Avrupa'da yükselen aşırı sağ artık kemikleşti
+GERÇEK- İtalya'da dün yapılan seçimlerde aşırı sağın zafer ilan etmesi gözleri bir kez daha Avruğa'daki sağ partilerin yükselişine çevirdi. Pek çok ülkede istikrarlı biçimde oylarını arıran aşırı sağ partiler, artık kemikleşmiş tabanlara sahip.
Avrupa'daki parlamentoların neredeyse hepsinde aşırı sağın temsiliyeti mevcut. Hatta bazı Avrupa başkentlerinde iktidar koltuğunda oturuyorlar. Aşırı sağ kıtada öyle güçlendi ki seçilmiş temsilcisi bulunmayan aşırı sağ partiler bile, ana akım partilere ciddi "şantaj" baskıları uygulayarak, kamusal söylemi ve politika gündemini etkileme gücüne sahip oldular.
Birleşik Krallık’ta ulusal seçimlerde ciddi bir başarı gösteremeyen UKIP’in Brexit sürecinde kilit bir rol oynaması bu durumun en önemli göstergelerinden birisin.
1986’da Fransa'da Front National’ın (FN) gerçekleştirdiği seçim atılımından sonra, Avusturya’da Sağ popülist Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ), Norveç’te göçmen karşıtı İlerleme Partisi (FrP), İsviçre’de İsviçre Halk Partisi (SVP) yüzde 10’un altına düşmeyen oy oranları elde ederek sistemin yerleşik unsuru konumunu elde ettiler. Avrupa Birliği'nin motor gücü Fransa ve Almanya'da da aşırı sağ partiler oldukça yüskek oy oranına sahipler. Fransa'da seçimlerinde aşırı sağcı Marine Le Pen cumhurbaşkanlığıını Macron'a karşı kıl payı kaybetti. Popülist ve aşırı sağcı partiler Avusturya, Polonya, Macaristan gibi ülkelerde yıllardır iktidardalar. Son yapılan İsveç ve İtalya seçimlerinde de iktidarda olma şansını yakaladılar.
İSVEÇ
11 Eylül'de yapılan seçimlerde Neo-Nazi hareketinden doğan bir siyasi parti olan İsveç Demokratları (SD) ülkede ikinci parti oldu. Parti yeni kuurlacak hükümette yer alacak. 2015'te Avrupa'ya göç akınının yükselişe geçmesiyle ülkede göçmenlerle ilgili kaygılar artmış, SD'nin oyunda hızlı bir artış gözlemlenmişti. Parti, Avrupa dışında ülkelerden göçe karşı çıkıyor. Seçimleri ikinci olarak tamamlayan aşırı sağ parti, 2018 seçimlerine kıyasla oyunu 3 puandan fazla yükseltti.
Jimmie Åkesson İsveç Demokratları Partisi lideri
İTALYA
İtalya'da dün yapılan genel seçimleri, aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri Partisi (FdI) ve liderlik ettiği sağ ittifak kazandı. İçişleri Bakanlığının paylaştığı sonuçlara göre, Giorgia Meloni liderliğindeki aşırı sağcı FdI, yüzde 26,2'ik oyla seçimlerden birinci parti çıktı. İtalya'nın Kardeşleri Partisi (FdI) lideri Giorgia Meloni, ülkenin FdI tarafından yönetilen merkez sağ hükümet istediğini söyledi.
İtalya'nın Kardeşleri Partisi lideri Giorgia Meloni
FRANSA
Fransa'da Ulusal Cephe (FN) lideri Marine Le Pen seçmenin gözünde halkçı bir imaj çizmeye çalışıyor, ancak partinin kurucusu olan babası Jean-Marie Le Pen'in dönemiyle karşılaştırılmaktan kurtulamıyor. Le Pen'in babası, ırkçı nefreti tahrik ettiği ve Nazilerin işlediği suçları inkar ettiği için defalarca mahkum olmuştu. Jean-Marie Le Pen kızı tarafından daha sonra partiden atıldı. Le Pen 2012'deki cumhurbaşkanlığı seçiminde üçüncü sırada yer almasının ardından Ulusal Cephe, 2014'deki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden en güçlü parti olarak çıktı.
