Yazar ve yayıncılardan ortak basın açıklaması: Sansür Anayasal hakkın ihlalidir
Artı Gerçek - PEN, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Türkiye Yayıncılar Birliği, Ahmet Ümit, Jeanette Winterson ve Yavuz Ekinci gibi yazarların kitaplarıyla ilgili yayım yasağı ve sansür kararlarına ilişkin ortak bir basın açıklaması kaleme aldı.
Son beş yılda toplam 36 kitabın muzır neşriyat ilan edilerek sansürlendiğinin ifade edildiği açıklamada, kitap yasaklarındaki artışın kaygı verici olduğu söylendi.
DEMOKRATİK TOPLUM İLKESİ ZARAR GÖRÜYOR
Kitaplarla ilgili verilen her yasak kararının, Anayasada güvence altına alınan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti hakkına müdahale olduğu ve söz konusu sansürlerle demokratik toplum ilkesinin zarar gördüğü ifade edildi.
Kitapların hangi nedenle olursa olsun denetime baskıya maruz kalmasının zihinleri karartacağının vurgulandığı açıklamanın tam metninde yer alan ifadeler şöyle:
Jeanette Winterson tarafından yazılan ve Epsilon Yayınevi tarafından Türkçe yayımlanan Vişnenin Cinsiyeti adlı kitap, Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu tarafından incelenmiş ve “eser içerisinde yer alan bazı ifade ve tasvirlerin 18 yaşından küçüklerin maneviyatı ve gelişimleri üzerinde muzır tesir yapacak nitelikte olduğuna” karar verilerek 2023 Şubat ayında “muzır neşriyat” ilan edildi.
Ahmet Ümit’in yazdığı Başkomser Nevzat Tapınak Fahişeleri adlı kitap “içerisinde yer alan bazı ifade, tasvir ve görsellerin 18 yaşından küçüklerin maneviyatı ve gelişimleri üzerinde muzır ve müstehcen tesir yapacak nitelikte olduğuna” karar verilerek yine Kurul tarafından 2023 Mart ayında “muzır neşriyat” ilan edildi.
Böylece 2023 yılının ilk üç ayında 2 yetişkin kitabı muzır ilan edilmiş oldu. 2018 Temmuz’dan 2022 Aralık sonuna kadar geçen sürede toplam 36 kitap hakkında “muzır neşriyat” kararı alındı. 2022 yılında, 8’i çocuk kitabı olan toplam 10 kitap muzır ilan edildi.
Muzır kararlarının yanı sıra, kitap yasaklama ve toplatma kararlarında da son dönemde artış görülüyor.
Yazar Murat Kahraman’ın iki kitabı için 2023 Ocak ayında toplatma kararı verildi. Kitaplardan biri 2004 yılında yayımlanan Çığlık adlı kitap olurken, diğeri 2019’da yayımlanan Bitmeyen Veda oldu.
2023 Mart ayında, Yavuz Ekinci’nin Rüyası Bölünenler adlı kitabına Terörle Mücadele Kanunu uyarınca basım, dağıtım ve satış yasağı getirilerek tüm nüshalarına el konulmasına karar verildi.
Yayımlandıkları ilk günden beri tüm dünyada ve ülkemizde okurların dikkat ve beğeniyle takip ettiği bu kıymetli edebiyat eserleriyle ilgili alınan kararlar kaygı ve üzüntü vericidir.
Kitaplara ilişkin alınan her yasak kararıyla Anayasamızda güvence altına alınan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti hakkına müdahale edilmekte, demokratik toplum ilkesi zarar görmektedir. Bu yasak kararları aynı zamanda halkın bilgi alma hakkını da sınırlamaktadır.
Yayıncılığımız için hayati önem taşıyan yayımlama özgürlüğü bu tür kararlarla ağır darbe almaktadır. Bunlar sansürü meşrulaştırırken, bir yandan da otosansürü yayıncılar arasında yaygınlaştırmaktadır. Kitapların her ne sebeple olursa olsun denetime ve baskıya maruz kalması zihinleri karartmaktan başka bir sonuç getirmez.
Ülkemizde gerçekleşen ve yayımlama özgürlüğü ile çelişen bu ve benzeri ihlalleri kaygıyla takipte olduğumuzu kamuoyunun dikkatine sunarız. (KÜLTÜR SANAT)
