Dünyanın gözü Brüksel'de

HABER MERKEZİ - NATO liderler zirvesi toplanıyor. Birçok dünya lideri ABD Başkanı Donald Trump ile ilk kez tanışacağı zirve için Brüksel’de. Brüksel'deki buluşma, Fransa'nın yeni seçilen Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un da ilk zirvesi olacak.

Seçilmeden önce NATO'yu "demode" ilan eden Donald Trump, ABD Başkanı kimliğiyle ilk NATO zirvesine katılıyor. Trump’ın zirveye sunacağı Savunma harcamalarının artırılması ve IŞİD'e karşı yürütülen savaşa NATO'nun dahil edilmesi taleplerinin, liderler zirvesinin gündemini belirlemesi bekleniyor.

Zirvede, ittifakın, tehditlere karşı daha etkin hale gelmesi de gündeme gelecek konuların başında.

Karadağ'ın da ittifakın yeni üyesi olarak temsil edileceği zirvede Rusya ile olan ilişkiler, Ukrayna ve Afganistan'daki gelişmeler de müttefiklerin çantasında olacak.

Zirvede gündeme gelecek bir başka konu da yük paylaşımı olacak. Washington yönetimi, Avrupa ülkelerinden savunma harcamalarını artırmalarını ve daha önce belirlenen gayri safi hasılanın % 2’sinin NATO’ya aktarılması kararına sadık olmalarını istiyor.

Toplantıda AB-NATO kurumsal işbirliğinin de gündemin önemli maddelerinden biri olması bekleniyor. Almanya, AB'nin NATO'dan bağımsız olarak bir askeri yapılanma oluşturulması gerektiğini savunuyor.

NATO, kendisiyle rekabet içinde olmadığı sürece AB'nin savunma kapasitesini geliştirmesine olumsuz bakmıyor. Ancak bu fikre, ittifakın tüm üyeleri aynı şekilde bakmıyor. Bazı üyeler AB’nin ayrı bir askeri yapılanma oluşturması fikrini desteklemiyor.

Zirvede Avrupa Birliği'nden ayrılma sürecine giren İngiltere'nin NATO'ya yeniden daha fazla ağırlık vereceği yönünde niyet beyan etmesi bekleniyor.

SOLTENBERG: TERÖRLE MÜCADELEDE KARARLILIK MESAJI VERİLECEK

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Brüksel'deki NATO karargahında düzenlenecek Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı vesilesiyle düzenlediği basın toplantısında, ana gündem maddelerinin, uluslararası terörle mücadelede NATO'nun katkısı ve savunma harcamalarının arttırılması bağlamında yük paylaşımı olduğunu söyledi.

Stoltenberg, toplantıda NATO'nun terör örgütü IŞİD'e karşı uluslararası koalisyona üyeliğinin oylanacağını belirterek, "28 NATO müttefiki de IŞİD'e karşı uluslararası koalisyona üye. NATO'nun üye olması durumunda terörle mücadeleye ilişkin kararlılığı hakkında güçlü bir mesaj verilecek ve koalisyon içindeki koordinasyon geliştirilecektir." ifadelerini kullandı.

NATO karargahında özellikle yabancı terörist savaşçılara ilişkin istihbarat paylaşımını geliştirecek bir terör istihbarat biriminin kurulacağına işaret eden Stoltenberg, aynı zamanda NATO'nun terörle mücadele faaliyetlerini düzenleyecek bir koordinatörün atanacağını söyledi.

TRUMP FİKİR DEĞİŞTİRDİ

Trump, seçim kampanyalarında NATO'yu "demode" bir kurum olarak nitelendirmişti. Trump’ın fikri başkan seçildikten sonra değişti.

Trump, "NATO için o zaman demode demiştim, NATO artık böyle bir oluşum değil. NATO'nun IŞİD'e karşı mücadelede Iraklı ortaklarımıza daha fazla destek vereceği bir rol oynayacağına inanıyorum" dedi.

