Tüm zamanların en etkili 10 alegorik eseri
Çağdaş dünya edebiyatından Antik Yunan metinlerine kadar, tüm zamanların en etkili 10 alegorik eserini The Guardian derledi. Seçkinin zirvesinde fabl türünün öncüsü olan Ezop Masalları yer aldı.
Ezop Masalları (Aisopos)
"Eğer tilkileri kurnaz, eşekleri aptal ve kaplumbağaları yavaş ve istikrarlı olarak düşünüyorsak, bunun nedeni büyük ölçüde Ezop'un masallarıdır. Yüzyıllar boyunca dünyanın dört bir yanındaki yaşlı ve genç okuyucuların etik eğitiminin bir parçasını oluşturmuşlardır. Hikayelerin çoğunda, çeviriye bağlı olarak ya karakterlerden biri tarafından söylenen ya da bir sonuç cümlesinde dile getirilen çok açık bir ahlak dersi vardır ve birçoğu, artık atıfta bulunmayı bile düşünmeden kullandığımız ifadelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur"
Platon'un mağara alegorisi
Matrix'ten önce büyüyenler için, Platon'un mağara alegorisiyle A seviyesi felsefede karşılaşmak, o zamanın "kırmızı hap" anısıydı. Sokrates'in Glaucon'la sohbet ettiği "Cumhuriyet"te ana hatlarıyla anlatılan bu hikayede, çocukluklarından beri bir mağaraya hapsedilmiş bir grup insanı hayal etmemiz istenir. Dış dünya ile hiçbir bağlantıları yoktur ve bir ateşin ışığında duvara vuran insan ve nesne gölgelerini gerçeklik olarak kabul ederler. Platon'un bu alegoriyi kaleme almasından iki buçuk bin yıl sonra alegorinin kesin anlamı hala tartışılıyor.
Güliver'in Gezileri - Jonathan Swift
"Groucho Marx'tan ödünç alırsak, Güliver'in Seyahatleri'ndeki alegorilerden birini beğenmediyseniz, Jonathan Swift'in başka alegorileri de var... Hepimiz muhtemelen küçücük Lilliputluları, Brobdingnag'ın devlerini ve hatta belki de Houyhnhnms ülkesinden gelen akıllı ve karizmatik atları hatırlıyoruz. Ancak yakın zamanda kitabı yeniden okuyana kadar yüzen Laputa adasını ve Gulliver'in Homeros, Aristoteles, Julius Caesar ve René Descartes'ın hayaletleriyle sohbet ettiği Glubbdubdrib'e yaptığı gezintiyi tamamen unutmuştum. Kökleri 18. yüzyıl siyasetine ve kültürüne dayanan roman, zamansız bir gerçeği dile getirerek güncelliğini aşmayı başarıyor: insanoğlunun tamamen yararsız ve genel olarak çok aptal olduğu gerçeğini"
İçki Alemi - Rene Daumal
"Bu kitap duman altı bir meyhanede dilin "parçalayıcı" gücü üzerine bir tartışmayla başlıyor. İçki Alemi, kısa sürede sanatçıların, bilim insanlarının, politikacıların ve diğerlerinin saçmalıklarını etkili kalemiyle ortaya koyan mistik bir masala dönüşüyor. Vizyoner ve eğlenceli, ancak kafasının karışmasına itiraz eden okurlar için uygun değil."
