Maden şirketinin deşarj ettiği ağır metaller raporlandı: Kastamonu'da Bakanlığın 'temiz' diye savunduğu su 'kirli' çıktı

Osman ÇAKLI

İSTANBUL – Acacia Madencilik’in Kastamonu’na bağlı Hanönü ilçesinde işlettiği bakır madeninin bölgede bulunan kanal suyuna kimyasal deşarj yaptığını tespit eden Mehmet Soysal, 22 Haziran’da su yüzeyinden aldığı numuneyi İstanbul’da Çevre Endüstriyel Analiz Laboratuvarı’nda analiz ettirdi. Türk Akreditasyon Kurumu TÜRKAK tarafından da tanınan bağımsız kuruluşun 28 Temmuz’da hazırladığı analiz sonuçlarına göre, madenin kanal suyuna bıraktığı ağır metallerin birçoğu mevzuat sınırlarının binlerce miligram üzerinde. Hanönü’nde yaşayan Mehmet Soysal ise maden şirketinden şikâyetçi olduğunu fakat şikâyetinin "kayda değer" görülmediğini söyledi.

‘YETKİLİLER NUMUNE ALMAYI REDDETTİ’

Hanönü’ndeki madenin atık sahasına 25 metre mesafede bulunan kanal suyu, yaklaşık 15 kilometrelik uzunluğa sahip. Bölge çiftçisinin tarlasını suladığı kanal suyu, önce Türkerler Holding’e ait Hidroelektrik Santrali’ne gidiyor, oradan da Kızılırmak’ın kolu olan Gökırmak’a kadar ulaşıyor.

Kanal suyunun madencilik faaliyetleri nedeniyle kirletilmesine daha fazla sessiz kalamayacaklarını söyleyen Mehmet Soysal, atık suyun bırakıldığı noktada yüzeyden aldıkları numune sonuçları üzerine suç duyurusunda bulunduğunu belirtti. Emniyet ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ekipleriyle bölgeye gittiklerini anlatan Soysal, yetkililerin suyun temiz olduğunu iddia ettiklerini ve numune almayı reddettiklerini anlattı.

'KARAKOL AMİRİ, İL MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN RAPORUNU İMZALAMADI'

Soysal, tutulan rapora karakol amirinin imza atmadığını da belirtti. ‘Temiz su’ raporunun ise talep etmesine rağmen kendisine verilmediğini söyledi. Yetkililere söz konusu görüntülere rağmen suyun nasıl temiz olabileceğini sorduğunu ve “Madem temiz, o zaman ellerinizi yıkayın” diyerek tepki gösterdiğini de anlatan Soysal, numune alınıp kendilerine açıklama yapılması talebinin de karşılık görmediğini ifade etti. Soysal, suda artık balık yaşamadığını ekleyerek, “Hayvanımız buradan su içiyor, çiftçi tarlasını suluyor. Emniyet amiri bile tutulan raporun altına imzalamayacağını söyledi” dedi.

SU YÜZEYİNDEKİ AĞIR METAL MİKTARI MEVZUAT SINIRLARININ ÜSTÜNDE

Bağımsız kuruluş tarafından yapılan analiz raporunda, ‘maden sanayii atık sularının alıcı ortama deşarj standartlarına’ göre olması gerekirken, azami standardın üzerinde sonuçlar çıktı:

* Mevzuata göre su yüzeyinde kurşun için izin verilen azami miktar 0,5 miligram iken kanaldan alınan numune sonucunda 153,99 miligram çıktı.

* 5 miligrama kadar müsaade edilen demir 184 bin miligram, azami sınırı 0,05 olan cıva 18,19 miligram, 2 miligram azami sınırı olan krom 28,56 olarak raporlandı.

* Suya bırakılan bakır miktarı 5 miligram olması gerekirken 153 bin olarak ölçülürken, ph değer ise ‘normal’ olarak tespit edildi.

UZMANI UYARDI: AKCİĞER, KAN VE PANKREAS KANSERİNE BİLE YOL AÇABİLİR

Raporu Artı Gerçek'e yorumlayan Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Ahmet Kahraman, bölgedeki yeraltı su kaynaklarından da numune alınması gerektiğini söyledi. Tablonun daha kötü olabileceğine işaret eden Kahraman, Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü yetkililerin bölgede kapsamlı inceleme yaparak kamuoyunu bilgilendirmesi gerektiğini ekledi:

“Bu su, balık ölümlerine neden olabilir, yeraltı sularına karışabilir. Bölgedeki kuyu sularından da numuneler alınmalı. Kirlilik su içindeki yaşamdan, topraktaki etkiye, halk sağlığına kadar çeşitli sorunlara neden olabilir. Ağır metaller insanda akciğer, kan ya da pankreas kanserleri, osteoporoz, böbrek veya karaciğer yetmezliği gibi önemli rahatsızlıklara neden olabilirler. Ağız, solunum ve deri yolu ile alınabilir. Ağır metallerin büyük bir bölümü canlıda birikir ve etkili dozlara ulaştıklarında, ciddi hastalıklara (tiroit, nörolojik, otizm ve kısırlık gibi) hatta ölümlere neden olabilirler."