ERDOĞAN’IN TEMASLARI

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Brüksel’de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la bir görüşme yapması bekleniyor. Macron'un, ABD Başkanı Donald Trump ile yiyeceği öğle yemeği öncesi, Erdoğan'la görüşecek olması dikkat çekiyor. Erdoğan'ın Almanya Başbakanı Angela Merkel'le İncirlik üssü ve AB'yi konuşması beklentisi de var. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir diğer görüşmesi ise İngiltere Başbakanı Theresa May ile olacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Ekim 2015'ten bu yana Brüksel'de ilk kez Avrupa Birliği liderleriyle bir araya gelecek.

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nin Türkiye'yi siyasi denetime alması kararının ardından yapılacak ilk yüz yüze görüşme, ilişkilerin seyri açısından önem taşıyor.

Cumharbaşkanı Erdoğan, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker ve Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk'la görüşecek.

TÜRKİYE’NİN ALMANYA VE VİYANA GERİLİMİ DE ZİRVEDE KONUŞULACAK

Liderlerin resmi gündeminde olmasa da Türkiye-Almanya arasındaki İncirlik krizi ile Ankara-Viyana hattındaki gerilim de konuşulacak konular arasında yer alacak.

İttifakın en büyük ikinci ordusuna sahip Türkiye, NATO üyesi olmayan Avusturya'nın NATO faaliyetlerine katılımı konusunda tedbir uyguluyor. Gerekçe olarak ise Avusturya'nın Türkiye karşıtı tutumu gösteriliyor.

Daha zirve başlamadan liderlerin onayına sunulması için karar alınan NATO'nun "IŞİD karşıtı koalisyona katılma" kararının, en çok Almanya'ya yarayacağı da konuşuluyor. Türkiye bu kararın onaylanması ile birlikte Almanya'ya karşı kullandığı "İncirlik kartını" artık kullanamayacak.

Sözcü gazetesine konuşan NATO’da uzun yıllar Türkiye adına görev yapmış emekli Tuğgeneral Ali Er’e göre, NATO’nun IŞİD karşıtı koalisyona dahil olmasıyla birlikte, Alman parlamenterler İncirlik’e doğrudan girebilecekler.

Er’in dikkat çektiği bir başka konu ise, NATO’nun IŞİD karşıtı koalisyona katılması halinde, Türkiye’nin İncirlik dışındaki başka havaüslerini de NATO ülkelerine açmak zorunda kalma ihtimali.

Er, zirvede kararın alınmasının ardından NATO’nun askeri kanadının "harekâta başlama direktifi" yayınlayacağını, bu direktif çerçevesinde de NATO’nun IŞİD karşıtı harekâta ilişkin bir planlama yapacağını anlattı. Ali Er, "Bu planlama çerçevesinde, Türkiye’den İncirlik dışında Diyarbakır gibi, Malatya gibi havaüslerini de açması istenebilir. Sadece İncirlik değil, Türkiye’nin diğer askeri üsleri de, yapılacak harekat planına göre IŞİD karşıtı mücadelede kullanıma açılabilir" diye konuştu.

BRÜKSEL'DE NATO KARŞITI PROTESTOLAR

NATO zirvesi için üye hükümet ve devlet başkanlarının geldiği Brüksel'de protestocular, NATO, Trump ve Erdoğan aleyhinde eylem yaptı.

Brüksel'de yarın gerçekleşecek NATO zirvesi öncesinde, çeşitli siyasi gruplardan oluşan protestocular ABD Başkanı Donald Trump'ın Belçika'ya inmesinin ardından protesto gösterilerine başladı.

NATO'nun politikalarına tepki gösteren eylemcilerin, İngilizce "Savaşa hayır, NATO'ya hayır, Trump'a hayır, Erdoğan'a hayır" yazılı pankart taşıdıkları görüldü.

Çevrede güvenlik önlemi alan polis ekiplerine göre, "Trump'ı İstemiyoruz" eylemine 9 bin kişi katıldı.

NATO karşıtları, Trump'ın küresel iklim değişikliği sorunu karşısındaki tutumunu ve "cinsiyetçi, ırkçı ideolojisini" protesto ettiklerini dile getirdi. Protestolar sırasında çok sayıda kişi, çalgılarla eyleme destek oldu.