Krizlerin gölgesinde mülteci anlaşması 1. yılında
Suriye iç savaşının yarattığı mülteci krizine acil çözüm üretmek için AB ile Türkiye arasında imzalanan 18 Mart mutabakatı birinci yılını doldurdu....
Suriye iç savaşının yarattığı mülteci krizine acil çözüm üretmek için AB ile Türkiye arasında imzalanan 18 Mart mutabakatı birinci yılını doldurdu. Peki, bir yılda neler oldu?
Deutsche Welle Türkçe'den Hilal Köylü'nün haberine göre, AB Komisyonu, 18 Mart mutabakatının ardından nasıl bir ilerleme sağlandığına ilişkin son raporunda "Bir yıl geçtikten sonra zor koşullara rağmen somut sonuç alınmaktadır" tespitini öne çıkardı.
Türk makamlarının da onayını alan rapora göre; Türkiye’den Yunan adalarına geçişler Ekim 2015’te günde 10 bin kişiyken bir yıl sonrasında bu rakam 43’e düştü. Buna göre, Yunan adalarına geçen kişi sayısı yüzde 98 azaldı. Avrupa Birliği ile Türkiye arasında imzalanan sığınmacı anlaşması cumartesi günü birinci yılını dolduruyor. Alman hükümeti anlaşmayı bir başarı olarak değerlendirdiklerini açıkladı.
18 Mart mutabakatının uygulanmaya başlamasının ardından toplamda bin 487 kişinin de geri dönüş operasyonlarına dahil edilmesi gerçekleştirildi.
AB: MALİ YARDIMLAR YERİNE ULAŞTI
AB Komisyonu, 18 Mart mutabakatıyla Türkiye'ye vaadedilen mali yardımların da yerine ulaştığını düşünüyor. Brüksel’den Ankara’ya ulaştırılan son bilgi notunda "Dağıtımı yapılan fon miktarı 750 milyon euroya ulaştı. 2016-2017 için tahsis edilen 2,2 milyar euronun bir buçuk milyarlık bölümüyle de tamamı uygulanmaya başlamış olan 39 projenin sözleşmesi imzalanmıştır" denildi.
3565 SURİYELİ AB'YE GÖNDERİLDİ
Son bir yılda Türkiye’den giden Suriyeli mültecilerin AB ülkelerine yerleştirilmesi de hızlandı. 18 Mart mutabakatı Türkiye’nin Yunan adalarından alacağı her bir Suriyeli karşılığında, Türkiye’deki bir Suriyelinin AB ülkesine yerleştirilmesini öngörüyordu ki, bu çerçevede AB ülkelerine yerleştirilen Suriyeli sayısı 3 bin 565 oldu. Yeni yerleştirme operasyonları kapsamında da Türkiye’den 34 bin Suriyelinin daha kabul edilmesi bekleniyor.
18 Mart mutabakatı Ege’de göçmen ölümlerin önlenmesi, insan kaçakçılığı zincirinin kırılması ve yasadışı göçün yasal göçle ikame edilmesini amaçlıyor ve bu yüzden ‘1+1 formülü’ne dayanıyor. Türkiye’nin Yunan adalarından alacağı her bir Suriyeli karşılığında, Türkiye’deki bir Suriyelinin de AB ülkesine yerleştirilmesini öngörüyor.
KRİZLERİN GÖLGESİNDE
Mutabakatın temelini oluşturan bu formülün uygulanması konusunda sıkıntı yaşanmadığını düşünen Türk diplomatik yetkililer, kamuoyunun gündeminden hiç düşmeyen ‘vize serbestîsi ve terör polemiği’ başta olmak üzere, ‘büyük siyasi krizlerin' mutabakatı açmaza soktuğunu düşünüyor. Türk Dışişleri yetkilileri, 18 Mart mutabakatının en önemli unsurlarından birinin vize serbestîsi olduğunu belirtirken, bu serbestinin AB tarafından ‘terörle mücadele yasalarının Avrupa standartlarına yükseltilmesi’ kriterine bağlanmasıyla başlayan ve Ankara-Brüksel hattında sürekli tırmanan siyasi krizlerin 18 Mart mutabakatının geleceğini belirsizleştirdiğine dikkat çekiyor.
Aynı yetkililer "Avrupa, terörizmin tanımına takıldı. Türkiye’nin çabalarını dikkate almadı. Türkiye’ye tavsiyelerde bulunurken, Ankara’nın hassasiyetlerini gözetmedi. Ankara da, AB'den beklentilerini sert mesajlarla kamuoyuna duyurdu. Krizler büyüdü de, büyüdü. Ve geldiğimiz noktada 18 Mart mutabakatı çıkmaza girdi" diyor.
"İPTAL EDERİZ BLÖFÜ İLİŞKİLERE ZARAR VERİR"
Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Müdürü Murat Erdoğan da, 18 Mart mutabakatının birinci yılında gelinen noktayı "Türkiye’nin -iptal ederiz- blöfünün Türkiye’ye getirisi yok, zararı var. Türkiye’de kalanlar zaten kaldı, stabilize oldu. Yunanistan’da sıkışanlar var. Avrupa da Türkiye’nin tehdidinin boş olduğunu biliyor. Türkiye’nin sınırlarını açacak olması ihtimali, her sığınmacının sınırlara akın edeceği anlamına gelmiyor" sözleriyle değerlendiriyor. Erdoğan, "Kimse, mültecileri rencide edecek politika yürütmemeli. Krizleri, böylesi politikalarla çözmeye çalışmak çok yanlış" uyarısında bulunuyor.
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Başak Kale de, göç üzerinde yaptığı araştırmalarla dikkat çeken bir akademisyen. Kale, tarafların daha sağduyu ile hareket edip, 18 Mart mutabakatını gözden geçirmesi gerektiğini belirtiyor.
Kale, "Kavga, dövüş geçer. Herkesin, plan ve programlarını düzenlemesi, mültecilerin hayatına odaklanması en büyük beklentidir. AB yükümlülüklerini yerine getiriyor, Türkiye de beklentilerini söylüyor. Krizlerin nerde ve nasıl çıktığını bilen tarafların diyalogla hareket etmesi bir insanlık görevidir" diyor.