Marine Le Pen, 2017'deki cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda % 21,30 ikinci turda ise % 33,9 oy aldı. 2022'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise ilk turda Marine Le Pen %23,15 oy aldı. Seçimin ikinci turu 24 Nisan 2022 tarihinde yapıldı ve Marine Le Pen oyl oranını %41,4'e çıkardı.
Ulusal Cephe (FN) lideri Marine Le Pen
MACARİSTAN
Macaristan'da Milliyetçi muhafazakar ve sağ popülist Fidesz 2010 yılından beri Macaristan'da tek başına iktidar. Macaristan'da Ulusal Meclis'i seçmek için 3 Nisan 2022'de parlamento seçimleri yapıldı. Ülkenin mevcut başbakanı Viktor Orbán 3 Nisan gecesi zaferini ilan etti. Fidesz'in büyük bir farkla seçimi kazandığı ortaya çıktı. İlk sonuçların ardından taraftarlarına seslenen Orban, "O kadar büyük bir zafer kazandık ki, aydan bile görülebilir, Brüksel'den de kesinlikle görebilirsiniz" demesi tarihe geçen konuşmalardan biri oldu.
Başbakan Viktor Orban, Brüksel'den gelen protestolara rağmen basın özgürlüğü ve kişisel verilerin korunmasına ilişkin konularda kısıtlamalarını sürdürüyor. Orban, mültecilerin gelişini engellemek için de ülke sınırlarına tel örgüler çektirdi.
Fidesz lideri ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban
ALMANYA
Almanya'da Almanya için Alternatif (AfD) Partisi de mülteci krizi rüzgarını arkasına alan sağcı popülistlerden. Şubat 2013'de Euro krizi nedeniyle Euro karşı olarak siyasete giren AfD, ilk olarak 2016 mart ayında üç eyalette yapılan seçimlerde büyük bir çıkış elde etti. 2017'de yapılan genel seçimlerde %12.6 oy alarak ilk defa 94 sandalye ile federal meclise girmeye hak kazandı. AfD 26 Eylül 2021 tarihinde yapılan seçimde bir önceki seçime göre 2,3 puan düşüş kaydederek oyların yüzde 10,3'ünü aldı. Partinin kendi içinde yaşadığı sorunlara rağmen yüzde 10'un üstünde oy olması yine de bir başarı olarak yorumlandı. AfD'nin parlamentoda 79 milletvekili bulunuyor.
AfD liderleri Tino Chrupalla - Alice Weidel
POLONYA
Polonya'da Hak ve Adalet Partisi (PiS), 2015'ten beri iktidar koltuğunda. Parti, ülkede basın özgürlüğü ve yargı bağımsızlığını tartışmaya açtı. Kadınların kürtaj hakkını yasakladı. Eski Rock yıldızı Pawel Kukiz'in kendi adını taşıyan Kukiz15 adlı hareketi ise mülteci tartışmalarında PiS'ten daha sert söylemleri ile öne çıkıyor. Kukiz15, Polonya-Ukrayna sınırına duvar yapılmasını istiyor.
Başbakan Mateusz Jakub Morawiecki ve PiS lideri Jarosław Kaczyński
HOLLANDA
Hollanda'da Geert Wilders liderliğindeki Özgürlük Partisi (PVV) Hollanda Parlamentosu'nda 16 yıldır varlık gösteriyor. Geert Wilders liderliğindeki İslam ve yabancı karşıtı aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) 2021 yılında yapılan seçimlerde bir sıra gerileyerek üçüncü parti olsa da Meclisteki aşırı sağcıların sandalye sayısı 6 arttı.
Özgürlük Partisi (PVV) lideri Geert Wilders
