Avrupa Parlamentosu seçimleri: Aşırı sağ hangi ülkede ne kadar oy aldı, yeni koltuk dağılımı nasıl olacak?

Artı Gerçek - Avrupa Birliği'nin (AB) iki kurucu üyesi Almanya ve Fransa'daki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinden çıkan sonuçlar, gözleri bir kez daha birleşik Avrupa fikrine mesafeli yaklaşan, popülist, göçmen karşıtı ve aşırı sağcı partilerin yükselişine çevirdi.

Fransa'da aşırı sağcı Marine Le Pen'in Ulusal Birlik (RN) Partisi'nin yüzde 31.4 oranıyla birinci sıraya yükselmesi, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un parlamentoyu feshederek erken genel seçim kararı almasını tetikledi. Almanya'da da iktidar partileri hezimete uğrarken, aşırı sağcı ve göçmen karşıtı Almanya İçin Alternatif (AfD) ikinci parti konumuna yükseldi. Aşırı sağcılar Avusturya'da sandıktan birinci çıkarken, komşu Yunanistan ve Belçika'da da oy oranlarını dikkate değer biçimde artırdı.

PARLAMENTODA YENİ DAĞILIM NASIL?

Öte yandan, geçici sonuçlara göre merkez sağdaki Avrupa Halk Partisi (EPP), parlamentodaki en büyük grup olma özelliğini korudu. Merkez soldaki Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı (S&D) da ikinciliğini muhafaza etti. Parlamentoda Yeşiller ve Macron'un başını çektiği merkez sağcı Renew Europe (RE) ağır kayıplara uğrarken, ülke içi sonuçlarda büyük kazanıp elde eden aşırı sağcıların 'Kimlik ve Demokrasi' (ID) adlı ittifakı sandalye sayısını dokuz artırdı.

720 sandalyeli AP'de resmi olmayan sonuçlara göre, parlamento grupları yeni dönemde şöyle şekillenecek:

* Avrupa Halk Partisi (EPP), dokuz yeni sandalye kazandı. Merkez sağcı grubun sandalye sayısı 185'e yükseldi.

* Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı (S&D), iki koltuk kaybetti. Merkez solcu parlamento grubunun sandalye sayısı 137.

* Renew Europe (RE) ağır darbe aldı. 23 kayıpla, 79 sandalye kazanabildi.

* Yeşiller de ciddi kayıplara uğradı. 20 sandalye eksilen Yeşiller, yeni dönemde AP'de 50 koltuğa sahip olacak.

* Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular Partisi (ECR), dört koltuk kazandı. Muhafazakâr ve merkez sağ partilerin oluşturduğu ECR'nin yeni sandalye sayısı 73 oldu.

* Aşırı sağcı Kimlik ve Demokrasi (ID), dokuz yeni sandalye kazandı. ID, artık AP'de 58 vekille temsil edilecek.

* Sol ise bir koltuk kaybetti, sandalye sayısı 36'ya geriledi.

Ülke bazında bakıldığında ise aşırı sağ partilerin önceki seçimlere kıyasla oylarını artırması endişe yarattı.

FRANSA'DA AŞIRI SAĞ BİRİNCİ PARTİ

Fransa'da Marine Le Pen'in aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) Partisi, yüzde 31,36 ile açık farkla ilk sırayı aldı. Macron'un partisi Rönesans yüzde 14,6 ile seçimi ikinci bitirirken, yüzde 13,8 ile üçüncü sırayı alan muhalefetteki Sosyalistleri az farkla geçebildi. Rönesans ve Sosyalistlerin oy oranları toplamı, aşırı sağcı RN'nin oy oranına ulaşamadı.

ALMANYA'DA İKTİDAR PARTİLERİ AĞIR YENİLGİ ALDI, AŞIRI SAĞ İKİNCİ

Almanya'da şu an muhalefette olan Hristiyan Demokratlar (CDU/CSU), yüzde 30.9 oranıyla kesin bir zafer elde ederken, aşırı sağcı ve göçmen karşıtı AfD'nin sıçraması dikkat çekti. AfD, seçim öncesi üst düzey yöneticilerinin Nazileri övmesine yükselen tepkilere rağmen, 2019'da yüzde 11 olan oy oranını yüzde 14.2'ye yükseltti. Scholz'un lideri olduğu Sosyal Demokratlar yüzde 14.6 ile tarihinin en kötü sonucunu aldı. 2019 seçimlerinde yüzde 20.5 oranıyla Almanya'nın ikinci partisi olan Yeşiller ise yüzde 12.8'e geriledi.

MELONI KİLİT İSİM HALİNE GELECEK

İtalya'da sağcı başbakan Giorgia Meloni’nin partisi İtalya’nın Kardeşleri (FdI) Partisi, 2022 seçimlerine göre oylarını iki puanın üzerinde artırarak yüzde 28.8 oranına ulaştı.

AVUSTURYA'DA AŞIRI SAĞ BİRİNCİ SIRADA

Avusturya'da da aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ), yüzde 25.7 ile ilk sıraya yerleşti. Muhafazakâr Halk Partisi yüzde 24.7'de, Sosyal Demokratlar ise yüzde 23.2'de kaldı.