Buz - Anna Kavan
"Nükleer savaş, devasa bir buz kütlesinin dünya yüzeyinde sürüklenmeye başlamasına neden olmuştur. Bu sırada iki adam - biri isimsiz anlatıcımız, diğeri ise sadece gardiyan olarak bilinen - yine isimsiz, zayıf ve güzel bir kadının izini sürmek için yarışmaktadır. Gerçeküstü ve halüsinatif bir okuma biyografik olandan alegorik olana kadar değişiyor"
Dava - Joseph Kafka
"Kafka'yı okumanın rahatsız edici ve zorlayıcı yanı, öykülerinin alegori gibi hissettirmesi, ancak neyin alegorisi olduklarından asla tam olarak emin olunamamasıdır. Josef K'nın bilinmeyen bir suçtan dolayı tutuklanmasının ve suçlanmasının ardında ne yatıyor olabileceğini anlamaya çalışırken, Kafka kahramanını bir rahiple tanıştırır ve bu rahip daha önce ayrı bir kısa öykü olarak yayınlanan "Before the Law'ı" anlatarak görünüşe göre onu (ve bizi?) aydınlatmayı amaçlar ama bunun yerine K'nın (ve bizim!) psikolojik cehennemine bir başka işkence dolu şüphe halkası ekler."
Amerika'ya Tuzak - Philip Roth
"2004 yılında yayınlanan bu roman bazı eleştirmenler tarafından ilginç bir düşünce deneyi olarak dosyalandı ve tarihi bir ayrıntıdan yola çıkıldı: bazı Cumhuriyetçi senatörler antisemit havacı Charles Lindbergh'in 1940 başkanlık seçimlerinde FDR'ye karşı aday olmasını istemişlerdi. Roth, Lindbergh aday olsaydı ve kazansaydı ne olacağını hayal etti.2016'nın sonlarına gelindiğinde Roth'un endişeleri bir anda daha az niş görünmeye başladı. Liberal Amerika yeni bir popülizm dalgasıyla sarsılırken, Amerika'ya Karşı Komplo, Sinclair Lewis'in Burada Olmaz'ı gibi romanlarla birlikte en çok satanlar listelerinde yükseldi."
Vejetaryen - Han Kang
"Bu roman, Kang'ın 1997 tarihli kısa öyküsü The Fruit of My Woman'dan (Kadınımın Meyvesi) yola çıkılarak yazılmıştır. Kaynağından çok daha az doğrudan alegorik olan Vejetaryen, hayvan katliamını rüyasında gördükten sonra et yemeyi bırakan Yeong-hye adlı Koreli bir kadını anlatıyor. Kadının bu kararı, Yeong-hye ile kocası, daha geniş ailesi ve genel olarak toplum arasında giderek artan bir uçuruma yol açar. Film, ataerkil Kore sisteminin bir hicvi olarak okunsa da, daha evrensel olarak insani bağların nihai imkânsızlığına dair güçlü bir alegori işlevi de görüyor."
Yeraltı Demiryolu - Colson Whıtehead
"Pulitzer ödüllü bu roman, keskin ve güçlü bir alegoriyi okuyucunun kalbine işleyen gerçekçi karakterlerle birleştirerek neredeyse imkânsız bir başarıya imza atıyor. Yeraltı Demiryolu'nun kelimenin tam anlamıyla köleleştirilmiş insanları özgürlüğe taşıyan bir yeraltı tren ağı olduğu önermesiyle başlayan hikâye, Whitehead'in tanımladığı gibi, Cora'yı 'Amerika'nın farklı eyaletleri' boyunca takip ediyor."
Glory - NoVıolet Bulawayo
"Yayınlandığında Zimbabwe'nin "Hayvan Çiftliği" olarak adlandırılan eser, Jidada krallığının başında 40 yıl geçirdikten sonra, hor görülen "Yaşlı At" ve aynı derecede nefret edilen eşek gelini Marvellous'ın bir darbeyle iktidardan indirilmesi ile sembolize edilir. Kader adlı bir keçi tarafından gözlemlenen olaylar, Robert Mugabe'nin düşüşüyle çarpıcı benzerlikler taşır. Ancak Orwell karşılaştırmalarını abartmak yanlış olur.Afrika edebiyatı zengin bir siyasi hiciv kültürüne ve bazı akademisyenler tarafından Ezop masallarının kaynağı olarak kabul edilecek kadar eskiye dayanan zengin bir hayvan folkloruna sahiptir."