'Mucize buğday' üzerinde gen araştırması

VAN - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Abdulhamit Battal, buğday verimini artırmak için Antik Mısır kökenli mucize buğday üzerinde verim artışı için gen araştırması yaptı. Antik Mısır buğdayını Türk buğday çeşitleriyle melezleyen yrd. Doç. Dr. Battal, altın değerinde bir tohum elde ettiklerini belirterek, "Yüzde 10-20 arası verim artışı olsa bile ülke ve bölge ekonomisine büyük kazanç olur" dedi.

Yıllık 4 milyon ton buğday ithal eden Türkiye'ye umut olacak bir buğday çeşidi üzerinde YYÜ'deki bilim insanları 3 yıldır araştırma yapıyor. Çalışmalarında çok olumlu sonuçlar elde ettiklerini belirten YYÜ Eczacılık Fakültesi Farmasötik Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Abdulhamit Battal, anavatanı Mısır olan ve mucize buğday olarak adlandırılan buğdayın gen araştırmasını yaparak Türkiye'deki buğday verimini arttırmayı hedeflediğini söyledi.

ARAŞTIRMA İNGİLTERE'DE BAŞLADI

TÜBİTAK yurt dışı doktora araştırma bursu ile 3 yıl önce İngiltere'ye giden ve araştırmalarına bitki biyoteknolojisi alanında dünyanın en önemli araştırma merkezlerinden biri olan John Innes Centre'da başladığını anlatan Battal, çalışmalarını daha sonra ODTÜ, ardından da Van YYÜ'de sürdürdüğünü söyledi. Yaptığı çalışmanın sonuçlarının Amerika Genetik Topluluğu yayın organı Genetics dergisinde yayınlandığını ifade eden Yrd.Doç.Dr. Battal, çalışma yaptıkları buğdayın antik Mısır döneminden gelen 28 kromozomlu bilimsel adı 'triticum turgidum compositum' yani mucize buğday olduğuna dikkat çekti. Yrd. Doç. Dr. Battal, "Aslında, mucize buğday Anadolu'da bulunmayan bir buğday değil. Bunu daha önce de duymuştum. Bazı yörelerde yabani ot olarak değerlendirilerek tarladan sökülüp atılırken, bazı yörelerde tarlasında mucize buğday yetişen çiftçinin kurban keserek köylülere ikram ettiğiyle ilgili bilgilere ulaştım" dedi.

MELEZLEME YAPILDI YENİ BİR TOHUM ELDE EDİLDİ

Öncelikli hedefin buğdayın genlerinin araştırılması olduğuna dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Battal, Türkiye'deki buğday çeşitleriyle yapılan melezlemeler sonucu yeni bir tohum elde edildiğini söyledi. Yrd. Doç. Dr. Battal, şöyle devam etti:

"Mucize buğday normal buğdaya göre 3 kata kadar daha fazla başakçık, 2-3 kat arasında daha fazla tohum sayısı vererek verimi olumlu yönde etkiliyor. Mucize buğday ile yaptığımız melezlemeler sonrası elde ettiğimiz tohumun şu anda ön testleri yapılıyor. Bu testlerde yüzde 10 veya 20 oranında bir verim artışı olması durumunda bile bölge ve ülke ekonomisine büyük bir katkı sunulacak. Biz büyük bir umut taşıyoruz."

Geçtiğimiz günlerde Muğla'nın Marmaris İlçesi'nde mucize buğdaya benzeyen ve basına yansıyan buğdayın Siyez Buğdayı olduğunun ileri sürüldüğünü belirten Battal, şöyle konuştu:

"Üniversite olarak ilgililerle hemen iletişime geçerek bu buğdayla çalışmalar yapmaya talip olduğumuzu ilettik. Çünkü, çok önemli yeni bir gen kaynağı ortaya çıkmıştır ve buna sahip çıkmak gerekmektedir. İlk örnekler bu hafta bize ulaşacak ve çalışmalarımıza hızlı bir şekilde başlayacağız. Siyez mi değil mi ortaya çıkacak." (DHA)