Ayrıntılar netleşiyor... Rojava'daki yabancı IŞİD militanları nasıl yargılanacak?

Artı Gerçek - Suriye'de Kürtlerin liderliğindeki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin, yıllardır kamplarda tutulan ve pasaportlarını taşıdıkları ülkelerin kabul etmediği binlerce yabancı IŞİD militanını yargılama sürecinin ayrıntıları netleşiyor. Yaklaşık 10 bin yabancı IŞİD militanı 'halk koruma mahkemeleri'nde yargılanacak; vatandaşı oldukları ülkelerin temsilcileri de duruşmalara çağrılacak.

Kuzey ve Doğu Suriye İletişim Dairesi Eş Başkanı Ciwan Mele Îbrahîm, bu kişilerin pasaportunu taşıdığı yaklaşık 60 ülkenin "Vatandaşlarınızı geri alın" çağrılarını reddetmesi nedeniyle IŞİD'lileri yargılama kararı aldıklarını söyleyerek, mahkeme sürecini anlattı. Mezopotamya Ajansı'ndan Emrullah Acar'a mahkeme sürecini anlatan Îbrahîm, bölgede son bir yılda "terörle" ilgili bazı düzenlemeler yapıldığını söyledi.

'ULUSLARARASI MEVZUAT DA GÖZ ÖNÜNDE TUTULACAK' MESAJI

Îbrahîm, bu düzenlemelerle IŞİD'lilerin "Halk Koruma Mahkemesi" ve "Toplumsal Adalet Meclisi" çatısı altında yargılanacaklarını belirtti. Sürece ilişkin toplantıların devam ettiğini, işlenen suçlar ve belgeler çerçevesinde bir yargılama yapılacağını söyleyen Îbrahîm, konuyla ilgili uluslararası mevzuatın da göz önünde tutulacağını vurguladı.

'BİRKAÇ GÜN İÇİNDE BAŞLAYACAK'

Îbrahîm'in, "mahkemelerin birkaç gün içinde başlayacağını" söylemesi de dikkat çekti. Buna göre duruşmalar kamuoyuna açık bir biçimde yapılacak; mahkemelere IŞİD'lilerin saldırılarında ölen aileleri de katılacak.

Uluslararası hukuk kuruluşlarına ve yargılanan IŞİD'lilerin vatandaşı olduğu ülkelere de davetiye göndereceklerini söyleyen Îbrahîm, yargılamanın şeffaf bir biçimde yapılacağını söyledi.

NE OLMUŞTU?

Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) 2017-2019 arasında IŞİD'i Irak sınırındaki Bağuz bölgesinde sıkıştırıp yenilgiye uğratmasının ardından, örgütün binlerce militanı gözaltına alınmıştı. Sayılarının 10 bini bulduğu düşünülen ve El Hol gibi kalabalık kamplarda tutulan bu yabancı militanlar, Suriye'de 12 yıl önce patlak veren iç savaşın en karmaşık güvenlik ve insan hakları konularından biri haline gelmişti

Ancak SDG'nin ve özerk yönetimin yabancı savaşçıların pasaportlarını taşıdıkları ülkelere iade edilip burada yargılanmaları yönünde yıllardır yaptığı çağrılar büyük ölçüde karşılıksız kaldı. Kanada, Fransa ve İngiltere gibi birçok Batılı ülke, IŞİD'e katılan vatandaşlarını, "terör yasalarının yeterince uzun hapis cezaları verilmesini engelleyeceği" gerekçesiyle yeniden kabul etmeye yanaşmadı. Kabul edilmeyen kişiler arasında, binlerce yabancı kadın ve çocukları da bulunuyor.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ise yıllardır kamplarda tutulan binlerce yabancı IŞİD militanının kendi ülkelerine iade edilip buralarda yargılanması yönündeki çağrılarının karşılıksız kalması sonrasında bu kişileri kendileri yargılama kararı aldı.

BATILILAR 'SÜRPRİZ' OLARAK DEĞERLENDİRDİ

Reuters'a isim vermeden konuşan Batılı bir diplomat ise bu kararı bir sürpriz olarak gördüklerini söyledi. Diplomat, IŞİD militanlarının Rojava'da yargılanması fikrinin geçmişte ele alındığını ama Şam yönetiminden ayrı faaliyet gösteren bölgesel bir mahkemede yargılamanın yasallığı konusundaki soru işaretleri nedeniyle bundan vazgeçildiğini anlatarak şöyle dedi: "Kimse bunu yapacaklarını düşünmüyordu. Onların çok sayıda kişiyi tutuyor olmalarını ciddiye alıyoruz ama bu, yargılamadan ayrı bir konu. Bu kişileri yargılamak tamamen farklı bir zorluk."

'GÜVENLİK SORUNU YAŞANABİLİR' UYARISI

Diplomat, bahsi geçen mahkemelerin özellikle yüksek seviyede güvenlik önlemi alınmasını gerektirdiğini, kamplarda tutulan IŞİD militanlarının kaçma girişimi riskinin artacağını söyledi.

İNSAN HAKLARI İZLEME ÖRGÜTÜ'NDEN DESTEK

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden terörle mücadele uzmanı Letta Tayler ise uluslararası toplumun ya Suriye'nin kuzeydoğusundaki mahkemelere destek vermesi ya da kendi ülkelerinde veya üçüncü bir ülkede yargılamanın önünü açması gerektiğini belirtti. Tayler, bu iki seçeneğin dışındaki adımların "zanlıların yasal haklarının ihlali" anlamına geleceğini söyledi; IŞİD mağduru olanların adalete kavuşması için de bu yargılamaların gerekli olduğunu belirtti. (DIŞ HABERLER)

Suriyeli Kürtlerden 'sürpriz' karar: Tutuklu IŞİD’liler Rojava'da yargılanacak