Arap Birliği zirvesinde Suriyeli mültecilerin dönüşü planı tartışılacak: Esad'ın zirvede konuşma yapması bekleniyor
Artı Gerçek - Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ülkesinin 12 yıl önce iç savaş nedeniyle Arap Birliği'nden çıkarılmasının ardından ilk kez bugün bir Arap Birliği toplantısına katılacak. Perşembe akşamı Esad zirvenin yapılacağı Suudi Arabistan'ın Cidde kentine ulaştı. Esad'ın bugün diğer Arap ülkeleri lideri ile birlikte zirvede bir konuşma yapması bekleniyor.
Arap Birliği ülkedeki iç savaş nedeniyle 12 Kasım 2011'de Suriye'nin üyeliğini askıya almıştı. Birliğe üye ülkelerin dışişleri bakanları, 7 Mayıs'ta ise Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen Arap ülkeleri Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda, Suriye'nin birliğe dönmesi konusunda anlaşmaya varmıştı.
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt çarşamba günü birliğe üye 22 üye ülkenin dışişleri bakanlarının katıldığı toplantıda "Suriye'nin (birlikteki) koltuğunu geri kazanmasının çatışmanın sonunun habercisi olmasını" umduğunu açıklamıştı. Gayt "Suriye'nin Arap Birliği'ne dönüşü, tüm Arap ülkelerinin Suriye ile ilişkilerini yeniden başlatacağı anlamına gelmiyor. Her ülke kendi vizyonu doğrultusunda karar verecektir" demişti. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan El Suud da Suriye'nin dönüşünü memnuniyetle karşılamış, "Bugün dünyamız, bizi bir yol ayrımına getiren çok sayıda meydan okuma ve zorlukla karşı karşıya. Birlikte durmamız ve onları karşılamak için ortak Arap eylemini güçlendirmek için daha çok çabalamamız gerekiyor" ifadelerini kullanmıştı.
Ancak tüm üyeler Suriye'nin birliğe dönüşünden eşit derecede memnun değil. Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani dün Doha'da düzenlediği basın toplantısında, Esad yönetimine muhalefetini yalnızca "Arap mutabakatından sapmak istemediği için geri çektiklerini" söylemişti.
ZİRVEDE MÜLTECİLERİN GERİ DÖNÜŞ PLANININ ELE ALINMASI BEKLENİYOR
Arap diplomatlar İngiltere merkezli Financial Times (FT) gazetesine yaptıkları açıklamada Suriyeli mültecileri ülkelerine geri dönmeye teşvik edecek ve Batılı ülkeleri de Esad yönetimine yönelik yaptırımları hafifletmeye ikna edecek bir planı tartışacaklarını söyledi. Diplomatlar girişimin başlangıçta Ürdün'deki yaklaşık 1000 Suriyeli mülteciyi kapsayacağını ve mültecilerin gönüllü geri dönüşlerinde kendilerine uygun şekilde muamele edildiğini denetlemek için Birleşmiş Milletler (BM) kurumları tarafından sürecin izlenmesini içerdiğini söyledi.
Söz konusu planın Suriye, Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün ve Irak dışişleri bakanlarının geçen ay yaptıkları bir toplantıda kabul edildiği, bugünkü zirvede de bu konunun görüşülmesinin beklendiği belirtildi. Diplomatlar, girişimin başarılı olması halinde, mülteci planının daha fazla Suriyeliyi evlerine dönmeye teşvik etmesini ve Arap devletlerinin ABD ile Avrupa'yı, Suriye'nin yeniden inşasına yardımcı olmak için yaptırımları hafifletmeye ikna etmesini sağlayacağını umuyor. FT'ye konuşan konu hakkında bilgi sahibi iki kaynağa göre plan BM'de "en üst düzeylerde" tartışıldı. Ancak kaynaklar Şam yönetiminin bu konuda güvenlik garantileri vermesi gerektiği ve bazı mültecilerin zorla geri gönderilme olasılığı nedeniyle planla ilgili fikir ayrılıkları olduğunu da söyledi.
'MÜLTECİ PLANI ESAD'IN CİDDİ OLUP OLMADIĞININ TESTİ'
12 yıl önce iç savaşın patlak vermesinden sonra yaklaşık 6 milyon Suriyeli ülkeden kaçmış, bir o kadarı da ülke içinde yerinden edilmişti. Mültecilerin çoğu (yaklaşık 4 milyon) Türkiye'de iken yüz binlercesi Ürdün ve Lübnan'a gitmişti. Arap diplomatlar, mülteci planının Esad'ın ciddi olup olmadığını ve reform yapacağına güvenilip güvenilemeyeceğini test etmenin bir yolu olduğunu söyledi.
Ayrıca girişimi destekleyenlerin Şam'a ekonomik yardımı tartışmadıkları ve önce mülteci meselesinde ilerleme görmek istediklerini vurguladı. FT'ye konuşan diplomatlardan biri “Suriye hükümeti üzerinde mutabık kalınan hususlara yanıt verecek ve sonra değerlendireceğiz. Suriye'deki hükümetin samimi olmadığı, ciddi olmadığı yönünde bir görüş var ama bu ciddiyeti sınamanın tek yolu bu anlamlı süreçten geçiyor. Aksi takdirde onu nasıl test edebilirsiniz?" dedi. (DIŞ HABERLER)
12 yılın ardından ilk: Esad cuma günü yapılacak Arap Birliği zirvesine katılacak
