Arab News: AYM'nin Kavala'nın başvurusunu ertelemesi zaman kazanma amaçlı
17 Aralık 2020 Perşembe günü Artı TV'de yayınlanan 'Global Medya Günlüğü'nde seçilmiş altı yazının özetleri...
17 Aralık 2020 Perşembe günü Artı TV'de yayınlanan 'Global Medya Günlüğü'nde seçilmiş altı yazının özetleri:
ARAB WEEKLY, IRAK BAŞBAKANI EL-KAZİMİ'NİN ZİYARETİNDE, IRAK İLE TÜRKİYE ARASINDA, DİCLE NEHRİNİN SU KOTASI İLE İLGİLİ BİR PROTOKOL İMZALANACAĞINI YAZIYOR
HAMMAM LATİF
ARAB WEEKLY/İNGİLTERE
DİCLE SUYU KOTASI
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi gerçekleştireceği Türkiye ziyaretinde Dicle Nehri suyunun kotası hakkında iki ülke arasında ilerleme sağlanacağını umuyor. Analistler, Irak ve Türkiye arasında uzun yıllardır anlaşmazlığa neden olan Dicle Nehri'nin Irak için çok önemli bir konu olduğunu, Ankara'nın ise katı bir duruş sergilediğini belirtiyorlar. Irak Başbakanın ofisindeki kaynaklar, Arab Weekly'e "Ilısu Barajı'nın inşaatını takiben Dicle Nehri'nin ana ekseni ile ilgili iki ülke arasında su ilişkilerini düzenleyen" bir protokolün Türkiye ziyaretinde imzalanacağını söylediler. Latif, "Iraklılar arasında, Türkiye'nin siyasi hedeflerine ulaşmak için Dicle Nehri konusunu manipüle ettiğine dair yaygın bir kanı var ve bu Irak'la olan su politikasının neden bir hükümetten diğerine farklılık gösterdiğini açıklıyor" yorumunu yapıyor. Başbakanlık kaynakları Arab Weekly'e "protokolün, yaklaşık 30 yıldır devam eden tartışmayı çözeceğini ve Bağdat'ın Ankara ile adil bir su anlaşması sağlamak için Türkiye ile ticareti kullanabileceğinin ipuçlarını verdiğini" söylediler. Irak Su Kaynakları Bakanı Mehdi el-Hamdani, "Irak'ın su haklarını güvence altına almak için ciddi müzakerelerin" varlığından söz etti. Gözlemcilere göre, Amerika'da Biden yönetiminin Irak'a ilgisinin azalacağı yönündeki tahminler doğrultusunda Türkiye ülkedeki nüfuz alanını genişletmeye çalışıyor.
KATHİMERİNİ, YUNANİSTAN'IN AVRUPA BİRLİĞİ İÇİN STRATEJİK ÖNEMİ OLDUĞUNU VE ÖNEMİNİN TANINMASININ, AVRUPA BİRLİĞİ İÇİN BİR PARADİGMA DEĞİŞİKLİĞİ GEREKTİREBİLECEĞİNİ YAZIYOR
MİCHAEL TANCHUM
EKATHİMERİNİ/YUNANİSTAN
YUNANİSTAN'IN AB İÇİN STRATEJİK ÖNEMİ
Michael Tanchum, Avrupa Birliği Konseyi'nin 11 Aralık tarihinde Türkiye'ye yaptırımlar konusundaki kararının Yunanistan için her ne kadar beklense de hayal kırıklığı yarattığını yazıyor. Konseyin nihai taslağındaki sonuçların Yunansitan'ın görmeyi beklediği dayanışmadan uzak olduğunu ifade eden Tanchum, "Türkiye'nin AB üyesi birçok ülke ile önemli ticari ortaklıklarının olması ve NATO üyesi olması birçok Avrupa devletini tereddütte bıraktı" yorumunu yapıyor. Tanchum Akdeniz'de stratejik öneme sahip olan Türkiye ile hem hukukun üstünlüğü hem de realpolitik'e dayalı bir kazan-kazan çözümün tüm taraflar için faydalı olacağını