AKP Bulgaristan siyasetine de müdahale ediyor

Bulgaristan'da 26 Mart pazar günü erken parlamento seçimleri var. 240 sandalyeli meclis için 13 siyasi parti ve 9 ittifak yarışıyor. Bulgaristan Türkleri bu seçimlerde tam bir yol ayrımına geldiler. Türklerin çoğunlukta olduğu Bulgaristan’ın üçüncü büyük partisi HÖH AKP yanlısı politikaları benimsemediği için Türkiye’den gelen müdahalelerle bölündü. AKP desteği ile kurulan Dost Parti de seçimlere katılıyor. Bulgaristan hükümeti ise bu müdahaleleri protesto ederek büyükelçisini geri çağırdı.

HABER MERKEZİ- Bulgaristan'da 26 Mart pazar günü yapılacak erken parlamento seçimlerinde 240 sandalyeli meclis için 13 siyasi parti ve 9 ittifak yarışıyor.

Üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu iki parti de seçim yarışında. Kurulduğu 1989 yılından bu yana Türklerin kitlesel olarak desteklediği Bulgaristan siyasetinin üçüncü partisi olan Haklar ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) gücünü korumak amacında.

Buna karşılık, son zamanlarda AKP’nin desteği ile bu partiden ayrılanlarca kurulan DOST Parti ise yüzde 4 seçim barajını aşıp Türklerin çoğunlukla desteklediği bir parti olmayı amaçlıyor.
Son zamanlarda yoğunlaşan bu müdahaleler Türkiye ile Bulgaristan arasında gerilime neden oldu. Bulgaristan Hükümeti Türkiye’yi içişlerine ve ulusal politikasına karışmakla suçlayarak Ankara Büyükelçisini geri çağırma kararı aldı.

Pazar günü yapılacak erken seçim ülkede yaşayan Türkler için çok önemli. 2014 yılında yapılan seçimlerde üyelerinin çoğunluğunu oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) yüzde 14,8 oy oranıyla 240 sandalyeli mecliste 38 milletvekili kazanmıştı. Bulgaristan'ın üçüncü büyük siyasi gücü olmuş ve ülke siyasetinde kilit parti haline gelmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün (23 Mart Salı) yaptığı konuşmada Bulgaristan seçimine değinerek bu önemi vurguladı. Erdoğan konuşmasında "Bulgaristan’a sesleniyorum oradaki soydaşlarımıza sesleniyorum. Oradaki bazı baskıların gerçekleştiğini görmek duymak bizi ciddi manada üzmektedir. Biz burada oradaki soydaşlarımızın yanında yer alma hakkına sahibiz. Bulgaristan seçimleri konusundan demokrasi ve hukuk içinde hareket edileceğini temenni ediyorum" sözleri, Bulgaristan seçimine AKP'nin özel ilgisinin ifadesi gibiydi.

Önümüzdeki seçimlerde HÖH’ün aynı oy oranını tutturması zor görünüyor. Zira, artık ülkede ikinci bir Türk partisi daha kuruldu. DOST Partisi. Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar kelimelerinin Bulgarca ilk harflerinin birleşimi olan DOST daha önce yine HÖH'ten kopan Hürriyet ve Şeref Halk Partisi ile ittifak yaparak Dost Birliği adıyla seçime katılıyor.

Bulgaristan'da 2011 yılında yapılan nüfus sayımında ülkedeki Türklerin sayısı 588 bin civarında. Bu sayı nüfusun yüzde 8,8'ine karşılık geliyordu. 6 milyon 834 bin olan seçmen sayısıyla oranlandığında ve Türkiye'de yaşayan Bulgaristan vatandaşları da dahil edildiğinde yaklaşık 600 bin Türk seçmenin bulunduğu ortaya çıkıyor.

2014'deki genel seçimlerde HÖH, 487 bin 134 oy alarak 238 milletvekili çıkartmıştı.

DOST ve HÖH işte bu 600 bin seçmenin desteğinin peşinde. İkisinin de üyelerinin çoğunluğunu Türkler oluşturuyor. İki parti şu anda tam bir rekabet halinde. İlginç olan, DOST’un genel başkanı olan Lütfi Mestan’ın HÖH’ün eski genel başkanı olması.

AKP HÖH’ü niçin parçaladı?

2015 yılı Kasım ayında Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesinin ardından, dönemin HÖH Genel Başkanı Lütfi Mestan, Bulgaristan Parlamentosu’nda Rusya’yı eleştiren bir bildiri okuyunca, bir ay sonra HÖH Merkez Konseyi Lütfi Mestan’ı genel başkanlıktan aldı, partiden de ihraç etti. Mestan, bir süre sonra kendisi ile beraber ayrılan 4 milletvekili ile AKP’nin de büyük desteği ile DOST Partisi’ni kurdu.

