Tüm potansiyeline rağmen Van’da kış turizmi yerinde sayıyor: 'Hükümet yatırım yapmıyor, kayyımlar proje üretmiyor'
Şenol BALI
VAN - Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre Van'da işsizlik oranı yüzde 19.2. Kişi başına düşen gelirin en düşük olduğu kentler arasında yer alan Van, göç vermeye devam ediyor. Tarım ve hayvancılığın günden güne gerilediği kentin ekonomisi son yıllarda büyük oranda İran’dan gelen turistlere dayanıyor. Geçtiğimiz sezon 1 milyona yakın İranlı turistin ziyaret ettiği kent, yaz aylarında yakaladığı turizm ivmesini kış aylarında sürdüremiyor.
TEK KAYAK MERKEZİ VAR
Kentte kış mevsimi oldukça uzun sürüyor ancak kış turizmi oldukça gerilerde. Kar yağışının fazla, doğanın turizme uygun olduğu Van'da altyapı yetersizliği nedeniyle kış sezonu yaz aylarındaki turizm potansiyeli yakalanamıyor. Yüksek kesimleri aylarca karlı kapı kalan kentte şu sıralar faaliyette olan tek kayak merkezi var. Ancak Abalı Kayak Merkezi de ulaşımın zor olması nedeniyle yeterli potansiyel yaratamıyor.
'TURİZM İÇİN KAMU YATIRIMLARI ÖNCELENMELİ'
Kentin kış turizmi açısından devasa bir potansiyel taşıdığını vurgulayan turizmci Murat Beyaz, bu potansiyelden faydalanılamamasını 'beceriksizlik' olarak nitelendirdi. Beyaz, "Altyapı çalışmalarının yapılması gerekiyor. Doğru yere konumlanmış birkaç kayak merkezinin olması lazım. Bu tasarlanırken konaklama hizmeti de verilmeli. Turist geldiğinde tüm ihtiyaçlarını giderecek bir düzenlemenin yapılması lazım. Buna uygun dağlarımız ve gerekli şartlar mevcut. Buralarda kamu ağırlıklı bir yatırımın öncelenmesi lazım. Sonrasında özel sektörden de yatırımlar olur" diye konuştu.
'VAN GÖLÜ EKSPRESİ DAHA FAAL HALE GETİRİLMELİ'
Ankara’dan Bitlis’in Tatvan ilçesine haftada iki kez sefer düzenleyen Van Gölü Ekspresi ile ilgili düzenleme yapılmasını isteyen Beyaz, "Van Gölü Ekspresi’nin haftanın yedi günü ve daha faal çalışması kış turizmini olumlu etkileyecek. Yine yataklı vagonların eklenmesi de önemli olacak. Bunu Kars’a giden Doğu Ekspresi örneğinde görüyoruz. Bu seferler karla özdeşleşmiş durumda. Tabii sadece trenle de olmaz. Kamu yatırımlarının olması lazım" dedi.
'TURİZM POTANSİYELİNİ YILIN TAMAMINA YAYAMIYORUZ'
Kentteki otellerin doluluk oranı yaz aylarında yüzde 90’larda seyrediyor. Ancak kış aylarında bu oran oldukça düşük. Otel işletmecisi Mehmet Özköseoğlu, sadece dört aylık yaz sürecinde iş yapabildiklerini vurguladı. Özköseoğlu, "Son yıllarda artan turizm potansiyelini yılın tamamına yayamıyoruz. İklim uygun olmasına rağmen kış turizminin gelişmesi için yatırımlar yapılmadı. Doğru konumlandırılabilir ise kentte buna uygun yerler var. En soğuk yeri olan ve termal suyun da olduğu Çaldıran ilçesi bu anlamda değerlendirilebilir. Daha verimli olurdu. Bu yönlü yatırımlar yapılmıyor. Turizmle ilgili kentte hiçbir şey yapılmadı" diye konuştu.
'TURİST, TESİS OLMADIĞI İÇİN GELMİYOR'
Yatırımlar konusunda Van'a pozitif ayrımcılık yapılmasını isteyen Özköseoğlu, "Kışın işler kötü. Otel sayısı fazla ama gelen turist yok. İç turist de gelemiyor. Sadece iş seyahati için gelenler oluyor. Yazın gelen İranlı turistler kışın da gelerek konaklamak, kayak merkezine gitmek ister ama tesis olmayınca, bu yönlü bir politika olmayınca yılbaşında bile buraya gelmiyorlar. Batum’a, Tiflis’e gittiler. İnsanların her mevsimde gezebileceği, rahat edebileceği ortamlar lazım turizm için. Kış turizmi de doğa turizmi de bu açıdan önemli. Tesisler, cazibe merkezleri oluşturulmalı. Alt yapı oluşturulmalı, kamusal yatırımlar yapılmalı" dedi.
'ALTYAPI VE TANITIM ÇALIŞMASI YOK'
Eski Van Organize Sanayi Bölgesi İş İnsanları Derneği (VOSİAD) Başkanı Şemsettin Bozkurt da Van’ın her mevsimde turist çekecek potansiyelde olduğunu belirtti. Bozkurt, "Van, tarih, inanç ve doğa turizmi açısından oldukça avantajlı. Urartular'dan Ermenilere kadar birçok medeniyete ve inanca başkentlik yapmış. Maalesef kentin tarihi ve inanç potansiyeli açığa çıkmış değil. Ne araştırması yapılmış ne de tanıtımı. Van Gölü’nden de yeterince faydalanılmıyor. Altyapı yok tüm bu alanlarda. Kış turizmi için de altyapı yok. Bir tane kayak merkezimiz var Abalı Kayak Merkezi. Bunun da fizibilitesi uygun yapılmamış, ulaşımı çok zor bir yer. Kentte çok yakın olan Kurubaş mevkii oldukça müsait, üç-dört ay kar tutan bir yer. Buralara merkezler yapılabilir" diye konuştu.
'VAN'DA TURİZM HAK ETTİĞİ YERDE DEĞİL'
Erzurum'daki Palandöken Kayak Merkezi ile Kars’taki Sarıkamış Kayak Merkezi’ni örnek veren Bozkurt, benzer iklim özellikleri taşımasına rağmen Van'da kış turizminin gelir kaynağına dönüştürülemediğini dile getirdi. Bozkurt, "On yıla yakındır belediyelere atanan kayyımlar kentin altyapısı, trafiği veya tanıtımı ile ilgili bir çalışma yapmıyor. Kentin kendi değerlerine karşı turizm açısından bir rağbet yok. Sadece İran’dan turist çekiyoruz. Onlarda da orta kesimin kısa vadeli geliş gidişleri var. Van için bir velinimet ama turizm açısından hak ettiği yerde değil. Geçmiş yıllarda Avrupa’dan turist çekiyordu. Şehircilik ve altyapı açısından hükümet gereken yatırımı yapmıyor. Şehrin sorunları çözülmüyor. Gelen kayyımlar uzun vadede projeler üretmiyor" dedi.
