ABD'den İran'a yeni yaptırım: Türkiye'deki şirket ve şahıslar da listede

Artı Gerçek - ABD Hazine Bakanlığı, İran’ın nükleer silah, balistik füze ve savunma programlarını destekledikleri gerekçesiyle üç 'tedarik ağı'na yeni yaptırım uygulama kararı aldı. Türkiye, Umman ve Almanya merkezli üç tedarik ağının hedef alındığı açıklandı. Yaptırım listesinde, adresleri Türkiye’de görünen beş şirket ve iki Türk vatandaşı da yer alıyor.

Bakanlığın açıklamasında, bu şebekelerin füzelerde kullanılmak üzere karbon fiber, epoksi reçine ve benzer ürünleri tedarik ettiği savunuldu. Bu ürünlerin, İran Devrim Muhafızları Hava-Uzay Kuvvetleri’nin altındaki Kendi Kendine Yeterlilik Cihad Örgütü’ne, İran Savunma Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetler Lojistik Komutanlığı’na, İran Atom Enerjisi Örgütü’ne bağlı İran Santrifüj Şirketi’ne ve ABD’nin geçmişte hedef aldığı İran’daki bazı savunma sanayi şirketlerine gönderildiği ileri sürüldü.

ABD Maliye Bakanlığı Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı Brian Nelson, "İran, karmaşık ve gizli tedarik ağları aracılığıyla, dünya genelindeki haydut aktörlere çatışmaları körükleyen ve sayısız sivilin hayatını riske atan silah sistemleri sağlamayı amaçlıyor" ifadelerini kullandı.

'AMERİKAN TEKNOLOJİSİ KAÇAKÇILIĞI' SUÇLAMASI

Bu çerçevede, İran Merkez Bankası'nın İran'daki bir iştirakine, Birleşik Arap Emirlikleri merkezli iki kuruluşa, Türkiye merkezli bir kuruluşa ve üç kişiye "Amerikan teknolojisi kaçakçılığı" yaptıkları gerekçesiyle yaptırım uygulanacak.

Yaptırımlarda yer alan ilk tedarik ağı, Almanya’da yaşayan ve İran-Almanya çifte vatandaşlığına sahip olan Maziar Karimi’ye ait. ABD Maliye Bakanlığı, Karimi’nin karmaşık aracılar ve paravan şirketler yoluyla IRGC Hava-Uzay Kuvvetleri’nin altındaki Kendi Kendine Yeterlilik Cihad Örgütü’ne epoksi reçine ve başka ürünler sağladığını belirtti.

Bakanlık, Karimi’nin, 2013’ten beri İran’ın savunma sanayisine tedarikçilik yaptığını ve kullandığı paravan şirketler arasında Türkiye’de bulunan Tit Uluslararası Nakliyat Deri Tekstil Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin bulunduğunu kaydetti. Yaptırım açıklamasına göre, bu şirket, İran’ın savunma sanayisinde kullandığı epoksi reçine ve diğer ürünlerin ülkeye taşınmasını sağlayarak Karimi’nin faaliyetlerini kolaylaştırdı.

Tit Uluslararası Nakliyat Şirketi’nin websitesinde, şirketin müşterilerine karayolu, denizyolu, demiryolu ve havayolu taşımacılığı sağladığı görülüyor.

'KAPIKÖY ÜZERİNDEN VAGON TAŞIMACILIĞI'

Websitesine göre Tit Uluslararası Nakliyat Şirketi, demiryolu ile Türkiye’den Kapıköy sınırı üzerinden İran’a vagon taşımacılığı sağlıyor. Ayrıca şirketin, denizyolu ile İran’daki Bender Abbas, Hürremşehr, Bender İmam Humeyni, Çahbahar, Buşehr, Kiş Adası ve Bender Enzeli liman şehirlerine İran İslam Cumhuriyeti Nakliye Hatları ile hizmet verdiği görülüyor.

