ABD’nin öldürdüğü El Kaide lideri Eymen El-Zevahiri kimdir?

Usame bin Ladin’in ABD tarafından öldürülmesinin ardından El Kaide örgütünün başına geçen Mısırlı cerrah Eymen El- Zevahiri, Afganistan’da  ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) insansız hava aracıyla yaptığı saldırıda öldürüldü.

Zevahiri, 1998’den beri örgütün kurucusu Bin Ladin’in sağ kolu olarak görev yapmış, 2011’de Bin Ladin’in öldürülmesinin ardından da örgütün başına geçmişti.

Bin Ladin ve Zevahiri birlikte ABD topraklarındaki en ölümcül saldırıyı, 11 Eylül 2001 saldırısını düzenledi. Bin Ladin örgüte karizması ve sağladığı mali olanaklarla katkı yaparken Zevahiri dünyanın birçok ülkesinde kurulan El Kaide hücrelerine militan sağlamak için taktik ve organizasyon becerisine sahipti.

2001’de ABD’nin Afganistan’ı işgali sonrası Zevahiri örgütün liderliğini yeniden inşa etti. Irak, Suudi Arabistan, Kuzey Afrika, Somali, Yemen ve Asya’da kurulan El Kaide kollarından oluşan ağı yönetti. Sonraki 10 yıl için El Kaide, Türkiye, Avrupa ve Pakistan’da çok sayıda saldırı yaptı.

ERKEN YAŞLARDA RADİKALLEŞTİ

1951’de Mısır’ın başkenti Kahire’de orta üst sınıf bir ailede dünyaya gelen Zevahiri’nin babası Kahire Üniversitesi’nde farmakoloji profesörü, büyükbabası ise meşhur El Ezher Üniversitesi’nin baş imamıydı.

Erken yaşlarda Mısırlı Seyyid Kutub’un radikal fikirlerinden etkilenen Zevahiri, 15 yaşında Müslüman Kardeşler örgütüne üyelikten gözaltına alındı.

Ancak siyasi faaliyetleri, onu tıp okumaktan alıkoymadı. 1974'te Kahire Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu ve 4 yıl sonra cerrahide yüksek lisans derecesi aldı.

Aynı yıllarda diğerleriyle beraber Mısır İslami Cihadı’nı kurdu. Kendi tıp kliniğinde silah sakladı. 1980’de Sovyet güçleriyle savaşan mücahitleri tedavi etmek için Afganistan’a gitti.

Adı 1981'de Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'a İslami Cihad militanlarının yaptığı suikaste karıştı. Saldırı örgütün bir başka hücresi tarafından yapılsa da El-Zevahiri suikasti birkaç saat önceden haber aldığını daha sonra yazdı.

Suikast sonrası yüzlerce kişiyle birlikte tutuklanan Zevahiri "yasadışı silah bulundurmaktan" 3 yıl hapis yattı. Bazı kaynaklar hapishanede kaldığı süre içinde işkenceye uğradığını, bunun daha da radikalleşmesine katkı yaptığını savunuyor.

1984’te serbest kaldıktan sonra Zevahiri Afganistan’a giderek Sovyet güçleriyle savaşan mücahitlere katıldı ve mücahitlere yaptığı finansal yardım nedeniyle bir kahraman olarak görülen Bin Ladin’e bağlılığını sundu.

Zevahiri, Bin Ladin ile birlikte örgütün Sudan’daki yeni üssüne gitti ve buradan Mısır’ın ABD ile müttefik olan hükümetini devirmek için vahşi bir bombalı saldırı kampanyasını yönetti.

En üst düzey saldırılar arasında 1995’te Mısır’ın o dönemki Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek’e Etiyopya ziyareti sırasındaki suikast girişimi vardı. Mübarek saldırıdan kurtulmayı başardı.

Grubun 1990'ların ortalarında hükümeti devirme ve ülkede bir İslam devleti kurma hedefi, 1200'den fazla Mısırlının ölümüne yol açtı.

ÖRGÜTÜN ÜST DÜZEY SALDIRILARININ PLANCISIYDI 

El Kaide’nin simgesi haline gelecek olan intihar saldırılarını teşvik eden Zevahiri, 1995’te 16 kişinin ölümüyle sonuçlanan İslamabad’daki Mısır büyükelçiliğine yönelik intihar saldırısını planladı.

1996’da Bin Ladin Sudan’dan sınırdışı edilince Zevahiri onunla birlikte Taliban rejimi altındaki Afganistan’a gitti.

1997'de ABD Dışişleri Bakanlığı onu, aynı yıl Luksor'da yabancı turistlerin katledilmesinin arkasında olduğu tahmin edilen ve İslam Cihadı’nın bir kolu olan Fetih Öncüleri örgütünün lideri olarak tanımladı.

1998’de Mısır İslam Cihadı, Yahudilere ve Haçlılara Karşı Cihad İçin Dünya İslam Cephesi'ni oluşturmak için Bin Ladin'in El Kaide'sinin de aralarında olduğu diğer beş radikal İslamcı militan gruba katıldı.

Aynı yıl El Kaide, Kenya ve Tanzanya’daki ABD büyükelçiliklerini bombalayarak 200’den fazla kişinin ölümüne yol açtı. ABD bu saldırılardan Zevahiri’yi sorumlu tuttu.

1999’da Zevahiri, örgütün birçok saldırısındaki rolü nedeniyle Mısır askeri mahkemesi tarafından gıyaben ölüme mahkum edildi.

Afrika’daki elçiliklerinin bombalanması sonrası 12 Ekim 2000’de Yemen’de 17 ABD denizcisinin öldüğü, 30’dan fazlasının da yaralandığı USS Cole saldırısını da planlayan isimdi.

Ardından da 11 Eylül saldırısı geldi. ABD’nin saldırı sonrasında Afganistan’ı işgal etmesi ile birlikte Bin Ladin ve Zevahiri, Pakistan’a kaçtı. ABD, Kandahar kentinde yaptığı hava saldırısında Zevahiri’nin eşini ve 6 çocuğundan ikisini öldürdü.