‘Ortadoğu’daki ateş İran’a da sıçrar’

DÜNYA - İran Kürtlerinin partisi PJAK’ın eski başkanı ve Doğu Kürdistan Özgür ve Demokratik Topluluğu (Komalgay Demokratîk û Azadiya Rojhilatê Kurdistanê-KODAR) Konseyi üyesi Haci Ehmedi, Ortadoğu’da yaşanan savaş ve çatışmaların İran’a da sıçrayacağını ifade ederek "İran kendini değiştirip, dönüştürmediği taktirde kısa zamanda savaş çıkar. PJAK Kürtleri koruyacak güce sahip. Ama Doğu Kürdistan Kürtleri olarak birlik olursak İslam Cumhuriyeti fazla dayanmaz ve biz Kürtler olarak da haklarımızı alırız" diye konuştu.

İran’da birçok ulusun yaşadığını hatırlatan ve çözümün konfederalizm sisteminde olduğunu ifade eden Ehmedi, "bütün halkların kendi kültür ve rengiyle özgür bir şekilde yaşaması için en uygun yönetim şekli bu sistemdir" belirlemesinde bulundu.

KODAR Konseyi üyesi Haci Ehmedi, Ortadoğu’daki savaş, İran’ın içerisinde geçtiği süreç ve Doğu Kürdistan’da Kürtlerin durumu üzerine Fırat Haber Ajansı ANF’nin sorularını yanıtladı.

ORTADOĞU’DA 3’NCÜ DÜNYA SAVAŞI YAŞANIYOR

Ortadoğu’daki çatışmalar nereye doğru gidiyor?

Ortadoğu’da şu anda 3’ncü dünya savaşı yaşanıyor. Askeri değil, siyasi bir savaş. Örneğin Suriye’de bütün devletler var. Rusya, Amerika, İran, Türkiye ve Avrupa ülkeleri yine Irak’ta da aynı ülkeler bulunuyor. Ortadoğu’yu yeniden dizayn etmek istiyorlar. Şu anda yürütülen savaş, bunun savaşıdır.

İran’ın durumu nedir?

İran’da işler artık eskisi gibi yürümez. Bu ateş yakında İran’a da sıçrar. İran’da, 6-7 büyük ulus var ve hepsi de kendi toprakları üzerinde yaşıyor. Ancak hiçbiri ulusal kimliğini, kültürünü, dilini kullanma konusunda temel haklara sahip değiller. Özgür değiller, baskı altında yaşıyorlar.

Bunlar hangi uluslar?

Farslar dışında, Kürtler, Azeriler, Türkmenler, Belluciler ve Araplar var. İran’da baskıcı bir sistem var. Fundamentalist bir İslam ile yönetiliyor. Dünyada hiçbir dostu da yok. Bu saydığım halklar da rahatsız. Onun için ne içerde ne de dışarda rejimin dostu yok. Bu saydığım halklar cılız da olsa örgütlülükleri var ve hak mücadelesini veriyorlar. Ulusal, özgürlük talep ve istemleri var. Dikta ile yönetilen sistemin ömrü uzun değil. Onun için İran kendi içerisinde ya değişim yaşayacak ya da parçalanmak zorunda kalacak.

İran köklü bir tarihe sahip olduğundan değişiminin zor olduğu görüşü oldukça yaygın. Siz buna ne dersiniz?

Bundan 100 ve 150 yıl öncesini yaşamıyoruz. İran’da yaşayan halkların hiçbir hakkı yok, baskı altında yaşıyorlar. Sokakta her gün insanlar öldürülüyor. Silahlı çatışmalar var. Huzistan’da insanlar baskı altında ve öldürülüyorlar. Sadece farklı uluslar değil, Farslar da baskı altında. İran, patlamaya hazır bir bomba gibi. Onun için bu teori çok gerçekçi değil.

İRAN’DA YA DEĞİŞİM OLACAK YA DA SAVAŞ

Ortadoğu’daki çatışmaların İran’a sıçrama ihtimali var mı?

