Irak Petrol Bakanı: IKBY'den Türkiye'ye petrol ihracatı birkaç gün içinde yeniden başlayabilir

Artı Gerçek - ABD'nin baskısıyla Irak ile Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) hükümetlerinin anlaşması sonucu IKBY'den Türkiye'nin Ceyhan Limanı’na petrol ihracatını yeniden başlatmak için geri sayıma geçildi. Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı (ITP) yoluyla petrol akışının başlaması için Ankara-Bağdat görüşmelerinden Türkiye'nin onayı bekleniyor.

'TÜRK TARAFININ ONAYI ALINDIĞINDA İHRACAT YENİDEN BAŞLAYACAK'

Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, petrol ihracatı konusunda Türkiye ile görüşmelerin sürdüğünü, boru hattının hazır olduğunu ve iki gün içinde ihracatın yeniden başlamasını umduklarını söyledi. Abdulgani, "İhracatın yeniden başlaması için Türk tarafıyla görüşme ve yazışma halindeyiz. Türk tarafının onayı alındığında ihracat yeniden başlayacak" dedi.

'KERKÜK PETROLÜ İHRAÇ EDİLMEYECEK'

Irak Petrol Bakanı, "IKBY üzerinden yapılan petrol ihracatı için bütçe yasasına göre belirlenen miktar günlük 300-325 bin varil. Bunun bir kısmı iç tüketim için kullanılacak, geri kalanı ise ihraç edilecek" bilgisini verdi. Abdulgani, Ceyhan üzerinden kuzey petrolü ihracatının Irak'ın Kerkük yataklarından üretilen ham petrolü kapsayıp kapsamayacağı sorusunu, "Kerkük yataklarındaki üretim yerel kullanım için olacak" diye yanıtladı.

FEDERAL BÜTÇE YASASINDA DEĞİŞİKLİKLE ÖNÜ AÇILDI

Öncesinde IKBY hükümeti, mevcut hacimlere dayanarak Kürt ham petrol ihracatının yeniden başlatılması konusunda federal petrol bakanlığıyla anlaştıklarını teyit etti. Irak Petrol Bakanlığı, Kürt yetkililerden, Irak-Türkiye boru hattı üzerinden ihracata başlamak üzere petrolü Irak Devlet Petrol Pazarlama Örgütü'ne (SOMO) teslim etmelerini istedi.

Irak Meclisi, bu ayın başlarında federal bütçe yasasında değişiklik yaparak, Türkiye'ye IKBY petrol ihracatının yeniden başlamasının son pürüzü olan üretim ve nakliye maliyetleri için petrol üreticilerine ödenen tazminat artırdı. IKBY'den çıkarılan petrolün varil başına taşınma maliyetini 16 dolar olarak belirleyen değişiklik onaylandı. Ancak IKBY'deki petrol üreticileri, petrol ihracatını yeniden başlatmadan önce "siyasi müdahale olmaksızın" satış şartlarına ilişkin yazılı sözleşme anlaşmaları beklediklerini söyledi.

'TRUMP, İRAN YAPTIRIMLARINA KOŞUT IRAK'A BASKI YAPTI'

Süreçle ilgili Reuters'a konuşan kaynaklar, ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetiminin Bağdat'a, Kürt petrol ihracatının yeniden başlamasına izin vermesi için baskı yaptığını, aksi takdirde İran'la birlikte yaptırımlarla karşı karşıya kalacağı tehdidi yönelttiğini söyledi. Ardından Iraklı bir yetkili, baskı veya yaptırım tehdidi iddialarını yalanladı. Ancak IKBY'nin petrol ihracatının hızla yeniden başlaması, Donald Trump'ın Tahran'a karşı "azami baskı" kampanyasının parçası olarak sıfıra indirme sözü verdiği İran petrol ihracatındaki olası düşüşü telafi etmeye yardımcı olacak.

NELER OLMUŞTU?

Kriz, Bağdat'ın IKBY'nin Irak-Türkiye boru hattı üzerinden yaptığı petrol ihracatına Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası (ICC) nezdinde itirazıyla başladı. İtirazı değerlendiren Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Ankara'nın Erbil'in 2014'te bağımsız petrol ihracatına başlamasına izin vererek 1973 boru hattı anlaşmasını ihlal ettiğine hükmetti. Mahkemenin Ankara'nın 2014-2018 arasında izinsiz ihracat yaptığı gerekçesiyle Bağdat'a 1.5 milyar dolar tazminat ödemesine karar vermesi üzerine 25 Mart 2023’te Irak'tan Ceyhan Limanı'na petrol akışı durdu. Askıya alınmadan önce Erbil, Irak-Türkiye boru hattı üzerinden günde yaklaşık 400 bin varil petrol ve Kerkük'ten yaklaşık 75 bin varil petrol ihraç ediyordu.

Türkiye'ye petrol ihracatının durmasının, Irak'ta 23 milyar dolardan fazla ekonomik zarara yol açtığı tahmin ediliyor. (Al Arabiya, AA, Dış Haberler)