'Biri öldüğünde erkek kalmadığı için mezarlığa kadınlar gelirdi'
Adını Kuran'daki Enfal suresinden alan katliamlar dizisi 8 bin erkeğin bir gecede Irak'ın güneyindeki çöl kumlarına gömülerek öldürülmesiyle başlamıştı.
Irak Kürdistanı’nda Enfal olarak adlandırılan katliamların başlangıcı sayılan Barzan bölgesinden alınarak Irak’ın güneyinde öldürülen 8 bin kişi, bölge kentlerinde düzenlenen törenlerle anılıyor.
1983 yılının Temmuz ayının son gününde Barzan bölgesinden 10 ile 70 yaş arasındaki 8 bin erkek alınarak Basra ve Kerkük çöllerine sürgün edilmiş, daha sonra bunların büyük çoğunluğunun çöl kumlarına sağ gömülerek katledildiği ortaya çıkmıştı.
Yakınlarını Enfal Katliamı’nda kaybeden aileler, katliamın 35. yıl dönümünde ilk olarak Enfal Müzesi’ni ziyaret etti. Enfal katliamı bölgenin diğer kentlerinde yapılan anmalarla da devam etti.
ÇOCUKLAR BABASIZ BÜYÜDÜ
Babasını Enfal katliamları sırasında kaybeden Semira Hasan, Rudaw televizyonuna yaptığı açıklamada, "Babasız yaşamak çok zor. Babasızlık hayatımızı mahfetti. Babam vefat ettiğinde 4 kardeş ve genç bir anne kaldık. Babasız olunca hayatta bir çok zorlukla karşılaştık" dedi.
Babasıyla birlikte ailesinden 70 kişiyi Enfal’de kaybeden Yahya Salih ise "7 yaşından 70 yaşına kadar herkesi katlettiler. Biri öldüğünde erkekler olmadığı için mezarlığa sadece kadınların gittiğini hatırlıyorum" ifadelerini kullandı.
Müzeyi ziyaret eden ve Enfal katliamlarında yakınlarını kaybeden Seyran Salih de "Herkes hayatını kaybeden yakınlarına ait bir hatırayı müzeye getirdi. Bütün Enfal yakınları buraya geliyor. Hiç kimse babama ya da yakınıma ait bir hatıra burda yok demiyor" diye konuştu.
182 BİN KÜRT KATLEDİLDİ
Enfal adıyla bilinen katliam süreci 1983 yılının Temmuz ayının sonunda Barzan bölgesinde başladı. Barzani aşiretinden 8 bine yakın erkek Irak’ın güneyindeki çöllerde diri diri toprağa gömüldü.
Katliam 14 Nisan 1986’da sistematik bir biçimde yeniden başladı. Bu tarihten sonra sivillere karşı kimyasal silahlar da kullandı. 3 yıl boyunca kimyasal silahların kullanıldığı en kanlı katliam ise Halepçe’de yaşandı. 16 Mart 1988’de Halepçe’de 5 bin sivil kimyasal silahlarla katledilirken, 5 binin üstünde insan da yaralandı. Yaralıların önemli bir bölümü İran’daki hastanelerde tedavi altına alındı.
Enfal katliamlarında sadece kimyasal silahlar veya bilindik klasik yöntemler kullanılmadı. Dokan Baraj Gölü'nün kapaklarını açtıran Saddam Hüseyin binlerce Kürdün çamurlar altında kalarak hayatını kaybetmesine neden oldu.
1983 yılından 1991’e kadar aralıklarla süren Enfal katliamları döneminde Irak’ta ve Irak Kürdistanı’nda 182 bin Kürt, Saddam’ın uyguladığı politikalar neticesinde katledildi. 1991'den sonra cenazelerin bir kısmı bulunurken, geriye kalanları 2003 yılından sonra ağırlıkla Basra ve Kerkük'te bulundu. Hala cenazesine ulaşılamayan binlerce Kürt bulunduğu sanılıyor. (DIŞ HABERLER SERVİSİ)
