Kasırgaların oluştuğu gezegen

HABER MERKEZİ - Nature Geoscience dergisinin yayınladığı bir makalede astronomların Satürn’ün uydusu Titan’da sıklıkla gezegenin yüzeyine yağış şeklinde metan ve diğer hidrokarbonları bırakan güçlü kasırgaların oluştuğuna dair ilk kanıtlara ulaştığı belirtildi.

ABD’nin Los Angeles kentindeki California Üniversitesi’nden Jonathan Mitchell’in açıklamalarına yer verilen yazıda, "Daha önce Titan’da bu tür olayların bin yılda bir ve hatta daha ender meydana gelebileceğini düşünüyordum. Bu tür kasırgaların Satürn’ün uydusunda yaklaşık olarak yılda bir kez oluştuğu ortaya çıktı ve bu, bizim için büyük bir sürpriz oldu" dendi.

METAN YAĞMURLARI

Bilimcilerin açıklamalarına göre Titan, birçok yanıyla Dünya’yı andırıyor, yüzeyinde yağmurlar yağıyor, toprak erozyona uğruyor, ayrıca uydunun derinliklerinde Satürn’le yerçekimi etkileşimine bağlı bir takım jeolojik süreçler meydana geliyor. Titan’da mevsimler mevcut olup, hava şartlarına bağlı süreçler ise aynı Dünya’daki gibi oldukça karmaşık.

Titan’ı Dünya’dan farklı kılan şeyse, toprak ve atmosferinin farklı yapıda olması. Makalede, uydudaki yağmur damlalarının metandan oluştuğu, yüzeyinin hidrokarbondan oluşan buz ve karla kaplı olduğu, derinliklerdeki çekirdeğinse erimiş kayadan değil, ılık bir okyanustan oluştuğunun tahmin edildiği belirtildi.

Mitchell, Satürn keşif aracı Cassini’nin daha 2011’de Titan’da ‘ilkbahar’ geldiğinde periyodik olarak ‘topraklarını’ sulayan ve yüzeyinde kuruyan nehir izleri bırakan metan yağmurlarının ve fırtınalarının meydana gelebileceğine dair belirtilere rastladığını, ancak belirtilerin dolaylı olması nedeniyle bu tür yağmurların hangi sıklıkta oluştuğunun anlaşılmadığını anlattı.

Bunun da ötesinde, Titan’ın iklimi ile ilgili oluşturulan bilgisayar modelleri, ne söz konusu yağmur izlerinin, ne de başka belirtilerin gezegende yağış olabileceğini gösterdiği için birçok araştırmacı, bu tür yağışların ve kasırgaların çok ender meydana gelebildiğine inanmıştı.

Mitchell ve ekibi ise Titan’ın yüzeyindeki yağmur ve fırtına izlerini içine alıp ‘gizleyebilen’ büyük ‘su havzalarını’ dikkate alan yeni bir iklim modelini oluşturarak, bu bilmeceyi çözmeyi başardı.

HARVEY VE MARİA’NIN KUZENLERİ

Sanal Titan’ın yüzeyinde 50 yıl boyunca meydana gelen gelişmeleri takip eden bilimciler, toprağı aşındırabilen dünyada gelişen Harvey ve Maria kasırgalarına benzer güçlü kasırgaların Satürn’ün gezegeninde yeterince düzenli bir şekilde meydana gelebileceği sonucuna vardı. Hesaplar, bu tür kasırgaların Titan’ın yüzeyinde dünyadaki 30 yıla eşdeğer olan her Titan yılında bir kez meydana gelebileceğini gösterdi.

Mitchell, "Modelimizde oluşan en güçlü metan kasırgaları, Titan’ın yüzeyini 30 cm’lik sıvı tabakasıyla kaplıyordu, bu miktar yaklaşık olarak Harvey Kasırgası’nın ABD’ye bıraktığı su miktarına eşit" ifadelerini kullandı.

Mitchell ayrıca Titan’ın bu bakımdan Mars’tan çok Dünya’ya benzediğini de sözlerine ekledi.