1989 yılında kurulan HÖH, o tarihten bu yana ülkedeki Türklerin desteğini hep aldı. DOST Partisi’ni önceki siyasi hareketlerden ayıran en büyük özelliği, Türkiye'nin desteğini almış olması. Bu desteği, en yakın zamanda, kendisi de Balkan göçmeni olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu dile getirdi.. Müezzinoğlu, 3 Mart günü İstanbul’da düzenlenen Balkan Çalıştayı’nda, 26 Mart seçimlerinde Türkiye’de yaşayan Bulgaristan vatandaşlarına oy kullanma çağrısı yaparak DOST’un ismini andı. Müezzinoğlu’nun sözleri şöyleydi:

"İhmal göstermeden, mutlaka, 26 Mart'ta gerek burada kurulan sandıklara, gerekse Bulgaristan'da seçimlere katılarak oradaki insanlarımızın geleceğinin, kaderinin daha güçlü olması için duyarlılık göstermeliyiz. Orada bizim insanlarımız, değerlerimiz, eserlerimiz var ve bu yüzden güçlü olmalıyız. Bu gücün en önemli yolu da siyasettir. Oradaki dinamiklerin Türkiye dinamikleriyle paralel yürüyebilmesi için de Dost Birliği organizasyonu kuruldu. Güçlü yarınları birlikte şekillendireceğiz."

Müezzinoğlu’nun bu sözlerine, 7 Mart’da Bulgaristan İçişleri Bakan Yardımcısı Boyko Mirçev tepki gösterdi. Bu durumun Bulgaristan İçişlerine doğrudan müdahale olduğunu Türkiye’nin Sofya Büyükelçisi Süleyman Gökçe aracılığıyla iletti.

DOST ve HÖH ayrışmasında her iki parti yetkilileri de, geçtiğimiz yıl kendilerini anlatmak için Türkiye'ye gittiler. 2016 Mart ayındaki bu ziyaretlerde HÖH heyeti hükümet ve AKP yöneticileri ile görüşemedi. DOST heyeti ise, dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve AK Parti yöneticileri tarafından kabul edildi.

DOST ve HÖH arasında yaşanan kriz nedeniyle HÖH kurucu Genel Başkanı Ahmet Doğan'a Türkiye'ye giriş yasağı konuldu. Daha sonra bu yasak kapsamına başka isimler de katıldı.

Düşürülen Rus uçağı tartışmaları

AKP hükümeti bir süredir HÖH politikalarından ve genel başkan Ahmet Doğan’ın Bulgaristan şartlarına göre reel politik tercihlerinden rahatsız olduğunu sık sık dile getirmiştir. Nitekim 24 Kasım 2015’te Türkiye hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının düşürülmesi, Bulgaristan’da Türklerin en fazla temsil edildiği Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) partisinde görüş ayrılığına neden olmuştu. Türkiye’nin Rusya’ya karşı tutumunu destekleyen HÖH lideri Lütfi Mestan, Türkiye ile Rusya’yı karşı karşıya getiren olayda Türkiye’yi haklı bulan açıklamalarda bulununca partinin onursal başkanı Ahmet Doğan tarafından görevinden alınarak partiden ihraç edilmişti.

Böylece Lütfü Mestan ve HÖH’ten ayrılan bazı milletvekilleri ile yeni bir parti kuruluşu desteklenerek DOST Parti kuruluşu gerçekleştirilmişti.

Tabii daha sonra Erdoğan tarafından Rusya’dan özür dilenerek ilişkilerin normalleştirilmesi sürecine girildiği halde HÖH’ün bölünme operasyonu hız kesmeden devam ettirildi.

HÖH Referandum’da ‘hayır’ı destekliyor

Ahmet Doğan ve doğal lideri olduğu HÖH, Türkiye’deki Ak Parti hükümetine ters düşen bir politika izlediğini saklamıyor. Türkiye’deki mevcut iktidarın tasarruflarını hedef alan politikaları siyasi söylemlerine de yansıyor. Örneğin Halk ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Onursal Başkanı Doğan daha birkaç gün önce 16 Nisan referandumunun ‘Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’ni sultanlığa dönüştürmek için düzenlendiğini’ belirtmişti.

HÖH halen Bulgaristan parlamentosundaki üçüncü parti konumunda. Ancak 26 Mart’ta gerçekleştirilecek erken genel seçimde DOST’un beklediği desteği alıp alamayacağı belli değil. Seçim anketleri ise DOST’un yüzde 4’lük seçim barajını geçemeyebileceğini gösteriyor.

AKP hükümeti Bulgaristan Türklerinin uyguladıkları politikaların mutlaka milli politikalarla uyumlu olmasını istiyor ve bu amaçla Türkiye’de faaliyet gösteren göçmen derneklerini de harekete geçiriyor.

Bu nedenle 26 Mart genel seçimleri hem Bulgaristan’daki Türkler açısından hem de Bulgaristan’ın genel siyaseti bakımından büyük önem taşıyor.