçak" açıklamasına, savcılığında "Cenazeler burada gömülmeyecek" sözlerine tepkili. Mezarlığın yıkılmasını hem hukuka hem de vicdana aykırı olduğu görüşünde olan aileler, "Yasal sorun olduğu için değil, mezarlığı dağıtmak için bunu yaptılar" diyor. Ne olursa olsun çocuklarının cenazelerini sahipsiz bırakmayacağını belirten aileler, girişimlerini başlattı. Savcılığın ailelere "Başvuruda bulunulursa cenazeler teslim edilecek" açıklamasının ardından yaklaşık 30 aile Bitlis’e giderek başvuruda bulundu. Başka illerde bulunan aileler ise bulundukları ilerde İHD’ye başvurarak cenazelerinin kendilerine teslim edilmesini talep etti.

BİNGÖL: SÜREÇ BİTİNCE BUNLARLA KARŞILAŞTIK

Bitlis’te Cumhuriyet Başsavcılığı ile görüşen ailelerden Lezgin Bingöl, yaşadıklarını Artı Gerçek’e anlattı. Mezarlığın kaçak olduğuna ilişkin talebin idare tarafından yapıldığını anlatan Bingöl, "İdare mezarlığın yasal olamadığını iddia ediyor. Sanki gizliden bir defin yapılmış gibi bir yaklaşım sergileniyor bu doğru değil. Çocuklarımızı defin ruhsatı alarak defin ettik. Tüm yetkililer biliyordu. 2013 yılında, çatışmasızlık döneminde kimse ses çıkaramadı, süreç sona erince bu şekilde bir uygulama ile karşı karşıya kaldık. Zaten valiliğin bu konuda yaptığı açıklama ortada. Cenazelerin tekrar buraya gömülmesine izin verilmeyecek. Savcılık herkes kayıtlı olduğu ilde cenazelerini defin edeceğini söyledi" dedi.

"ÇOCUKLARIMIZI SANKİ YENİ KAYBETTİK"

Çocuklarının mezarlarının açılmasının acılarına acı kattığını anlatan Bingöl, "İnanın hissettiğim acıyı ifade edebilecek cümle bulamıyorum. Sanki bu gün, yeni çocuğumu kaybettim. İnsan çocuğunun cenazesini görebileceği için sevinebilir mi? Evet sevinmişim. Çocuğumun cenazesini tekrar görebilirim diye sevinmiş bir durumdayım. Bu acının katmerleşmesidir başka bir şey değil" diye konuştu.

DAĞ: OĞLUMU MEZARDAN ÇIKARDIKLARINI ÖĞRENDİĞİMDE YIKILDIM

Garzan mezarlığında oğlunun cenazesi olanlardan biride Diyarbakır’dan Zeki Dağ… Mezarlığın açıldığı haberini basından öğrendiğini anlatan Dağ, "Oğlumu mezardan çıkardıklarını öğrendiğimde yıkıldım. Ne yapacağımı şaşırdım. Oğlumu çıkarıp götürmüşler. Mezarlığı yıkmışlar. Bunu yasa ile, prosedür ile açıklanacak bir durum değil. Bu durumu kabul etmemiz ise mümkün değil" dedi.

Oğlunun mezardan çıkarılarak götürüldüğün haberini aldıktan sonra İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesine giderek başvuruda bulunduğunu anlatan Dağ, "Ben oğlumun cenazesini orada bırakmam. Bırakmayacağım… İHD’ye başvuruda bulundum. Savcının aileler ile görüştüğünü öğrendim. Bitlis’e gideceğim, başvuruda bulunarak cenazemi alacağım" diye konuştu.