El Kaide'nin yeni lideri kim olacak?

El Kaide'nin Usame Bin Ladin'den sonra liderliğini yapan 71 yaşındaki Mısırlı göz cerrahı Eymen El-Zevahiri'nin ABD tarafından insansız hava aracı ile Kabil'de öldürülmesinin ardından örgütün başına kimin getirileceği merak ediliyor.

Zevahiri, Bin Ladin ile birlikte ABD'de 2001 yılında yapılan ve yaklaşık 3 bin kişinin yaşamını yitirdiği 11 Eylül saldırılarının planlayıcısydı. 2011'de Bin Ladin'in ABD tarafından Pakistan'da öldürülmesi sonrasında örgütün liderliğine yükselmişti.

Birleşmiş Milletler'den uzmanlara göre Zevahiri'nin ardından örgütün muhtemel lideri olarak 4 kişinin adı öne çıkıyor.

SEYFÜL ADİL

Geçmişi bulanık olan eski bir Mısır özel kuvvetler mensubu Seyfül Adil, El Kaide'ye katılmadan önce İslami Cihad üyesiydi.  Usame Bin Ladin'in güvenilir bir askeri olarak tanınıyor. Gizemli bir şahsiyet ve cihatçılar arasında saygı duyulan bir isim.

ABD, Seyfül Adil hakkında bilgi veren kişiye 10 milyon dolara kadar ödül vermeyi vadediyor. 

Adil'in 1981'de Eski Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın öldürülmesine karıştığından şüphelenildi. 1988'de ülkeden ayrılarak Afganistan'da Sovyetlere karşı savaşan mücahitlerin safına katıldı.

El Kaide'nin önde gelen askeri liderlerinden biri olarak sıklıkla örgütün 3. sıradaki ismi olarak tanımlandı.

1988'de Nairobi ve Darüsselam'daki ABD elçiliklerinin bombalanmasına yardım etti. 1990'lı yıllarda Sudan, Pakistan ve Afganistan'da örgüte ait kampların kurulmasını sağladı. 90'ların ortalarında Afganistan'a, Taliban'ın ülke üzerindeki kontrolünü pekiştirdiği sırada döndü.

 Adil'in New York ve Washington'daki 11 Eylül saldırılarına karşı çıktığı belirtiliyor.

2001'deki ABD işgalinden kısa bir süre sonra ülkeden tekrar ayrıldı ve El Kaide üyelerinden oluşan bir grubu güvenli evler aracılığıyla İran'a götürdü. Adil'in 2002'de ABD'li gazeteci Daniel Pearl'ün Pakistan'da öldürülmesi ile de bağlantılı olduğu sanılıyor. 

2003'te İranlı yetkililer tarafından tutuklandığına ve 12 yıl sonra bir mahkum takasında diğer birkaç El Kaide üyesiyle birlikte serbest bırakıldığına inanılıyor.

Adil uzun süre hapsedilmesine rağmen, El Kaide içinde etkili bir figür olarak kaldı ve Bin Ladin'in 2011'de Pakistan'da ABD özel kuvvetleri tarafından öldürülmesinden sonra Zevahiri'nin lider konumunu sağlamlaştırmasına yardımcı oldu.  

YEZİD MUBAREK

Ebu Ubeyde Yusuf el Annabi olarak da bilinen Yezid Mubarek, grubun liderlik konseylerinden birini yönettikten ve bir diğerinde yer aldıktan sonra, 2020'de Fransa’nın bir baskınında selefinin öldürülmesiyle, İslami Mağrip El Kaidesi'nin (İMEK) emiri oldu.

Cezayir vatandaşı olan Mubarek, İMEK'in medya operasyonlarını yürütmüştü. Mubarek, 2013 yılında yayınladığı bir videoda Paris'in Mali'deki militan isyanını bastırmak için asker göndermesinin ardından, Fransa’nın çıkarlarına karşı küresel saldırı çağrısında bulunmuştu.

53 yaşındaki Mubarek, Cezayir'de 1990'larda hükümetle İslamcı güçler arasında yaşanan iç savaştan sağ çıktı ve GSPC (Selefi Vaaz ve Savaş Grubu) adlı ayrılıkçı militan grubun saflarında yükseldi.

İMEK, Afrika’nın Sahel bölgesindeki kaostan yararlanarak küresel ağın en aktif ve değerli kollarından biri haline geldi, Batılıları kaçırdı ve geniş topraklarda saldırılar düzenledi. İMEK’in El Kaide için öneminin bir göstergesi olarak, Mubarek'in selefi Abdülmalik Droukdel, 2020'de Fransız güçleri tarafından öldürülmeden önce, Zevahiri yönetimindeki küresel hareketin liderlik ekibinde bir rol üstlendi. Ancak uzmanlar, İMEK’in dünyanın en önemli cihatçı faaliyet alanlarından biri olan Sahel'de yeni militan gruplara karşı güç kaybettiğine inanıyor. Mubarek'in de eski çatışma yaralarından muzdarip ve Droukdel'in karizmatik çekiciliğinden yoksun olduğu bildiriliyor.

ABDÜLRAHMAN EL MAĞRİBİ

Zevahiri'nin damadı olan Mağribi, El Kaide'nin üst düzey liderlerinden biri.

Fas doğumlu Abdülrahman El Mağribi, El Kaide üyeliğiyle bağlantılı olarak ABD Federal Soruşurma Bürosu (FBI) tarafından sorgulanmak üzere aranıyor. FBI, Mağribi'nin Afganistan'a taşınmadan önce Almanya'da yazılım programlama eğitimi aldığını ve burada El Kaide'nin ana medya kanadını yönetmek üzere seçildiğini söyledi.

Bin Ladin'in öldürüldüğü operasyonda ele geçirilen belgeler Mağribi'nin uzun yıllar boyunca örgüt içinde yükselen bir yıldız olduğunu gösteriyordu. El Kaide'nin Afganistan ve Pakistan'daki yöneticisi olarak görev yaptı.

AHMED DİRİYE

El Kaide'nin liderliği eline alması için Somali'deki (Eş Şebab), Yemen'deki (AQAP) veya Mali'deki (JNIM) bölgesel kuruluşlarının başkanlarından birine başvurması olası. Burada da  Ebu Ubeyde ve Ahmed Umar adlarıyla da bilinen Ahmed Diriye'nin adı öne çıkıyor.

Diriye, 2014'teki selefinin öldürülmesinin ardından Somali'deki Eş Şebap örgütünün lideri olmuştu. Diriye Somali'deki Ell Kaide tarzı bombalamalardan sorumlu tutuluyor.