WILDERS'TEN BÜYÜK KAZANIM

Hollanda'da son genel seçimin birincisi olan aşırı sağcı, göçmen ve İslam karşıtı Geert Wilders'in partisi PVV, seçimleri Yeşil-Sol ittifakın gerisinde ikinci olarak tamamladı. Eski Avrupa Komisyonu Başkanı Frans Timmermans'ın lideri olduğu sol ittifak yüzde 21.1 oranında oy alarak AP'de sekiz koltuk elde etti. Ancak PVV oransal olarak yüzde 17'de kalsa da, Hollanda'nın AP'de sahip olduğu 31 koltuğun yedisini alacak gibi görünüyor. Bu sonuç, 2019 seçimlerinde AP'de hiç koltuk kazanamamış olan Wilders için büyük bir kazanım olarak görülüyor.

Nitekim Wilders'in kendisi de, "Bu gecenin açık ara en büyük kazananıyız... Bu harika bir sonuç" dedi. Wilders, "Bu çok olumlu bir işaret ve aynı zamanda, Brüksel'deki seçkinlere işlerin değişeceği yönünde verilmiş bir sinyal. En azından çok sayıda Hollandalı seçmenin, farklı bir Avrupa Birliği ve daha güçlü bir ulus devlet istediğinin sinyali... Avrupa'ya daha fazla yetki transferinin değil, bunun tam tersini istediklerinin göstergesi" diye konuştu.

ORBAN BEKLENTİLERİN ALTINDA KALDI

Macaristan'da ise Başbakan Viktor Orbán'ın partisi Fidesz beklentilerin altında performans gösterdi. Geçici sonuçlara göre iktidardaki sağcı koalisyonun yüzde 43,7 ile birinci oldu. Ancak bu, anketlerin beklediği yüzde 50 oranının epey altında bir sonuç. Orbán'ın eski mütetfiklerinden olup muhalefet geçen Péter Magyar liderliğindeki yeni parti TISZA ise yüzde 30,7 oranında oy aldı.

İSPANYA VE PORTEKİZ'DE AŞIRI SAĞCILAR ZEMİN KAYBETTİ

İspanya'da ise merkez merkez partiler, aşırı sağın sıçrama yapmasını engellemiş görünüyor. Ülkenin AP'ye gönderdiği 61 koltuğun 42'sini, ikisi de Avrupa yanlısı olan ana muhalefetteki merkez sağcı Halk Partisi ile iktidardaki Sosyalistler (PSOE) kazandı. İspanya'nın aşırı sağcı partisi Vox'un ise ülke içinde zemin kaybetmesi dikkat çekti. Vox, 2019'daki AP seçimlerinde yüzde 6.2, geçen yılki genel seçimlerde ise yüzde 12.4 oranında oy almıştı. Bu kez yüzde 9.6'da kaldı.

Portekiz'de de geçen marttaki genel seçimde yüzde 18 oranında oy alan aşırı sağcı Chega partisi, AP seçimlerinde yüzde 9.8'de kaldı.

YUNANİSTAN'DA DA AŞIRI SAĞCILAR ZEMİN KAZANDI

Komşu Yunanistan'da da, AP seçimlerini İktidardaki Yeni Demokrasi kazansa da, aşırı sağcı partilerin toplam oy oranının yüzde 17'ye yaklaştığı görüldü. AP'ye 21 parlamenter gönderme hakkı bulunan Yunanistan'daki sonuçlara göre, Yeni Demokrasi AP'de 7, ana muhalefetteki Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) 4, solcu PASOK 3, aşırı sağcı Yunan Çözümü 2, Yunanistan Komünist Partisi (KKE) 2, aşırı sağcı Niki (Zafer Partisi), Özgürlük Rotası ve aşırı sağcı Mantığın Sesi Partisi birer sandalye elde etti.

Nitekim Başbakan Kiryakos Miçotakis de, seçimleri önde tamamlamasına rağmen Yunanistan'ın da "aşırı sağın yükselişinden muaf olmadığı" konusunda uyarıda bulundu.

EEP ÇOĞU ÜLKEDE BİRİNCİ

Öte yandan, aşırı ve radikal sağın kazanımlarına rağmen Avrupa yanlısı merkez sağcı EEP bünyesindeki partiler birçok ülkede sandıktan birinci çıktı.

SOSYALİSTLER NERELERDE KAZANDI?

Malta, Romanya ve İsveç'te ise sosyalistler birinci oldu. Merkez sol 1990'lara kıyasla Avrupa Parlamentosu'nda ciddi zemin kaybına uğramış olsa da, bu üç ülkedeki sonuçların katkısıyla en büyük ikinci parlamento bloku olmayı sürdürdü.

YEŞİLLER NE DURUMDA?

Yeşiller ise başta Almanya olmak üzere birçok ülkede gerilese de, Hırvatistan, Slovenya ve Letonya'da oylarını artırdı.

MERKEZ PARTİLERİN PARLAMENTODAKİ YÜZDESİ NE?

Bu sonuçlarla, 720 sandalyeli AP'de merkez partilerin (EPP, Sosyalistler ve Demokratlar, Renew Europe ve Yeşiller) 462 koltuğa sahip olması bekleniyor. Merkez partilerin bir önceki parlamentodaki yüzdesi yüzde 69.2'ydi. Yeni sayı ise bu oranın yüzde 64.1'e düşmesi anlamına geliyor. (DIŞ HABERLER)

Avrupa medyasına göre Macron baskın seçimle devasa kumar oynadı: Fransa'yı aşırı sağcı başbakanla yönetmek zorunda kalabilir