İddia: Türkiye ve Katar, Esad'ın güvenli çıkışı için HTŞ ile görüştü
Artı Gerçek - Beşar Esad'ın, El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir el Şam'ın (HTŞ) Suriye-Türkiye sınırındaki İdlib'den başlattığı saldırıda sırasıyla Halep, Hama ve Humus'u ele geçirerek başkent Şam'a dayandığı sıralarda Rusya'ya nasıl güvenli şekilde kaçtığına dair yeni bir iddia ortaya atıldı. Reuters ajansı, devrik liderin Şam'dan Lazkiye'deki Rus hava üssü Hmeymim'e güvenli şekilde gidebilmesi için "Türkiye ve Katar'ın devreye girip HTŞ ile temas kurduğunu" ileri sürdü.
'ASLINDA BAE'YE SIĞINMAK İSTİYORDU'
14 kaynağa dayandırıldığı belirtilen haberde, Esad'ın müttefikleri Rusya ve İran'la son temaslarına, yardımcıları ile son görüşmelerine ve Suriye'deki son saatlerine dair bir dizi iddia ortaya atıldı. Esad'ın Rusya ile temaslarında askeri yardım gelmeyeceğini anladığı ama bunu, yakın çevresinden gizlediği ileri sürüldü. Devrik liderin esasında Birleşik Arap Emirlikleri'ne sığınmak istediği ve Humus kentinin düşmesinden sonra bu talebi ilettiği ama Amerikan yaptırımları nedeniyle reddedildiği de iddia edildi.
'LAVROV DOHA'DAYDI, ELİNDEN GELENİ YAPTI'
Türkiye konusunda bölgeden iki yetkiliye dayandırılan iddiaya göreyse, Rusya bir noktada Esad'ın devrileceğini kabullendi ama güvenli çıkışı garanti etmek için elinden geleni yaptı. Buna göre, cihatçıların Şam'a dayandığı cumartesi ve pazar günü Doha'da bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Esad'ı kurtarma amaçlı diplomatik girişimlerin başını çekti. Haberde Lavrov'un, "Esad'ın güvenli çıkışının garanti edilebilmesi için Türkiye ve Katar'dan, HTŞ üzerindeki nüfuzlarını kullanmalarını istediği" belirtildi.
Batılı bir güvenlik kaynağı Lavrov'un "Esad'ın güvenli çıkışını garanti etmek için elinden gelen ne varsa yaptığını" söyledi. Üç kaynak ise, Katar ve Türkiye'nin, Esad'ın çıkışını kolaylaştırmak için HTŞ ile düzenlemeler yaptıklarını ileri sürdü.
Haberde kaynak gösterilen diplomatlardan ikisi, bu noktada Esad'ın Lazkiye'deki Rus üssüne uçakla gittiğini, buradan da Moskova'ya uçtuğunu söyledi. Buna göre, eşi Esma Esad ve üç çocukları onu Rusya'nın başkentinde bekliyordu.
'RUSYA'NIN TÜRKİYE'DEN HAVA SAHASI TALEBİ OLMADI'
Katar Dışişleri Bakanlığı Reuters'ın Esad'ın gidişine dair sorularını yanıtsız bıraktı. Bir Türkiye hükümeti yetkilisi ise Esad'ın uçağı konusunda Rusya'dan hava sahasını kullanma talebi gelmediğini söyledi. Ancak yetkili, Ankara'nın kaçışın organize edilmesinde HTŞ ile birlikte çalışıp çalışmadığına dair soruları yanıtsız bıraktı.
'GİTMEDEN ÖNCE ASKERİ YARDIMIN YOLDA OLDUĞUNU SAVUNDU'
Reuters'ın haberinde, Esad hakkında yer alan diğer iddialardan bazıları şöyle:
* Esad, Moskova'ya gitmesinden birkaç saat önce Savunma Bakanlığı'nda yaklaşık 30 asker ve güvenlik şefi ile biraraya geldi; askeri yardımın yolda olduğunu söyleyerek kara kuvvetlerinin direnmesini istedi. Bu iddia, söz konusu toplantıya katıldığını savunan bir komutana dayandırıldı.
* Devrik liderin yakın çevresinden olduğu iddia edilen bir kaynak, Esad'ın cumartesi günü işini bitirdikten sonra başkanlık ofisi yöneticisine eve gittiğini söylediğini ama bunun yerine havalimanına gittiğini ileri sürdü.
'DANIŞMANI BUSEYNA ŞABAN VE KARDEŞİ MAHİR ESAD'A DA HABER VERMEDİ'
* Esad'ın yönetimi boyunca en yakın danışmanlarından birisi olagelmiş Buseyna Şaban'dan evine giderek kendisine bir konuşma yazmasını istediği ancak Şaban'ın eve ulaştığında orada kimseyi bulamadığı da iddia edildi.
* Üç kaynak, Esad'ın Şam'dan giderken ordunun 4. Zırhlı Tümeni'nin komutanı da olan küçük kardeşi Mahir Esad'a bile haber vermediğini ileri sürdü. Mahir Esad'ın, helikopterle Irak'a uçup buradan Rusya'ya geçtiği iddia edildi.
KUZENLERİ LÜBNAN'A KAÇARKEN PUSUYA DÜŞÜRÜLDÜ
* İddiaya göre, Esad'ın anne tarafından kuzenleri ve iç savaş boyunca yolsuzluklar nedeniyle tepki çeken Mahluf ailesinin mensupları olan Ehab ve Eyad Mahluf da aynı şekilde Şam'da kaldı. Suriyeli bir kaynak ile Lübnanlı bir güvenlik yetkilisi, ikilinin arabayla Lübnan'a kaçmaya çalıştığını ama tolsa silahlı gruplar tarafından pusuya düşürüldüğünü ileri sürdü. Ehab Mahluf'un öldürüldüğü, Eyad'ın ise yaralandığı iddia edildi. [Söz konusu olaya dair görüntüler sosyal medyada paylaşılmış ama teyit edilmemişti.]
'İSRAİL SALDIRMASIN DİYE İRAN'DAN ASKERİ DESTEK İSTEMEDİ'
* Haberde Esad'ın, cihatçı saldırısının başlamasından bir gün sonra 28 Kasım'da Rusya'da yaptığı görüşmelerde askeri destek alamadığını ama bunu yakın yardımcılarından gizlediği ileri sürüldü. 2 Aralık'ta, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakcı ile Şam'daki görüşmesinde ise stresli olduğu ve ordusunun etkili bir direniş göstermediğini itiraf etti ama aynı zamanda da, "İsrail'in Suriye'ye veya İran'a saldırma bahanesi" üretmemesi için Tahran'dan askeri destek istemediği de iddia edildi. (DIŞ HABERLER)
