Erdoğan yanlılarını kızdıran ressam: Sanat diyalog zemini hazırlar

Ayşegül KARAKÜLHANCI

ARTI GERÇEK - Alman grafiti sanatçısı Thomas Baumgärtel'in Duisburg'da Cubus Kunsthalle'de (Cubus Sanat Galerisi) açılan aralarında Recep Tayyip Erdoğan’ın bir resminin de yer aldığı sergisi Almanya'da siyasi bir sorun haline geldi. Düsseldorf Türkiye Başkonsolosluğu galeriden cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilgili 'Muzlu' resmin kaldırılmasını talep etti. Serginin gerçekleştirildiği Sanat Galerisi ile Baumgärtel'in yaptığı açıklamalara göre ise sergi, resimden dolayı gelen tehditler sonrasında ancak polis koruması altında yapılabildi. Sanatçının sergisine Türkiye konsolosluğunun müdahale etmeye çalışması Alman basının gündeminde de yer buldu.

"TARTIŞMALI RESMİN TÜRKİYE’YE HAKARET OLARAK ALGILANMASI İNANILMAZ"

Baumgärtel’in kendi ifadesiyle tehditler almasına neden olan resim ile ilgili olarak Cubus Sanat Galerisi müdürü Claudia Schäfer Alman basınına "Bize gelen nefretin boyutu ve yoğunluğu endişe verici" dedi. Galeri müdürü Almanya basınına, "Cubus Kunsthalle ve çalışanlarımız günlerce sosyal medya üzerinden, daha sergi açılmadan hakaretler ve sert tehditler aldılar" açıklamasında bulundu. Schäfer, kısa bir süre önce de Türkiye Başkonsolosluğu'ndan, "Başkonsolos olarak barış içinde bir arada yaşayabilmek adına sizden bu çalışmanın sergilenmesinden vazgeçmenizi rica ediyorum" şeklinde bir mektup aldıklarını, bununla da Konsolos'un belediye yönetimi üzerinde baskı kurmaya çalıştığını ifade etti. Galeri müdürü Schäfer, her ne olursa olsun sanat yapma özgürlüğü adına söz konusu tartışmaya yol açan resmin sergiden kaldırılmayacağını ifade etti.

Claudia Schäfer internette sergilerine ilişkin yorum yapan şahıslarla Erdoğan ile Türkiye'deki diğer resmi yetkililerinin yorumları arasındaki farkı artık ayırt etmekte zorlandığını da söyledi. "Pek çok yorumcunun resmi Türkiye'ye hakaret gibi algılaması bana göre inanılmaz" diyen Schäfer sergide yer alan resmin sergi bütünlüğü içerisinde görmek gerektiğini, ifade etti. Schäfer, sergide sadece Erdoğan'ın değil, Almanya Başbakanı Angela Merkel, ABD Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong Un gibi başka devlet başkanlarının resimlerinin olduğuna da vurgu yaptı.

"BENİMLE HİÇ BİR MAKAM İLETİŞİME GEÇMEDİ"

Erdoğan yanlılarını öfkelendiren resmi ile tartışmaların odağına oturan Thomas Baumgärtel, soruna diyalog penceresinden bakmayı tercih ediyor. Yaptığının sanat olduğunu belirten Baumgärtel Artı Gerçek'e Türkiye Konsolosluğu’nun galeri ile iletişime geçtiğini belirterek kendisi ile bir diyalog kurulmadığını söyledi. Galeri müdürünün konsolosluk yetkililerine "Resmin sergilenip sergilenmeyeceğine sanatçının kendisinin karar vermesi gerekir" bilgisini vermesine rağmen herhangi bir resmi makamın kendisiyle konuşmak için girişimde bulunmadığını söyleyen Baumgärtel, "Ben diyaloğa, konuşmaya hazırım. Sanat bu nedenle vardır. Sorunları görünür kılar ve o sorunları konuşmak için zemin hazırlar. Fakat bu diyalog yolunu henüz kimse açmadı" diyor.

