Cezaevinde öldüğü açıklanan Rus muhalif lider Aleksey Navalnıy kimdir?
Artı Gerçek - Aleksey Navalnıy, Batı dünyasının bir zamanlar Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in en önemli muhaliflerinden biri olarak gördüğü bir isimdi. 1979 doğumlu siyasetçi birçok kez tutuklanmış, mahkeme karşısına çıkarılmış ve hapse atılmıştı. Navalnıy, zehirlenme iddialarıyla da gündeme gelmişti.
Yolsuzlukla Mücadele Fonu kurucusu olarak adını ilk kez 2008 yılında, Rus siyasetindeki ve kamu şirketlerindeki yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma uygulamalarını ifşa ettiğini söylediği blog yazılarıyla duyurdu.
Asıl mesleği avukatlık olan Navalnıy bu dönemde büyük petrol şirketleri ve bankalara ait ufak hisseler satın almak suretiyle şirket içindeki ve kamu harcamalarında gördüğünü söylediği boşlukları takipçilerine duyurmaya başladı.
Süreç içinde iktidardaki Birleşik Rusya Partisi'nin muhalif seslerinden birine dönüştü ve yürüttüğü yolsuzluk karşıtı kampanyalarla o dönemdeki parti lideri Vladimir Putin'in en keskin eleştirmenlerinden biri haline geldi.
PROTESTOLAR, GÖZALTILAR, DAVALAR VE SALDIRILAR
2011 yılındaki parlamento seçimleri öncesinde takipçilerine iktidar partisi dışında herhangi bir partiye oy vermeleri çağrısında bulunan Navalnıy, parlamento binası önündeki bir protesto gösterisi sırasında tutuklanarak 15 gün hapis yattı.
Usulsüzlük iddialarının dile getirildiği seçimlerde Birleşik Rusya Partisi oy kaybına uğradı. Navalny ise salıverilişinin ardından, seçim sonrası düzenlenen 120 bin kişinin katıldığı dev protesto gösterisinde ön sırada yer aldı.
DAVASI AİHM'E TAŞINMIŞTI
2012 yılında yapılan devlet başkanlığı seçimlerini kazanan Putin, Navalnıy'in geçmiş çalışmalarına dair soruşturma başlattı. Kirov'da bir yolsuzluk suçu sebebiyle beş yıl hapis cezasına çarptırılan Navalny, ertesi gün bir üst mahkeme tarafından salıverildi. Dava ilerleyen yıllarda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşındı.
BELEDİYE BAŞKANLIĞI SEÇİMLERİNDE YÜZDE 27 OY ALDI
Yaşanan hukuki sürece rağmen, 2013 yılında Moskova belediye başkanlığı seçimlerine katılmasına izin verilen Navalnıy, seçimi yüzde 27 oy alarak, Putin'in adayı Sergei Sobyanin'in ardından ikinci sırada tamamladı.
Kremlin'in kontrolündeki geleneksel medyanın desteği olmadan, yalnızca sosyal medya ve internet üzerinden sesini duyurmaya çalışan siyasetçinin aldığı sonuç birçok çevre tarafından büyük başarı olarak nitelendirildi.
2017 YILI NAVALNY İÇİN HAREKETLİ GEÇTİ
Bu başarısından güç alarak devlet başkanlığı koltuğunu hedefleyen muhalif siyasetçi için özellikle 2017 yılı hareketli geçti. Şubat 2017'de ülke çapında onlarca kentte başlayan ve binlerce kişinin gözaltına alındığı yolsuzluk karşıtı gösterilerde başı çeken Navalnıy, Başbakan Dimitri Medvedev'i milyar dolarlık emlak imparatorluğu ile bağlantısını ortaya koyan yazıları sebebiyle "kışkırtıcı rol oynadığı" gerekçesiyle tutuklandı. 15 gün sonra salıverilen Navalny seçim ofisini açarak devlet başkanlığı seçimi için kampanya çalışmalarına başladı.
SİBİRYA'DA YÜZÜNE SPREY SIKILDI
Mart 2017'de ise sokakta saldırıya uğradı. Sibirya'da halkla görüştüğü sırada, yoldan geçen biri Navalnıy'in yüzüne yeşil renkte antiseptik sprey sıkması üzerine yaralandı.
2018 devlet başkanlığı seçimlerine aday olarak katılmasına izin verilmeyen. muhalif lider, seçimin boykot edilmesi çağrısında bulundu.
ZEHİRLENME İDDİASI
Ağustos 2019'da bir protesto gösterisi sonucu tutuklanarak 30 gün hapis cezasına çarptırılan Navalny aniden rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı. Navalnıy hapishanede zehirlendiği iddiasıyla hükümeti suçladı, Almanya'da tedavi gördü.
4 Haziran 1976'da Moskova yakınlarında dünyaya gelen Navalnıy, iki çocuk sahibiydi.
Defalarca tutuklanan, mahkemeye çıkan, hapis yatan ve saldırıya uğrayan Navalnıy ve destekçileri son olarak "yabancı ajan" listesine eklenmişi. Navalnıy'in ofisi geçtiğimiz yıl sonunda para aklama iddiasıyla aranmıştı.
MİLLİYETÇİ KİMLİĞİYLE ÖNE ÇIKIYORDU
Navalnıy milliyetçi görüşleriyle de dikkati çekiyordu. Başka muhalif siyasetçilerin aksine Rusya'dan ayrılmayacağını ve mücadelesini ülkesinde sürdüreceğini vurgulayan muhalif liderin Rusya'nın Kırım'ı topraklarına katması sonrasında "Gerçek şu ki Kırım şimdi Rusya'nın bir parçasıdır. Kırım bizimdir" sözleri özellikle liberal kesimde soru işaretlerinin oluşmasına neden olmuştu.
Navalnıy, kendisine yöneltilen suçlamaları hiçbir zaman kabul etmedi. Açılan davalar ve verilen cezaları, 'Kremlin'in muhaliflerden intikam alma çabası' olarak niteledi. (euronews Türkçe, BBC Türkçe)
Rus muhalif Navalny'den hapishane yönetimine mektuplar: Bir kanguru alabilir miyim?
