Bahar kokusunun temelinde üreme faaliyeti var

Buna göre, streptomi adlı bir bakteri kimyasal bir bileşik olan geosmini üretiyor. Geosmin ise insanların, ilkbahar ve fırtınalarla ilişkilendirdiği kendine has kokuyu yaratıyor.

Bilim insanları, bahar mevsiminin belirgin toprak kokusunun arkasındaki kimyasalın nasıl üretildiğini ilk kez ortaya koyuldu.

TEMELİNDE ÜREME FAALİYETLERİ VAR

Baharın "dünyevi" kokusunu üreten kimyasala "geosmin" adı veriliyor. Streptomi adı verilen bakteriler tarafından sıçrar kuyruklular adı verilen milimetrik böcekleri çekmek için üreme döneminde üretiliyor. Böcekler bu çekici kimyasala karşı koyamayarak bakterileri yiyor ve onların sporlarını doğaya dağıtarak üremelerine destek oluyor. İki canlı arasındaki ortak fayda sağlayan ilişkin doğanın döngüsünde çok önemli bir rol oynuyor.

İngiltere’nin Norwich kentinde yer alan John Innes Center'dan bilim insanları, bir dizi deney yoluyla streptomiler ve sıçrar kuyruklular arasındaki bağlantıyı keşfetti.

İsveçli araştırmacıları içeren ekip, bakterileri yem olarak kullanan küçük böcekler için tuzaklar kurdu ve sıçrar kuyruklularının streptomilere çekildiğini buldu.

Bakterilerin, streptomileri beslenen bu böcekleri kendilerine çekmek için büyük ölçüde toprak kokulu geosmin ürettiği keşfedildi.

Sıçrar kuyrukluların bakterileri yemesinin ardından, böcekleri toprağa doğru hareket ettikçe bölgenin sporlarla kaplandığı görüldü. Söz konusu sporlar bakterilerin yeniden üremesine yardımcı oluyor.

450 MİLYON YILDAN DAHA ESKİ

Çalışmanın arkasındaki araştırmacılara göre - streptomiler güçlü antiobiyotikler de dahil olmak üzere bir dizi organik bileşik üretiyor. İki tür arasındaki simbiyotik ilişkinin 450 milyon yıldan daha eski olduğu düşünülüyor ve bu ilişkiye 'mevsimsel dans' adı veriliyor.

Çalışmanın başyazarı Mark Buttner, "Bu durum bitkilerin meyvelerini yiyen kuşlara benziyor, kuşlar yiyecek alıyorlar ama bitkilere fayda sağlayan tohumları da dağıtıyor. İki tür arasında karşılıklı fayda var. Sıçrar kuyruklular streptomileri yer, bu nedenle geosmin onları değerli bir gıda kaynağına çekiyor. Sıçrar kuyruklular da hem vücutlarına hem dışkılarına yapışmış sporları dağıtır" dedi.

DAHA ÖNCE SPORLARIN RÜZGAR VE SU İLE DAĞITILDIĞI DÜŞÜNÜLÜYORDU

Çalışmadan önce, streptomi sporlarının rüzgar ve su ile dağıtıldığına inanındıklarını bildiren Buttner, "Topraktaki küçük hava bölmelerinde rüzgar veya su için çok az yer var. Artık bunun doğru olmadığını biliyoruz. Bu küçük ilkel hayvanlar, bilimin bildiği en önemli antibiyotik kaynaklarından biri olan streptomilerin yaşam döngüsünün tamamlanmasında çok önemli bir rol oynuyor" açıklamasını yaptı.

Araştırmanın sonuçları, Nature Microbiology dergisinde yayımlandı.