İran'da Mahsa Amini eylemleri: Güvenlik güçleriyle çatışmalar bugün de sürdü
İran'ın Kürdistan eyaletindeki Sakkız kentinden olan 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin başkent Tahran'da ahlak polisleri tarafından gözaltına alındığı sırada iddiaya göre başına vurulması sonucu meydana gelen şüpheli ölümü üzerine ülkede başlayan eylemler 11. gününde devam etti.
Onlarca şehre yayılan eylemler İran'ın 2019'da benzin fiyatlarındaki zamlara karşı başlayan ve rejim karşıtı nitelik kazanan eylemlerrden bu yana ülkeyi etkisine alan en şiddetli gösteriler durumunda.
İranlı güvenlik güçlerinin 10 günü aşkındır eylemcilerin üzerine ateş açması sonucu çok sayıda kişinin öldüğü ya da yaralandığı ayrıca yüzlercesinin gözaltına alındığı haberleri gelmeye devam ederken sosyal medyada paylaşılan görüntülere göre güvenlik güçleriyle eylemciler arasında bugün de (27 Eylül) Tahran, Tebriz, Kertec, Kum, Yezd ve birçok kentte çatışmalar yaşandı.
Here is another video from the Yazd, the protesters are in streets#مهسا_امینی #MahsaAmini #IranRevolutionpic.twitter.com/kLecnQp41z
— 1500tasvir_en (@1500tasvir_en) September 26, 2022
İran devlet televizyonu eylemcileri "karışılık çıkartanlar" diye nitelerken bazı kentlerde eylemcilere polisin göz yaşartıcı gazla müdahale ettiğini duyurdu.
Sosyal medyadaki videolarda çok sayıda kentteki eylemde "Jin, Jiyan, Azadi" ( Kadın, Yaşam, Özgürlük) sloganları atılıp kadınlar başörtülerini yaktı.
پیام: کرمان، ۳۱ شهریور ولی به علت در دسترس نبودن اینترنت نتونستیم به اشتراک بزاریم به امید پیروزی و آزادی.#مهسا_امینی pic.twitter.com/DzyMPAmHIW
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) September 27, 2022
Kürdistan eyaletindeki Senendec ve Serdeşt kentlerinde ise eylemcilerin "Diktatöre ölüm" sloganları attığı ayrıca polisin eylemcilere ateş açtığı açıklandı.
Women waving their compulsory headscarves last night on a popular street in Sanandaj, Kurdistan Province. #IranRevolution #MahsaAmini #OpIran #مهسا_امینی #اعتصابات_سراسری pic.twitter.com/9UbOyrgvde
— IranHumanRights.org (@ICHRI) September 27, 2022
ÖLÜ SAYISI 76 OLDU İDDİASI
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü ülkede 11 gündür devam eden eylemlerde İran güvenlik güçleri tarafından öldürülen eylemci sayısının ise 76 olduğunu duyurdu. Ölenler arasında 6 kadın ve 4 çocuk olduğu da belirtildi.
Devlet medyası son olarak aralarında Besic milislerinin de olduğu 41 kişinin eylemler sırasında öldüğünü duyurmuştu.
Eylemlerde 20'si gazeteci yüzlerce kişi de gözaltına alınmış durumda.
A young woman holding a "woman, life, liberty" placard walks without a headscarf in Tehran today, on day 11 of protests in Iran over the death of #MahsaAmini in morality police custody for "improper hijab" amid a nationwide internet shutdown.#مهسا_امینیpic.twitter.com/gTl43DthSK
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) September 26, 2022
BM, EYLEMCİLERE YÖNELİK ŞİDDETE TEPKİ GÖSTERDİ
Birleşmiş Milletler (BM), İran'da güvenlik güçlerinin protestoculara yönelik devam eden şiddetine tepki gösteren açıklamada bulundu. BM Cenevre Ofisi'ndeki haftalık basın toplantısında konuşan BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Ravina Shamdasani, İran'daki son gelişmeleri ele aldı.
İran'da son 11 gündür süren protestolarda göstericilere karşı güvenlik güçlerinin şiddet uygulamasından endişe duyduklarını belirten Shamdasani, "çok sayıda İranlının, protestolara müdahale sonucu yaşamını yitirdiği" bilgisini paylaştı.
Shamdasani, internet yasakları nedeniyle protestolardaki can kayıpları ve gözaltına alınanların gerçek sayısını tespit etmenin imkansız olduğuna vurgu yaparak "24 Eylül'de devlet medyası can kaybı sayısını 41 olarak belirledi. Sivil toplum kuruluşlarından ise daha fazla can kaybı olduğu yönünde raporlar geliyor." dedi.
Güvenlik güçlerinin protestoculara ateşli silahlarla müdahale etmesinden endişe duyduklarını kaydeden Shamdasani, "Ateşli silahlar sadece kalabalığı dağıtmak için veya can güvenliğine tehdit durumunda kullanılmalıdır." diye konuştu.
Shamdasani, protestoların başlamasından bu yana internet bağlantısının kesilmesine de tepki göstererek "İletişim hizmetlerinin aksaması halkın bilgiye ulaşımı, ekonomik faaliyetler ve kamu hizmetlerine erişimini olumsuz etkilemektedir." ifadesini kullandı. Güvenlik güçlerine protestoculara şiddet uygulamaya son verme çağrısında bulunan Shamdasani, barışçıl gösteri ve ifade özgürlüğü haklarına saygı duyulması gerektiğini belirtti.