Hakkari’de seçimin nabzı: DEM Parti yeniden zafer peşinde

Şenol BALI

VAN - Hakkari, Kürt siyasi hareketinin 'kale' olarak nitelendirdiği kentlerden. DEM Parti, kayyım atanan Hakkari Belediyesini ve az farkla AKP'ye kaptırdığı ilçeleri geri almak istiyor. AKP ise Hakkari Belediyesini kazanmanın hesaplarını yapıyor. Artı Gerçek’e konuşan DEM Parti Hakkari İl Eşbaşkanı Kadir Şahin, taşıma seçmen iddialarına dikkat çekti ve güçlü aday adaylarıyla iddialı olduklarını söyledi.

İŞSİZLİK, YOKSULLUK, İNTİHARLAR VE GÖÇ

Yaklaşık 300 bin nüfuslu Hakkâri, yüzde 22 ile genç nüfus oranın en yüksek olduğu kentlerden. Ancak gençlerin çoğu işsizlik ve yoksullukla boğuşuyor. Türkiye'nin en geri kalmış illerinden biri olan Hakkâri, son yıllarda düzenli göç veriyor. Tarım ve hayvancılığın güç kaybettiği kentte ticareti de sınır kapılarının tam kapasite çalışmaması nedeniyle bir darboğazda. Ekonomik sorunlarla boğuşan kentte, son yıllarda intiharlar da artmış durumda.

KENTİN ANA GÜNDEMİ DEPREM

Kürt siyasi hareketinin elinde olan belediyelere 2016 ve 2019 yılında kayyım atandı. İki dönemdir kayyımların yönettiği kentin en önemli gündemi deprem. Son günlerde art arda depremlerin yaşandığı kentte tedirginlik hâkim. Uzmanların 7 büyüklüğünde depremin olabileceği uyarısı yaptığı kentte yapı stoğunun eski olmasının yanı sıra, tek karayolu bağlantısı olan Hakkâri-Van Karayolunda sık sık kayma ve çökmeler yaşanması, havaalanının bulunduğu Yüksekova'nın bataklık bir zemine kurulu olması da endişeleri artırıyor.

KÜRT SİYASETİ İÇİN REKORLAR KENTİ

Hakkâri, Kürt siyasetinin yıllardır hâkim olduğu kentlerden ve alınan sonuçlar ülke genelinde rekor niteliğinde. 22 Temmuz 2007'deki erken genel seçimlerde Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) 'Bin Umut Adayları', bağımsız olarak seçime girdi. Bağımsız adaylar oyların yüzde 59’unu almasına rağmen DTP sadece bir vekil çıkarabildi. AKP ise vekillerden ikisini aldı. 2011 seçimlerinde aralarında Selahattin Demirtaş’ın da olduğu Kürt siyasetçiler Hakkâri’de yüzde 80 ile rekor bir oy aldı. Kürt siyaseti üç vekili de kazanmış oldu. AKP ise vekil çıkaramadı.

HDP 7 HAZİRAN SEÇİMLERİNDE YÜZDE 84 OY ALDI

HDP, 7 Haziran 2015 seçimlerinde kentteki oyların yüzde 84’ünü alarak yeni bir rekora imza attı. Böylelikle AKP yine vekil çıkaramadı. HDP, 1 Kasım 2015 Genel Seçimlerinde oyların yüzde 81’ini aldı ve bariz üstünlüğünü korudu. 2018 Genel Seçimlerinde ise HDP oyların yüzde 70’ni alarak iki vekil çıkarırken, oyların yüzde 20'sini alan AKP bir vekil aldı. Aynı yıl yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Hakkari'de Selahattin Demirtaş oyların yüzde 70.8’ini alırken, Recep Tayyip Erdoğan oyların yüzde 22.8’ini alabildi.

14 MAYIS'TA KÜRT SİYASETİ VEKİLLERİN TAMAMINI KAZANDI

14 Mayıs 2023 Genel Seçimlerinde Kürt siyasi hareketinin de desteklediği Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu Hakkari'de yüzde 72 oy aldı. Hakkari, Kılıçdaroğlu'nun en çok oy aldığı üçüncü kent oldu. Yeşil Sol Parti, oyların yüzde 62’sini alarak üç vekili kazanmasını bildi. AKP’nin oyların yüzde 20’sini aldığı bu seçimlerde atak yapan CHP ise oylarını yüzde 7’ye çıkardı.

YEREL SEÇİMLERDE DE KÜRT SİYASETİ AÇIK ARA ÖNDE

Son yıllarda yapılan yerel seçimlerde de Kürt siyasi hareketi, yarışı açık ara farkla tamamladı. 2009 Yerel Seçimlerinde DTP, Hakkâri merkez ile Yüksekova, Şemdinli ve Çukurca ilçe belediyelerini kazandı. AKP ise kentteki bazı belde belediyelerinde başarı sağladı. 2014 yerel seçimlerinde de bu tablo pek değişmedi. AKP, o dönem belde statüsünde olan Derecik ilçesini, bağımsız aday Fatih Keskin Durankaya Beldesini kazanırken kentin diğer belediyelerini Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) kazandı.

