Avrupa Birliği, İsrail'le siyasi diyaloğu kesme teklifini tartışacak

Artı Gerçek - Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında İsrail konusundaki görüş ayrılıkları sürerken görev süresinin sonuna yaklaşan Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in bu ülkeyle siyasi diyaloğun kesilmesini önermesi tartışmaları yeniden alevlendirdi.

BBC Türkçe'nin haberine göre, AB ülkeleri konuyu 18 Kasım Pazartesi günü Brüksel’de yapılacak toplantıda dışişleri bakanları düzeyinde ele alacak. AB kaynakları, öneri reddedilse bile konunun bu açıyla gündeme gelmesinin güçlü bir siyasi mesaj olacağı yorumunu yapıyor.

Görüş ayrılıkları ve bunların derinliği dikkate alındığında, normal şartlarda son kez Dışişleri Konseyi’ne başkanlık edecek olan Borrell’in önerisinin kabul edilme ihtimali 'sıfıra yakın' olarak değerlendiriliyor.

'GÜÇLÜ SİYASİ MESAJ' VURGUSU

Ancak Avrupa Birliği kaynakları, öneri reddedilse bile konunun bu açıyla gündeme gelmesinin bile güçlü bir siyasi mesaj olacağını ve Borrell’in başından bu yana savunduğu 'eylemlerin sonuçları olması gerektiği' ilkesi bağlamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.

Öneri bir şekilde üye devletlerden onay alırsa bu kararın İsrail’e bildirilmesi ve bu ülkenin görüşlerinin alınması için AB-İsrail Ortaklık Konseyi’nin toplanması gerekecek.

Sahadaki durumun Avrupa Birliği ülkelerini giderek daha fazla endişelendirdiğini belirten üst düzey bir Avrupa Birliği yetkilisi, “Artan bu hassasiyetin somut adıma dönüşüp dönüşmeyeceği belli değil” dedi.

GEREKÇE ULUSLARARASI HUKUK İHLALLERİ

Daha önce de Gazze’de yaşananlar bağlamında İsrail konusundaki çıkışlarıyla dikkat çeken Borrell, önerisini olası uluslararası insani hukuk ihlallerine ilişkin ciddi endişelere dayandırdı.

Borrell, hem Avrupa Birliği Başkanı Ursula von der Leyen’e hem de üye ülkelere 13 Kasım'da ilettiği mektubunda teklifinin Avrupa Birliği liderlerinin yıl içinde konuya ilişkin olarak yaptıkları açıklamaları da yansıttığını ifade etti.

Önerinin, uluslararası insani hukuka uyma zorunluluğu, işgalci gücün ihtiyaç sahibi bir nüfusa insani yardım sağlama sorumluluğu ve İsrail’in aşırılıkçı yerleşimcilerin şiddetine son verme görevi hakkında ilgili bulguları içerdiğini belirtti.

Borrell, bu çerçevede, Avrupa Birliği ile İsrail arasında 24 yıl önce imzalanan Ortaklık Anlaşması’nın bağlayıcı unsurları arasında yer alan insan hakları maddesinin işletilerek siyasi diyaloğun askıya alınmasını önerdi.

İSPANYA VE İRLANDA, ORTAKLIK ANLAŞMASININ GÖZDEN GEÇİRİLMESİNİ İSTİYOR

İspanya ve İrlanda, şubattan bu yana Avrupa Birliği Komisyonu’nu Ortaklık Anlaşması’nın gözden geçirilmesi için harekete geçirmeye çalışıyor. Üye ülkelerin oybirliğini gerektiren bu adım için Komisyon’dan henüz bu yönde bir girişim gelmedi. Bu konuda Birlik içinde güçlü itirazlar olduğu da biliniyor.

ÖNERİYE KARŞITLIK YÜKSEK

Borrell’in önerisi Avrupa Birliği içindeki bölünmenin iyiden iyiye arttığına işaret ediyor. Öneri ilk olarak bu hafta Avrupa Birliği ülkelerinin daimi temsilcilerinden oluşan Coreper komitesinde ele alındı ve önemli itirazlarla karşılaştı. Almanya, İtalya, Hollanda, Avusturya, Danimarka, Yunanistan, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti teklife sıcak bakmadıklarını net şekilde ortaya koydu.

Almanya bu opsiyona karşı çıktığını bakan düzeyinde resmen duyurdu. Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, “Diyalog kanallarının her zaman açık tutulmasından yanayız. Tabii bu İsrail için de geçerli” dedi.

Alman Dışişleri Bakanlığı da mevcut anlaşmanın uluslararası insani hukuka uyum konularını düzenli olarak tartışma imkanı sunduğu ve diyaloğun kesilmesinin ne İsrail ne de Filistinler için yapıcı olacağı görüşünde. (Kaynak)