Şirket Türkiye-İran arası karayoluyla “karşılıklı komple ve grupaj taşımacılığı, serbest bölge transit grupaj ve komple yük taşımacılığı, ihracat ve ithalat yüklemelerinde lojistik destek ve depolama hizmeti, kapıdan kapıya düzenli parsiyel servisi, fuar taşımacılığı ve proje taşımacılığı, acentelik hizmetleri, uluslararası yük taşıma organizatörlüğü hizmetleri” veriyor.

Tit Uluslararası Nakliyat Şirketi, ABD Maliye Bakanlığı’nın yaptırım listesinde, “IRGC Hava-Uzay Kuvvetleri’nin altındaki Kendi Kendine Yeterlilik Cihad Örgütü’nü destekleyen mal veya hizmetler için mali, maddi, teknolojik veya başka türlü destek sağlamak veya sağlamaya teşebbüs etmiş olmak” gerekçesiyle yer alıyor.

TÜRKİYE'DEKİ ŞEBEKE HAKKINDA NE BİLİNİYOR?

Yaptırım listesindeki ikinci tedarik ağı ise Türkiye merkezli. ABD Maliye Bakanlığı, İstanbul’da bulunan Gökler Dış Ticaret Limited Şirketi’nin İran Savunma Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetler Lojistik Komutanlığı’na ve bağlı ortaklıklarına karbon fiber sağladığını kaydetti. Bakanlık ayrıca, şirketin genel müdürü ve Türk vatandaşı Mahmut Gök’ün İran’a yapay grafit tedariklerini şirket adına bizzat kendisinin yürüttüğünü belirtti.

Bakanlık açıklamasına göre, 1976 doğumlu Gök kendisine ait üç farklı şirketi İran’a ürün tedariki sağlarken kullandı. Skies Petroleum Dış Ticaret aracılığıyla ürünlerin taşımacılığını yapan Gök, yönetim kurulu başkanı olduğu DM Gold Kıymetli Madenler Anonim Şirketi’ni yasadışı tedarik işlemlerinde paravan şirket olarak kullandı. Ayrıca yakın zamanda Gök, İran’daki müşterileri için yeni bir paravan şirket olarak Klas Kimyasal Ürünler Ticaret ve Limited Şirketi’ni kurdu.

Gökler Dış Ticaret ve Skies Petroleum’un websiteleri bugün itibariyle erişilebilir değil. Wayback Machine üzerinden bakıldığında ise, iki şirketin websitesindeki “hakkımızda” bölümü görülebiliyor. Websitesindeki bilgilere göre, Gökler Dış Ticaret, 2013’ten beri faaliyette ve imalat, tekstil, gübre, endüstriyel yağlar, demir ve çelik sanayi gibi sektörlerde aktif.

SERMAYESİ 350 BİN TL

İstanbul Ticaret Odası’nın Bilgi Bankası’nda yer alan bilgilere göre, Fatih’te bulunan şirket, 2021 yılında odaya kaydolmuş ve 350 bin lira sermayesi olduğu görülüyor.

Skies Petroleum’un ise websitesinde, şirketin, petrol, gaz ve polimer endüstrilerinde petrokimya, polimer ve hammadde tedariği gerçekleştirdiği belirtilmiş. Sitede ayrıca şirketin karbon fiber ve fiberglas kompozit parça imalatında da uzmanlaştığı yazıyor. İTO’nun Bilgi Bankası’ndaki bilgilere göre şirket, 2019’da odaya kayıt yaptırmış ve 10 bin lira sermayesi var.

Yaptırım uygulanan üçüncü ağ ise, silahlanmada kullanılan kompozit üretimi ve tedariği ile bağlantılı. Bu ağın bir parçası olarak ABD Maliye Bakanlığı, Türkiye vatandaşı Hidayet Kanoğlu’nu listeye ekledi. Bakanlık açıklamasına göre, 1973 doğumlu Kanoğlu, İran’da bulunan Sazeh Morakab Limited Şirketi için reçine ve sertleştirici tedarik etti. Bu tedarik, Sazeh Morakab aracılığıyla, İran Atom Enerjisi Örgütü’ne bağlı İran Santrifüj Şirketi’ne ulaştı.

ABD Maliye Bakanlığı 2014’te Sazeh Morakab’a yaptırım uygulamıştı. (VOA Türkçe, DIŞ HABERLER)