2019 YEREL SEÇİMLERİNDE TABLO TERSİNE DÖNDÜ

Ancak 2019 Yerel Seçimlerinde bu manzara tersine döndü. Oyları yüzde 59’a düşen HDP, Hakkari ve Yüksekova ilçe belediyelerini alırken diğer belediyelerin tamamını AKP kazandı. AKP, Hakkâri merkezinde oylarını artırarak yüzde 33’e çıkardı. Yüksekova ilçesinde aldığı oy oranı yüzde 30 oldu. AKP, o seçimlerde en yüksek oy oranına ise yüzde 59 ile Durankaya Beldesinde ulaştı.

DEM PARTİ YENİ BİR REKOR İSTİYOR

31 Mart’ta yapılacak yerel seçimleri için aday belirleme çalışması sürüyor. DEM Parti, 2019 Yerel Seçimlerindeki tabloyu tersine çevirmek istiyor. Adaylarını ön seçimle belirleyecek olan DEM Parti’ye merkez ilçe için Şükrü Çallı, Dilan Kurt, Hatiçe Üçer, Sinem Seven, Viyan Tekçe, Şaban Alkan, Mehmet Sıddık Akış, Lokman Özdemir ve Nurettin Korkmaz gibi isimler başvuru yaptı.

İLÇELERDE ADAY ÇOKLUĞU

DEM Parti'de Yüksekova için Şadiye Kırmızıgül, Yalçın Dara, Cahit Dilce, Gülcan Ceylan, Reşit Güneç, Şoreş Diri, Nurettin Bellier, Abidin Çoğaç, Narin Aslan ve Mehmet Öner başvuru yaptı. Şemdinli de başvuruların yoğun olduğu ilçelerden. Rıdvan Uysal, Naif Eroğuz, Bahri Bedük, Mehmet Şerif Çiftçi, Medine Tekin Akbaş, Fahri Geylan, Senar Dayan, Emrullah Öztürk, Şükrü Kaya ve Ozan Uysal Şemdinli için adaylık başvurusunda bulundu. Çukurca ilçesinde ise başvuruların azlığı göze çarpıyor.

'TAŞIMA SEÇMENLE KAYBETTİĞİMİZ BELEDİYELERİ GERİ ALACAĞIZ'

Artı Gerçek’e konuşan DEM Parti İl Eşbaşkanı Kadir Şahin, kayyım atanan Hakkari Belediyesi'nin yanı sıra önceki seçimlerde kaybettikleri belediyeleri de AKP'den geri alacaklarını söyledi:

"İlçeleri almaya yönelik çalışmalarımız var. Önceki seçimlerde az oyla kaybettiğimiz Şemdinli, Çukurca ve Esendere Belediyelerini almak istiyoruz. Aday adaylarımız güçlü. Buralar taşıma seçmenle kaybettiğimiz yerler. Önümüzdeki seçimler için bu üç ilçede seçmen taşıma olayını tespit ettik. İtirazlarımızı yapacağız. Bu sayılar seçim sonucunu etkiler. Önceki dönem bundan daha az oylarla kaybettik. Önüne geçme konusunda çalışmalarımız sürüyor. İl ve İlçe Seçim kurullarına böyle bir organizasyonun yapıldığını bildirdik. Hane bazlı çalışmalarımız var. Hangi seçmen nereden getirilmiş tespit etmeye çalışıyoruz."

AKP, ELİNDEKİ BELEDİYELERİ KORUMAK VE MERKEZİ ALMANIN HESAPLARINI YAPIYOR

Bir önceki seçimde Çukurca ve Şemdinli ilçelerini kazanan AKP’nin bu seçimdeki en büyük hedefi, mevcut belediyelerini korumak ve Hakkari Belediyesini almak. AKP’nin, kazandıracak aday üzerinde mesai harcadığı ifade ediliyor. Kulislerde iş insanı İsmet Ölmez’in adı öne çıkıyor. Önceki yıllarda ağırlıklı olarak kanaat önderleri ve aşiretler üzerinden süreci ilerleten AKP’nin, bu sefer yöntem değişikliğine gideceği ve ekonomik gücü olan adaylar üzerinde durduğu belirtiliyor. Çukurca ilçesinde Gökhan Duru’nun ismi öne çıkarken, Şemdinli için ise Fahri Şakar'ın adı geçiyor.

22 Kasım’da başvuruları tamamlayan AKP’de Hakkari Belediyesi için 7 başvuru yapılırken, 9 kişinin başvurduğu Çukurca yoğunluğun en fazla olduğu ilçe oldu. Yüksekova için ise sadece iki kişi başvuru yaptı. Esendere Beldesi hariç diğer beldeler ve Derecik İlçesinde de başvuru sayısı önceki seçimlere göre arttı.

DİĞER PARTİLERİN DURUMU

Seçimin AKP ve DEM Parti arasında geçeceği kentte diğer partilerin belediyeleri almak konusunda bir iddiaları olmasa da birbirine yakın sonuçların çıkacağı yerlerde alacakları oylar önem kazanacak. Hâlâ etkin olan aşiret dengeleri düşünüldüğünde iki parti dışında seçimlerde yarışacak diğer partilerin ve bağımsız adayların alacağı oy önem kazanacak.