vurguluyor. Ancak, diye devam eden Tanchum, Yunanistan'ın da Doğu Akdeniz'de önemli bir güç olduğuna dikkat çekiyor. Tanchum'a göre, Yunanistan'ın öneminin tanınması Avrupa Birliği için bir paradigma değişikliği gerektirebilir. Tanchum "Yunanistan, İsrail'den gelen Avrupa-Asya elektrik bağlantısı ve Mısır'dan gelen Avrupa-Afrika ara bağlantısı için kıta Avrupası'nın temas noktası. Avrupa Birliği, elektrikli araçlara ve elektrikle hidrojen üretimine geçmeye çalışırken, bu ara bağlantılar Yunanistan'a Avrupa'nın enerji geçişinde çok önemli bir rol veriyor" diye yazıyor. Yunanistan'ın Akdeniz'de limanlar açısından da stratejik bir öneme sahip olduğu beliritilen yazıda Yunanistan'ın Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail ile savunma işbirliğini genişlettiğine de vurgu yapılıyor. Tanchum, "Yunanistan, AB'nin önde gelen trans-Akdeniz güçlerinden biri olarak ortaya çıkıyor - stratejik öneme sahip bir paradigma değişimi, bu Avrupa'nın Yunanistan'ı uzaklaştırma konusunda endişelenmesi gerektiği anlamına geliyor" diyor.
LE MONDE GAZETESİ, TÜRKİYE'NİN ABD YAPTIRIMLARINI KÜÇÜMSEDİĞİNİ, SAVUNMA SANAYİ BAŞKANLIĞI'NIN YAPTIRIM UYGULANANLAR KATEGORİSİNDE OLMASINDAN YENİ ORTAKLAR BULMASININ ZOR OLACAĞINI YAZIYOR
MARİE JEGO
LE MONDE/FRANSA
TÜRKİYE ABD YAPTIRIMLARINI KÜÇÜMSÜYOR
Marie Jego, Türkiye'nin, ABD'nin kendisine uyguladığı yaptırımlardan korkmadığını yazıyor. Cumhurbaşkanı sözcüsü İbrahim Kalın'ın açıklamasında vurguladığı gibi Türkiye'nin bu yaptırımları "diğer ülkelerle" işbirliği olasılığı ile avantaj olarak gördüğü belirtiliyor. 31 Aralık tarihine kadar oylanması gereken 2021 Amerika savunma bütçesinde yer alan bir hüküm, Beyaz Saray'ın Ankara'ya yaptırım uygulaması maddesini içeriyor. Jego, yasanın öngördüğü "Amerika'nın düşmanlarını yaptırımlarla kontrol altına almayı amaçlayan" önlemin ilk kez bir NATO üyesine karşı kullanıldığına dikkat çekiyor. Jego, yaptırımların Savunma Sanayi Başkanlığı haricinde Türk Savunma Sanayi'nin genelini hedef almadığını yazıyor. Jego, "Savunma Sanayi Başkanlığı, lisanslar ve mevcut sözleşmeler yaptırımların kapsamında olmadığı sürece faaliyetlerine devam edebilecek. Öte yandan, yeni lisansların verilmesi veya süresi dolanların uzatılması mümkün olmayacak" diye yazıyor. Ankara'nın, Amerikalıların reddettiği parçaları ve teknolojiyi yerel olarak üretmenin kolay olacağına inandığını söyleyen Jego, gerçekte Türkiye'nin büyük projeleri için NATO'daki müttefiklerinin teknolojisine tabi olduğunu söylüyor. Jego, "Savunma Sanayi Başkanlığı yaptırım uygulanan firmalar kategorisinde yer aldığından yeni ortaklar bulmak o kadar da kolay olmayacak. Türk savunma sanayisinin diğer NATO dışı ülkelerle, yani Rusya ile işbirliği, daha ağır yaptırımlar olasılığı nedeniyle tehlikeye girme riski altında" diye yazıyor.
