Karaburun'da mahkeme kararına rağmen GES'e onay: 25 bin zeytin ağacı tehlikede

İZMİR - Rüzgar enerji santrallerine (RES) karşı mücadele eden Karaburun, güneş enerji santrallerinin (GES) de hedefinde. Özel Çevre Koruma Bölgesi olmasına rağmen yüzde 89’u RES’lere tahsis edilen Karaburun'da GES projeleri ile ilgili peş peşe ÇED kararları verilmeye başlandı. Alto Holding Grubu’na bağlı Lodos Karaburun Enerji Şirketi’nin Karaburun’daki rüzgar türbinlerinin yanı başına dikmek istediği GES projesi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İnceleme Değerlendirme Komisyonu’ndan onay aldı. Proje tanıtım dosyasını inceleyen bakanlık 'nihai karar' verdiğini açıkladı. Karara karşı 10 gün içinde itiraz edilebilecek. Proje için yeniden ‘ÇED olumlu’ kararı verilmesi bekleniyor.

Şirkete ait 87 rüzgar türbinin bulunduğu Karaburun’un Yaylaköy ve Küçükbahçe mahallelerini içine alan 118.9 hektarlık ÇED alanına 7 adet güneş santrali açılması hedefleniyor. Proje hayata geçerse Özel Çevre Koruma Alanı’na 181 bin 818 panel daha dikilecek.

ENDEMİK TÜRLERİN YAŞAM ALANI

Bakanlığın çevresel etki değerlendirme (ÇED) süreci başlattığı proje alanı 1/100 bin Ölçekli İzmir-Manisa Çevre Düzeni Planı’na göre çayır mera alanı olarak kayıtlı ancak alanda çok sayıda zeytinlik de yer alıyor. Proje alanı Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içerisinde kalıyor. Tanıtım dosyasına göre, güneş enerji santrallerinin dikileceği alanda 15 adet endemik, 4 adet nadir ve Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşme kapsamında 5 adet bitki türü bulunuyor.

'YAYLAKÖY DİYE BİR YER KALMAYACAK'

Karaburun Kent Konseyi Başkanı Mustafa Özer, 25 bin zeytin ağacının yanı sıra bölgenin doğal yapısının da tehlikede olduğunu belirtti. Özer, "Endemik bitkilerin bulunduğu bölge ortadan kalkacak. Meralar ortadan kalkacak. Bölgenin simgesi olan kara keçilerin otlak alanları da ortadan kalkacak. Ada doğanının ve ada martısının üreme alanları da tehlike altında. Proje hayata geçerse Yaylaköy diye bir yer kalmayacak. Peş peşe verilen onaylar Karaburun’un doğal yapısını yok edecek. Biz hem kent konseyi olarak hem de çevreciler olarak projeye itiraz edeceğiz. Yine ÇED olumlu kararı çıkarsa yine iptali için dava açacağız" dedi.

'TELAFİSİ MÜMKÜN OLMAYAN SONUÇLAR ORTAYA ÇIKACAK'

Karaburun Yarımadası'nda 140 rüzgar türbini bulunduğuna dikkat çeken Özer, "Türbinler, toplam yüzölçümü 484 kilometrekare olan yarımada üzerinde yaklaşık 430 kilometrekarelik bir alana yayıldı. Yarımadanın yüzde 89’luk bölümünde yedi RES proje sahası bulunuyor. Mevcut rüzgar enerji santralleri ve yolları orman, kadimden beri kullanılan tescilli mera alanları, tarım alanı ve doğal koruma alanı üzerinde. Yüzde 11’lik alan kuşa, keçiye, sincaba, arıya ve insana kalıyor. Yarımadada şimdi bu yüze 11’lik alana GES izinleri verilmeye çalışılıyor. Parçacı enerji yatırım kararlarıyla Karaburun ekolojisi üzerinde kümülatif etkisi öngörülemeyen ve telafisi mümkün olmayan sonuçlar çıkacaktır" diye konuştu.

MAHKEME DURDURMUŞTU

Karaburun Enerji Şirketi'nin GES projesi için ilk olarak geçen yıl ÇED olumlu kararı verildi. Yaylaköylüler, Milli Emlak’tan zeytin dikmek için kiraladığı alanın GES sahasında kalması sebebiyle Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na dava açıldı. İzmir 7’inci İdare Mahkemesi 15 Eylül 2023'te keşif ve bilirkişi incelemesi yapıldı. Mahkeme, 'ÇED olumlu' kararı için 22 Şubat 2024'te yürütmeyi durdurma kararı verdi. Bu süreçte alanda 5 bin zeytin ağacı kesildi.

İL TARIM MÜDÜRÜ GÖREVDEN ALINDI

Zeytin dikili alan için 'marjinal tarım arazisi' raporu hazırlayan İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü personeli hakkında soruşturma başlatıldı. 15 Eylül 2023'te Resmi Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile İzmir İl Tarım ve Orman Müdürü görevden alındı, gerçek dışı rapor hazırlayan mühendisler, şube müdürü, il müdür yardımcısı hakkında başlatılan disiplin soruşturması ise sürüyor.

RES KAPASİTESİ DE ARTACAK

Lodos Karaburun Enerji Şirketi ayrıca mevcut RES kapasitesinin artırılması da harekete geçti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvuran şirket Yaylaköy, Küçükbahçe, Bozköy, Parlak, Tepeboz, Saip bölgesinde yer alan türbinlerinin sayısını 87’den 128’e çıkarmak için izin istedi. Bakanlık bu proje için de 'nihai karar' verdi. Karaburunlular bu kapasite artışına karşı da itirazda bulunacak. 4 milyar 350 milyon TL bütçe ayıran şirket bakanlıktan onay alırsa yıllık elektrik üretimini 940 milyondan 1 milyar 596 milyona çıkaracak. Türbinlerin dikileceği noktalar yüz bin ölçekli çevre düzeni planında tarım, orman ve mera alanında yer alıyor. Şirket daha önce de iki kez kapasite artışına giderek türbin sayılarını arttırmıştı. Projenin kapasite artışın