YSK Başkanı: Erdoğan'ın adaylığı konusunda çalışma yaptırdım
Artı Gerçek - Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Muharrem Akkaya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2023 seçimlerinde yeniden Cumhurbaşkanı adayı olup olamayacağı konusunda bir çalışma yaptırdığını açıkladı. Görüşünü açıklamasının "ihsas-ı rey" (oyunu, tarafını belli etme) olacağını söyleyen Akkaya'nın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na dair sözleri ise tartışma yarattı.
Akkaya, Habertürk TV’den Kübra Par’ın İmamoğlu hakkında, "Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?" sorusuna "Hayır, adaylığı düşmez, isterse yarışabilir ama seçilmesi durumunda mazbatası verilmez" demişti. DW Türkçe'de yer alan habere göre,16 Aralık Cuma günü YSK’da yapılan gündem toplantısında Başkan Akkaya'nın İmamoğlu davasıyla ilgili Habertürk TV'ye yapacağı açıklamalar gündeme getirilmedi.
'YSK GÜNDEMİNE GELMİŞ BİRKONUYLA İLGİLİ KONUŞMADIM'
Bunun üzerine DW Türkçe Akkaya'yı arayarak başta İmamoğlu davası ve Erdoğan'ın adaylığı olmak üzere birçok konuyu sordu. İmamoğlu’nun adaylığı konusundaki açıklamalarının eleştirildiğinin anımsatılması üzerine Akkaya, "Açıklamam ihsas-ı rey değil. Çünkü YSK gündemine gelmiş bir konuyla ilgili konuşmadım. Tamamen kişisel görüşlerim" dedi.
Bu açıklama konusunda diğer YSK üyelerinin haberi veya onayı olmadığını ifade eden Akkaya, "Bana doğrudan Ekrem İmamoğlu davası üzerinden soru sorulmadı. Kişiye göre konuşmadım. Genel uygulama soruldu. Ben de Anayasa’nın 101. maddesinde Cumhurbaşkanı seçilme şartlarını anlattım. Kurumsal bir açıklama değil. Sayın Ekrem İmamoğlu’nun durumu, somut olarak YSK önüne gelirse değerlendirilir" ifadesini kullandı.
'SOMUT BİR ŞEY SÖYLEMEM MÜMKÜN DEĞİL'
YSK Başkanı Akkaya, anayasada iki defa adaylık şartı bulunan Erdoğan'ın 2023'teki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde üçüncü kez aday olup olamayacağı sorusuna şu yanıtı verdi.
"Şu anda mevcut Sayın Cumhurbaşkanı aday olduğunu söylüyor. Ancak adaylık konusunun bizim önümüze gelme ihtimali var. Benim görev sürem 24 Ocak'ta doluyor. Ancak yerimize gelecek adaylar seçilemezse bizim görevimiz devam eder. Bu nedenle önümüze gelebilecek bir konuda hukuki değerlendirme yapamam. Somut bir şey söylemem mümkün değil. İhsas-ı rey olur."
'RESMEN ADAY OLMADAN KONUYU DEĞERLENDİREMİYORUZ'
YSK’nın önüne resmi olarak bu tartışmanın gelmediğini, bu nedenle kurumsal olarak henüz bir çalışma yapılmadığını anlatan Akkaya, bu konuyu soran partilere de görüş bildirmediklerini söyledi. Akkaya, "Ancak ben kendime göre bir çalışma yaptırdım. Kurul üyeleriyle paylaşmadım. Konu YSK önüne gelir gelmez, bakacağız. Belki aday olmaz, belki başka bir şey olur… Cumhurbaşkanı, resmen adaylığa başvurmadan bu konuyu değerlendiremiyoruz" dedi.
Akkaya, "Peki, Erdoğan'ın adaylığıyla ilgili bir kanaatiniz oluştu mu?" sorusuna ise "Bir kanaatim var. Bu konuyu anayasa hukukçusu olan, güvendiğim bir arkadaşımla istişare ettim. Araştırdık. Görüşüm oluştu. Bununla ilgili sürekli yazılanları okuduk" yanıtını verdi.
ERDOĞAN'IN ADAYLIĞI TARTIŞMASI
2007 yılında yapılan anayasa değişikliği uyarınca Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2014 yılında halk tarafından seçilen ilk Cumhurbaşkanı olmuştu. Referandumda kabul edilen bu değişikliğe göre Cumhurbaşkanı’nın görev süresi 5 yıl olacak ve bir kişi en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilecekti. 16 Nisan 2017'de yapılan anayasa değişikliği referandumunda Başbakanlık kaldırılmış ve Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemine geçilmişti.
Cumhurbaşkanı seçimini düzenleyen Anayasanın 101. maddesinde de bir kimsenin en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebileceği hükmü korunmuştu. 101. Maddede, "Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir" düzenlemesi yer aldı.
Anayasanın 116. Maddesinin üçüncü fıkrasında ise "Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir" düzenlemesi getirildi. Bunun için TBMM'nin, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla yani 360 milletvekilinin seçimlerin yenilenmesine karar vermesi gerekiyor. AKP ve MHP’nin oyları ise tek başına buna yetmiyor.
2014'te 5 yıllığına seçilen Erdoğan'ın görev süresi 2019'da dolacaktı. Ancak iktidar, 16 Nisan 2017 referandumunda kabul edilen anayasa değişikliklerini hayata geçirme gerekçesiyle seçimleri bir yıl öne çekti. Erdoğan, 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerde halk tarafından yeniden Cumhurbaşkanı seçildi.
Ancak muhalefet, Erdoğan'ın iki defa Cumhurbaşkanı seçildiğini belirterek, anayasaya göre 2023'te 3. kez Cumhurbaşkanı adayı olamayacağı görüşünü savunuyor. İktidar sözcüleri ise bu görüşe karşı çıkıyor.