SKY NEWS ÖZEL HABERİNDE İRANLI MUHALİFİN TÜRKİYEDEN KAÇIRILMA GÖRÜNTÜLERİNE YER VEREREK MUHALİFİN "AŞK TUZAĞI" İLE KAÇIRILDIĞINI SÖYLÜYOR
ALEX CRAWFORD
SKYNEWS/İNGİLTERE
CASUS OYUNLARI
İngiliz haber kanalı Sky News özel haberinde İranlı muhalif Habib Chaab'ın tuzağa düşürüldüğü ve İran'a kaçırıldığı görüntülerine yer veriyor. İranlı muhalif Chaab'ın kaçırılarak İran'a getirilmesinden sonra itirafa zorlandığını iddia eden yakınları, "Türk istihbaratını Chaab'ın kaçırılıp İran'a gönderilmesinde İran rejimiyle gizli anlaşma yapmakla suçluyorlar. Sky News'un özel olarak eriştiği terörle mücadele dosyalarına göre, görüntüler İranlı muhalifin Türkiye'de geçirdiği zamanın görüntülerini içeriyor. Crawford, "görüntüler çok sayıda kişi ve sınır ötesi kaçakçılığı içeren bir komployu gösteriyor gibi duruyor" diyor. Crawford güvenlik resimleri, makbuz, istihbarat ve eski moda detektiflik çalışmalarından oluşan kalın bir dosyanın bir araya getirilmesiyle bir dizi tutuklama yapıldığını ve ucunun Tahran'a uzandığını yazıyor. Crawford, Cumhurbaşkanlığı ofisinden bir Türk yetkilinin Sky News'e söylediği, "İran istihbaratının bu yasadışı operasyonunu şiddetle kınıyoruz" açıklamasına yer veriyor. Türk soruşturmasına göre, Chaab Türkiye'ye "aşk tuzağı" ile getirildi. Soruşturmada Chaab ile buluşan kadının İranlı bir casus olduğu iddia ediliyor. Kamera görüntüleri kaçırılma olayından bir gün önce İstanbul'da toplanan adam kaçırma olayıyla suçlananları gösteriyor. Chaab'ın Türkiye'deki son görüntüsü karanlıkta köşede kaybolduğu görüntüsü. Crawford bu görüntüden hemen önce bir taşıma aracının görüldüğünü yazıyor. Türk müfettişlere göre Chaab uyuşturularak bu araçta İran sınırına kaçırılmış.
ARAB NEWS, ANAYASA MAHKEMESİ'NİN OSMAN KAVALA'NIN BAŞVURUSUNU ERTELEMESİNİN, 18 ARALIK'TA YAPILACAK DURUŞMA ÖNCESİ ZAMAN KAZANMA AMAÇLI OLDUĞUNU YAZIYOR
HABER MERKEZİ
ARAB NEWS/SUUDİ ARABİSTAN
OSMAN KAVALA DAVASI
Arab News Osman Kavala'nın Anayasa Mahkemesi'ne başvurusunu bir kez daha ertelediğini yazıyor. Uzmanlara göre ikinci kez ertelenen karar 18 aralık tarihinde İstanbul'da yapılacak duruşma öncesi zaman kazanmak amaçlı. Freedom House Avrupa ve Avrasya üst düzey sorumlularından Gina Lentine, Arab News'a yaptığı açıklamada, "Osman Kavala, üç yıldan fazla bir süredir bir suç işlediğine dair inandırıcı bir kanıt olmadan tutuklu bulunuyor. Kavala'nın davası simgeseldir ve temel ifade özgürlüğü haklarını kullandıkları için siyasi amaçlı yargılamalara maruz kalan binlerce aktivist, gazeteci, akademisyen, yazar, sanatçı, siyasi figür, avukatın hikayelerini temsil diyor" dedi. Geçtiğimiz Aralık ayında, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, Kavala'nın tutukluluğunun yasal olmadığına ve "başka amaçlara" hizmet ettiğine karar verdiğini söyleyen Lentine, "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararları çok önemlidir" vurgusunu yaptı. Haberde Türkiye'nin 2021'de yargı reformuna öncelik vereceği ancak Kavala'nın durumunda bir iyileşme olmasının beklenmediği vurgulanıyor. CHP milletvekili Utku Çakırözer Arab News'a yaptığı açıklamada, "AİHM'in tüm kararlarına rağmen, mağduriyetini uzatmak için topu birbirlerine gönderiyorlar. Birisini parmaklıklar arkasında 1148 gün boyunca tutmak kabul edilemez" dedi. Freedom House'tan Lentine de aynı görüşleri paylaştığını belirterek, "Bu erteleme, Anayasa Mahmekesi'nin yerel mahkemenin 18 Aralık'ta yapılacak duruşmadaki kararını beklediği izlenimini veriyor" dedi.
