Antik Patara Deniz Feneri kendi malzemesiyle ayağa kalkacak ilk fener
Patara Deniz Feneri’ni dünyaya, 1812-1813 yılları arasında Society of Dilettanti’nin (eski Yunan ve Roma sanatlarını inceleyen dernek) araştırma gezilerini yürüten William Gell tanıtmıştı. "Deniz feneri" tanımı ise 1988’de başlatılan kazı çalışmalarının başkanı Prof. Fahri Işık tarafından yapıldı. Arkeolog Prof. Dr. Havva Işık, Patara kazılarını eşi Prof. Dr. Fahri Işık’tan devraldı.
Taş yığını halindeki yapıda kazı çalışmaları ise Ağustos 2004’te başladı. Bir yıl süren kazılarla taşlar meydana çıkarıldı. Fener, podyum ve kule olarak iki ana bölümden oluşuyor. Kulesi spiral döngülü bir merdivenle bağlanan iç içe iki silindir yapıdan oluşuyor. Duvar kalınlığı 1.2 metre. Podyum, iki temel geometrik formun bir araya getirilmesiyle ortaya çıktı bile. Kule podyum üzerinde yaklaşık 26 metrelik bir yüksekliğe ulaşacak.
Hürriyet'ten Ömer Erbil'in haberine göre, Likya Birliği’nin başkenti antik kent Patara’da arkeolojik kazılar sürüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 12 ay kazı yapılacak antik kentleri arasına alınan Patara’nın deniz fenerinin, orijinal taş malzemeleri yükseltmek için hazırlanan restitüsyon (orijinal hali) projesi Antalya Koruma Kurulu’na sunuldu. Proje onaylandıktan sonra, valilik ihaleye çıkaracak.
TBMM DESTEĞİYLE
Antik kentte kazılar başladığında, tiyatro, hamam, meclis binası, agora tamamen kumlar altındaydı. Kazı alanından binlerce kamyon kum taşındı. Meclis’in restorasyonu TBMM’nin desteğiyle tamamlandı. Yapının restorasyonunun tamamına yakını ise orjinal taşlarıyla gerçekleştirildi. Meclis binasının üstü akıllı çatıyla kapatılacak ve güneş enerjisi, ısıtma ve soğutma sistemi çatıya monte edilecek. Daha sonra da müze olarak ziyarete açılacak.
Likya Birliği, MÖ 180’li yıllarda kurulmuş siyasi ve idari bir sistem. Günümüzdeki ulusal parlamenter sisteme benziyor. Her şehir kendi içinde yönetiliyor ama bir de ulusal meclis var. Prof. Işık, "Son derece demokrat yapısı nedeniyle Likya Birliği, pek çok araştırmacı tarafından irdelenen bir konu olmaya devam ediyor" diyor.
'KENDİ MALZEMESİYLE AYAĞA KALDIRILABİLECEK TEK FENER'
Prof. Dr. Havva Işık fenerle ilgili şunları söyledi: "Dünyanın ilk feneri değil. Fenerlerin en erkeni, bu yapılara da adını veren İskenderiye Feneri’dir. Ancak Patara Feneri, bugün kendi orijinal malzemesiyle ayağa kaldırılabilecek tek fener olma özelliğini taşır. Ülkemizin en önemli kültür miraslarından biri."
