Anayasa Mahkemesi'nden ilginç karar: Nükleer Düzenleme Kurumu KHK'sı iptal edildi
Anayasa Mahkemesi, Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali olacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin 3'üncü reaktörünün temel atma töreni öncesi kritik bir iptal kararına imza attı. Nükleer Düzenleme Kurumu’nu kuruluşunu düzenleyen Kanun Hükmünde Kararnameyi iptal etti. AYM iptal kararının bir yıl sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı. Hükümetin bu sürede yeni bir yasal düzenleme yapması gerekiyor.
CHP, düzenlemenin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. Başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme, düzenlemenin iptaline karar verdi. İptal kararında, KHK’ların konu, amaç, kapsam ve ilkeleri yönünden hem dayandıkları yetki kanununa hem de Anayasa’ya uygun olmak zorunda olduğu bildirildi.
Yüksek Mahkeme, Nükleer Düzenleme Kurumu’nun kuruluşunu düzenleyen 702 sayılı KHK’nın, KHK çıkarılmasına ilişkin yetki kanuna aykırı olduğunu belirtti. Yasa kapsamında; ancak anayasa değişikliklerine uyum sağlanması amacıyla KHK çıkarılabileceği, ama 702 sayılı KHK ile yeni bir kurum ihdas edilerek, bu amacın dışına çıkıldığını vurguladı.
AYM GEREKÇESİNDE NE DEDİ?
haberturk.com sitesinde yer alan habere göre, AYM kararın gerekçesinde özetle şu tespitlere yer verildi:
KHK YETKİSİ: Dava konusu KHK 7142 sayılı Yetki Kanunu’na dayanılarak çıkarılan KHK’lardandır. KHK’lar konu, amaç, kapsam ve ilkeleri yönünden hem dayandıkları yetki kanununa hem de Anayasa’ya uygun olmak zorundadır. Anayasa’nın mülga 91. maddesinde kimi konuların KHK’larla düzenlenmesi yasaklanmıştır. Bu kural uyarınca TBMM, Bakanlar Kuruluna ancak KHK ile düzenlenmesi yasaklanmış alana girmeyen konularda KHK çıkarma yetkisi verebilir.
AMAÇ ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİNE UYUM: Kanun’un 1'inci maddesi uyarınca Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacıyla çeşitli kanun ve KHK’larda değişiklik yapılması hususunda düzenlemelerde bulunma yetkisi, mevcut kurallarda değişiklik yapılmasının yanında mevcut kuralların yürürlükten kaldırılması ve yürürlükten kaldırılan kurallar yerine yeni kuralların düzenlenmesi yetkisini de kapsamaktadır. Düzenleme yetkisine dayanılarak çıkarılan bu kuralların 7142 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilebilmesi, bu kuralların Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlama amacı taşımasına bağlıdır.
KHK ÇIKARMA YETKİSİ KAPSAMINDA DEĞİL: NDK’nın kurulması şeklindeki amacın Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlanması kapsamında değerlendirilemeyeceği açıktır. Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyon faaliyetlerine ilişkin konular ile bu alanda yetkili bir kurum kurulması 7142 sayılı Kanun’un 1'inci maddesinde belirtilen Anayasa’da yapılan değişikliklere uyum sağlamak amacı kapsamında değildir. Dolayısıyla dava konusu KHK kuralları Anayasa’nın mülga 91'inci maddesi uyarınca verilen KHK çıkarma yetkisinin amaç ve kapsamı içinde değerlendirilemez. Anayasa Mahkemesi açıklanan nedenlerle kuralların Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline; KHK’nın 7164 sayılı Kanun’la değiştirilen ve eklenen kurallarının da 6216 sayılı Kanun’un 43'üncü maddesi gereğince iptaline karar vermiştir.
DEVAM EDEN YATIRIMLAR ETKİLENECEK Mİ?
Bundan sonra ne olacak? Halen devam eden nükleer santral yatırımları bu karardan etkilenecek mi? Yüksek Mahkeme, KHK’nın tümünün iptal edilmesi nedeniyle doğacak hukuksal boşluğu kamu yararını ihlâl edecek nitelikte gördüğünden iptal hükümlerinin, kararın bir yıl sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı.
Bu nedenle Nükleer Düzenleme Kurumu en az bir yıl daha faaliyetini sürdürecek ve aldığı tüm kararlar bir yıl daha geçerli olacak. Kurum bir yıllık sürede yeni kararlar da alabilecek.
YENİ YASA HAZIRLANIYOR
Hükümet 9 Mart 2022 yılına kadar Nükleer Düzenleme Kurumu’nun kuruluşuna dair yeni bir düzenleme yapacak, o çalışma bir süredir zaten yürütülüyor. Çalışmanın kısa bir süre içerisinde tamamlanması ve Meclis’e sevk edilmesi bekleniyor.
Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali olacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin 3'üncü reaktörünün temel atma töreni yarın gerçekleştirilecek. NDK’nın kararları halen geçerli olduğu için Akkuyu Nükleer Santrali yatırımında herhangi bir olumsuzluk yaşanmayacak.