Graffiti sanatçısı, tartışma konusu olan resmin Almanya'daki algısına ilişkin değerlendirmede de bulundu. "Benim sergim ve yaptığım resim Almanya’da sanat ve fikir özgürlüğünün yasal sınırları içerisinde yer alıyor. Bu nedenle de hem polis hem de politikacılar sergiden resmin kaldırılmasına yönelik baskılarda benim arkamda yer alıyor, bana destek oluyorlar" diyen Baumgärtel, Türkiyelilerden ise sadece tehdit almadığını kendisini arayıp destek sunan çok sayıda Türkiyeli’nin olduğunu da belirtti.

Bu gelişmeler sizi nasıl etkiliyor, yaşadıklarınız bu tarz provakatif resimler yapmaktan sizi alıkoyar mı sorusuna ise Baumgärtel’ın cevabı "Hayır" oluyor, devamında ise "Ancak ne zaman ki Türkiye’de düşünce, sanat ve basın özgürlüğü güvence altına alınırsa ben de o zaman Türkiye yönetimini eleştirmekten vazgeçerim" diyor.

Gençlik yıllarında Türkiye’de bulunduğunu, Diyarbakır dahil bir çok yeri gördüğünü, Türkiye kültürünün çok çeşitli ve çok renkli yapısını bildiğini ve bunun korunması gerektiğini söyleyen sanatçı, "Almanya’da da çok sayıda Türkiyeli arkadaşım var. Böylesi güzel bir ülkenin sadece bir kişinin politik gücü uğruna demokrasi ve özgürlüklerden uzaklaşması gerçekten yazık. Mesela Türkçe müzik duyduğumda mutlu oluyorum. Dışardan bakan biri olarak Türkiye'nin giderek yok edildiğini görüyorum. Erdoğan ve taraftarları bir gün bütün dünyayı ele geçireceklerine gerçekten inanıyorlar. ‘Tüm dünyayı yönettiğimizde bu yaptıklarınızın hepsinin bedelini ödeyeceksiniz’ gibi bir düşünceleri var. Böylesi bir düşünceye veya arzuya sahip olduklarını asla düşünmezdim. Böylesi bir tasavvur artık bizde yok. Nazi dönemini arkamızda bıraktık. Biz bunların hepsini tecrübe ettik. İnsanlık tarihimizden biliyoruz ki her dikatatörlük insanlığı daima tam bir yıkıma sürükledi. Eğer Türkiye bu şekilde yönetilmeye devam ederse, korkarım ki o da bir yıkımla son bulacak. Bunu gerçekten üzücü buluyorum" diyor.

"ALMANYA’NIN REFAHI YETERİNCE İYİ TÜRKİYE’YE SİLAH SATMASINA GEREK YOK"

Merkel hükümetini de Türkiye ile kurduğu ilişkiler nedeniyle eleştiren Baumgärtel, "Merkel sattığı silahları Türkiye’ye kullanma diyemez elbette bu absürd olur. Ancak bizim ülkemizin refahı yeterince iyi Türkiye’ye silah satmamızın gerekli olduğunu düşünmüyorum. Artık bu satışları hükümetimizin durdurması lazım. Tabi mülteci krizi, ekonomik çıkarlar anlaşılan Merkel’in de elini bağlıyor. Ama eleştiri yapabilmek için tutarlı politika yapmanız lazım" diyor.

POLİS KORUMASI ALTINDA

Almanya’da 'Muz spreycisi' (Bananespqrayer) olarak da tanınan, Alman sanatçı Thomas Baumgärtel, 2016 yılında yaptığı bir resim nedeniyle Erdoğan yanlılarını öfkelendirmiş, resmi nedeniyle tehditler almıştı. Yaşadığı durumun kendisi için yeni olmadığını söyleyen Baumgärtel, tehditlerin ağırlıkla anonim olduğunu ve çeşitli internet platformları üzerinden yöneltildiğini belirtiyor. 58 yaşındaki sanatçı, sadece kendisinin değil ailesinin de sürekli sözlü şiddete maruz kaldığını sözlerine ekliyor. Tehditlerin artması üzerine devlet koruması ile yaşamak zorunda kaldığını belirten Baumgärtel, yeni açılan resim sergisi nedeniyle kendisine dönük tehdit ve hakaretlerin yeniden yoğunlaştığını, tehdit yönelten sosyal medya hesaplarının savcılık tarafından takibe alınacağını da sözlerine ekliyor.