Twitter yargısı

Can DÜNDAR

ARTI GERÇEK- Bir süredir çoğumuz, mahkemelerde aramamız gereken adaleti Twitter’da arıyoruz.

Evi basılanlar, acilen "Polis kapıda" diye yazarak eşi dostu uyarıyor. Hemen ilgili hashdag’ler açılıp gözaltı haberi yayılıyor. Ardından içeri düşeni kurtarmak için sosyal medya kampanyaları düzenleniyor. Bol takipçili hesap sahipleri, her gün bu kampanyalara destek taleplerine yetişmek zorunda kalıyorlar.

Gözaltına alınan masumlar gibi, gözaltından salınan suçlular için de aynısı geçerli… Hatırlı tanıdıkları olan bir maganda veya siyasi koruma altındaki bir tecavüzcü salıverildiğinde yine Twitter mahkemesi göreve çağrılıyor; "Falanca tutuklansın" talebi cepten cebe yayılıyor. Kampanya yeterince güçlenir ve TT listesinde yer bulursa, gözaltındaki salınıyor veya salınan, yeniden tutuklanabiliyor.

Bir tür sanal halk mahkemesi bu; delillere değil, eşin dostun yazdığına bakarak suçluyu suçsuzdan ayırıyor; bol takipçisi olan bir kamu figürü, 280 karakterlik bir iddianame yazıyor; takipçiler sanığı Facebook’ta yargılayıp Twitter’da ipini çekiyor. Normal yargılama yıllara yayılırken sosyal medyada bu iş, dakikalar içinde bitiyor. Delil aranmıyor. Savunma hakkı yok, itiraz mercii yok. Genellikle sosyal yargı harekete geçtiğinde hükümetin maaşlı trol ordusu da savunma makamına yerleşiyor ve onlar da karşı kampanya ile bu yargı oyununa katılıyor. İş büyürse sosyal linç başlıyor; hedef gösterilen bir yayınevi ya da sanatçı gerçekten büyük risk altına girebiliyor.

Türkiye’de yargının kuşatılmışlığının, güvenilmezliğinin, işlevsizliğinin göstergesi ve sonucu bu manzara… Hükümete bağımlı yargıdan umudu kesen herkes, hakkını hukukunu sosyal medyada arıyor. Ve o mahkeme, bazen yanlış kararları düzeltebildiği gibi, bazen kendisi de çok yanlış kararlar verebiliyor. Sosyal medyanın, yapılan haksızlığı anında görüntüleyip tepki örgütleme gücü olmazsa, Türkiye’de birçok vaka görünmez olur, birçok masum insan içerde kalırdı; yine de bu dayanışma ağının yargının yerine geçtiğini görmek korkutucu… Ne yazık ki, adalet mahkemelere dönene kadar, Twitter mübaşirliğe, savcılığa, avukatlığa, hâkimliğe devam edecek gibi görünüyor.