THE GUARDIAN AKILLI TELEFONLAR İÇİN GELİŞTİRİLEN BİR UYGULAMANIN COVİD-19'U YÜZDE 98.5 BAŞARI İLE TESPİT ETMESİNE RAĞMEN HALA ONAY SÜRECİNDE OLDUĞUNA DİKKAT ÇEKİYOR
ADRIENNE MATEI
THE GUARDIAN/İNGİLTERE
COVİD'E KARŞI YENİ TEKNOLOJİLER
Covid-19 salgınına karşı aşıların hızlı bir süreçte tamamlanıp onaylanması beklenirken, bu salgına karşı umut verici bilimsel yenilikler de geliştirildi. Adrienne Matei, pandemiye karşı geliştirilen icatların onay sürecinin uzun sürmesi nedeniyle krizle mücadelede kullanılamadığına dikkat çekiyor. Eylül ayı sonlarında Amerika MIT'deki araştırmacılar, telefonla Covid-19 enfeksiyonlarını doğru bir şekilde tespit edebilecek bir algoritma geliştirdiklerini duyurdular. MIT, araştırmaya dahil olanlardan öksürmeleri istendiğinde yapay zeka algoritmasının öksürüğü olan ancak yüzde 100 asemptomatik olan Covid-19 hastalarının yüzde 98.5'ini başarıyla tespit edebildiğini açıkladı. Matei, "Akıllı telefon tabanlı, anlık bir Covid-19 testi oyunun kurallarını değiştirecek ve sayısız hayat kurtaracaktır" diyor. Ancak uygulama hala onay bekliyor. Benzer onay bekleyen bir yeniliğin de hastane ortamları için ideal olan ve sterilizasyona dayanıklı silikon bazlı 100 kereye kadar kullanılabilen N95 maskesi olduğu belirtiliyor. Mayıs ayında açıklanan bir başka araştırma ise, kanalizasyon sularında yapılan testler ile Covid-19 vakalarının bir hafta erken tespit edilmesine yönelik umut verici bir gelişmeden söz ediyordu. Matei, Amerika'da bir senatörün bu teknolojinin ulusal ölçekte uygulanması için çağrıda bulunduğunu ancak kabul sürecinin çok yavaş işlediğine dikkat çekiyor. Matei, "MIT de dahil olmak üzere birçok üniversite, kampüsteki salgınların önüne geçmek için atık su testini zaten kullanıyor ancak, işe yaradığı kanıtlanmış basit ve etkili bir erken tespit aracından hala yararlanılmıyor" diyor. Matei, aşı için sürecin rekor seviyede hızlandırıldığı bir dönemde "son hız" onay sisteminin bu tür etkili olacağı kanıtlanmış teknolojiler için de kullanılmasının faydalı olacağına dikkat çekiyor.
