İzmir’de hava kirliliği insan sağlığını tehdit ediyor: 'KOAH vakaları artıyor'

İZMİR - Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İzmir'in 2023 yılına ait çevre durumu raporunu yayımladı. Raporda İzmir Büyükşehir Belediyesinin yedi sabit ölçüm istasyonu ile bakanlığa ait 16 sabit ölçüm istasyonunun verileri yer aldı. Raporda kent genelinde havadaki kirliliğinin halk sağlığını tehdit eder boyutta olduğu ortaya çıktı.

ALİAĞA VE BORNOVA HAVA KİRLİLİĞİNİN EN YÜKSEK OLDUĞU İLÇELER

Rapora göre İzmir'de hava kirliliğinin en fazla yaşandığı ilçe Aliağa oldu. Aliağa’da demir-çelik tesisleri petrokimya tesisleri kömür eleme ve paketleme tesisleri, geri kazanım tesisleri, akaryakıt dolum tesisleri, doğalgaz çevrim santralleri, halen inşaatı devam eden ya da yatırımı planlanan termik santraller, petrokimya tesisleri bulunuyor.

Aliağa’dan sonra havası en kirli ilçe ise Bornova. İlçede sanayi kuruluşları çimento fabrikaları, demir ve demir dışı maden döküm tesisleri, gıda üretimi yapan işletmeler, taş ocakları yer alıyor.

KALİTESİZ YAKITLAR VE TRAFİK EN ÖNEMLİ ETKENLER

Raporda özellikle merkez ilçelerde kalitesiz yakıt kullanımı ile hava hareketlerinin en aza indiği dönemlerde hava kirliliği yaşandığı vurgulandı. Yine şehir merkezinde yaşanan trafiğin de hava kirliliğine neden olduğuna dikkat çekildi.

Hava kirliliği ile mücadelede yeni tesisler kurulmadan önce öncelikle mevcut tesislerin iyileştirilmesi, emisyonlarının en aza indirilmesi ve emisyon kontrol sistemlerinin sürekliliği sağlanması gerektiği belirtildi.

SEFERİHİSAR, KARABURUN, YENİ FOÇA VE ÇEŞME'NİN HAVASI TEMİZ

Avrupa Birliği standartlarına göre sağlıklı hava için 50 mikrogram/metreküplük PM10 değerinin bir yılda 35 günden fazla aşılmaması gerekiyor. Bu değer, İzmir genelinde sadece Seferihisar, Karaburun, Yeni Foça ve Çeşme’de sağlanıyor.

Ölçüm yapılan bölgelerin tamamına yakında sonuçlar AB standartlarının üstünde çıkıyor. Aliağa- Bozköy’de yıl genelinde 65 gün, Gaziemir’de 46, Bornova’da 92 gün, Karabağlar’da 61 gün, Karşıyaka’da 140 gün, Menemen 133 gün, Torbalı’da 168 gün, Kemalpaşa’da ise 131 gün ve Ödemiş’te ise 84 gün kirli hava solundu. Konak’taki sınır aşan gün sayısının verilerinin olmaması dikkat çekti.

'KOAH VAKALARI ARTIYOR'

Raporu Artı Gerçek’e değerlendiren İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu Başkanı ve Halk Sağlığı Uzmanı Tuğrul Şahbaz, Aliağa ve Kemalpaşa'daki sanayi tesislerinden kaynaklı hava kirliliği hakim rüzgarlarla İzmir'e taşıdığını belirtti. Şahbaz, "Kalitesiz yakıta bağlı olarak havaya saçılan kükürt dioksit sülfürik asit olarak, nitrojen oksitlerin de nitrik asite dönüşmesi sonucunda asit yağmurları ile gökyüzünden aşağıya iner. Bu her şeye zarar verir. Bitki örtüsüne de zarar verir. Bunlar dışında başka kirleticiler de var. Bu kirleticiler akciğerlerin en uç noktalarına da inerek kansere de kronik bronşite de neden olur. Yıllar içinde kanser vakalarını etkileyecektir. KOAH'ı ise daha çok etkileyecektir ki gözlem olarak söyleyebilirim KOAH hastalıkları artıyor. KOAH beraberinde şeker, hipertansiyon, depresyon ve kemik erimesi gibi birçok hastalığı da beraberinde getiriyor. Hatta gözde, ciltte kızarıklık olarak da karşımıza çıkabilir. Türk Tabipleri Birliği’nin de üyesi Türkiye Temiz Hava Hakkı Platformu’nun verilerine göre Türkiye’de 2022’de 68 bin 440 kişi, İzmir’de ise 4 bin 852 insan hava kirliliğine bağlı olarak öldü" dedi.

'MASKE TAKILMALI, AKŞAM DIŞARI ÇIKILMAMALI'

Şahbaz, alınması gereken önlemleri de şöyle sıraladı:

"Hava kirliliği önleme konusunda bireysel, yönetimsel önlemler alınmalı. Kükürt dioksite yol açabilecek kalitesiz kömürler kullanılmamalı. Kömür hiç kullanılmamalı ama insanlar ısınmak için yakmak zorunda kalıyorlar. İzmir’de yaz-kış hava kirliliği sanayi kuruluşlarından dolayı sorun ama kış aylarında kömür kullanıma bağlı olarak kirlilik daha da artıyor. Özellikle akşam saatlerinde dışarıya çıkılmamalı. Çok zorunlu ise uzmanların bilgilendirmesi dahilinde maske takılmalı. Merkezi ısınmaların kullanıldığı yerlerde profesyoneller çalışmalı. Sanayi kuruluşları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından denetlenmeli. Baca gazları sorunlu ise engellenmeli. Sanayi kuruluşlarının kirliliği cezalarla ve düzenli denetimlerle engellenebilir. Geleceğimiz için havamızı temiz tutmamız lazım. Son olarak İzmir’de yakın zamanda koku sorunu da yaşanıyor. Bunlar henüz sonuçları ölçülemeyen şeyler. Denizimiz de oksijen üretiminde bir katkısı olmadığı gibi daha da zararlı gazlar üretiyor. Bu da başka bir problem."

Temiz Hava Hakkı Platformu raporu: Türkiye'nin yüzde 92’si kirli hava soluyor