Donald Trump ABD başkanı olduktan sonra İran rejiminin değişmesi gerektiği yönünde konuşmalar yaptı. Bu söylem ilk defa dillendiriliyor. Daha önce George Bush, Bill Clinton ve Barack Obama döneminde konuşulan şey değildi, bu tür şeyler. Onun için nasıl olacağını bilmiyorum ama çatışmalar İran’a sıçrar. İran ya değişimler yaşayacak ya da savaş olacak. Bunun temel sebebi de İran’ın Irak, Lübnan ve Suriye’ye yönelik müdahalelerdir. İsrail’in de korkuları var. Onun için ilk aşama olarak İran’ın Irak ve Suriye’de etkisini kırmak istiyorlar. O zaman Lübnan’dan da çekilmiş olacak. İkinci aşama ise bir iç savaşın başlatılmasıdır. İran’ın bir özelliği şu; bütün savaşları dışarda yapıyor. Savaşı Irak, Suriye, Lübnan’da tutarak kendi içinden olabildiğince uzak tutmaya çalışıyor. Eğer İran buralardan çıkartılırsa savaş, çatışma bu kez kendi içinde başlar. İşte o zaman da İran’daki zorba egemenliğin de sonu gelir. ABD ya da batı ülkelerinin askeri müdahale yapmasına gerek kalmaz. Sadece bu halklara destek verirlerse yeterli olur.

KÜRTLERİN GÜCÜ VAR AMA BİRLİK DEĞİLLER

Kürtlerin durumu nedir?

Eğer Doğu Kürdistan’da biz birlik olsak, İslam Cumhuriyeti mecbur kalır Kürt sorununu çözer. Çünkü bizim büyük bir gücümüz var ama birlik değiliz.

Şu anda Doğu Kürdistan’da kaç Kürt örgütü var?

KDP, Komela, Xebat, Yeksani, PAK, PJAK, olmak üzere 15 civarında örgüt var. Ancak güç noktasında zayıflıklar olsa da bu örgütler faaliyet yürütüyor. Biz şu büyüktür, bu küçüktür diyemeyiz. Sonuçta bu kadar örgüt var.

Bunların bir noktada buluşma imkanları yok mu?

Her örgüt ‘her şey benim olsun’ mantığıyla yaklaşıyor. Çatı örgütler, diğer örgütleri kabul etmiyor. Doğu Kürdistan’da sadece KDP vardı. Sonra Komala oluştu. Ancak birbirilerini kabul edene kadar binlerce kişi iç çatışmalarda öldü. Yine Güney Kürdistan’da da aynı şey oldu. Birbirinden binlerce kişiyi öldürdüler sonra bir araya gelip hükümeti paylaştılar. Eğer yeni bir örgüt oluşuyorsa diğeri onu tanımıyor.

KDP ile Komala, İran’da güçleri bitene kadar birbirinden insan öldürdüler. Ta ki Güney Kürdistan’a gidinceye kadar bu devam etti ve artık kimse kalmayınca mecbur kalıp, anlaştılar. Birkaç yıl öncesine kadar PJAK’a karşı da öyleydiler. Şimdi yavaş yavaş bir araya gelip oturuyorlar. Amacımız Kürt örgütleri arasında bir platform yaratmaktır. Ardından da ortak bir askeri güç oluşturmaktır.

İRAN İÇİN KONFEDERALİZM SİSTEMİNİ ÖNERİYORUZ

Eğer bugün İran’da bir savaş çıkması durumunda PJAK’ın askeri gücü nedir?

Sadece Doğu Kürdistan’da değil bütün İran’da PJAK gibi örgütlü bir gücü olan parti yok. Bizim gücümüz oldukça büyük. Ancak biz savaş istemiyoruz. Çünkü savaş ne bizim kazancımıza ne de İran’ın, çünkü insanlar ölüyor. Onun için olabildiğince savaştan uzak durmaya çalışıyoruz. Biz sorunu diyalog yoluyla çözmeye çalışıyoruz. Savaş çıksa da biz kendi halkımızı koruyacağız.

Siz nasıl bir çözümü ön görüyorsunuz?

Biz hareket olarak İran için konfederalizm sistemini öneriyoruz. Çünkü federalizm sistemi İran’a uymuyor. Neden mi? İran’da 6-7 ulus var ve hiçbirinin sınırı belli değil. Bütün sınırlar iç içe. Bizim Azerilerle sınırımızın nerede olduğu belli değil, Azerilerin Farslarla onların Türkmenlerle... Federalizm’de sınır var. Ve o zaman o sınırlar yüzünden milyonlarca insan ölecek. Ancak Konfederalizm sisteminde öyle değil. Her taraf için geçerli. Tahran’da 1 milyon Kürt’ten bahsediliyor. Horasan’da 2,5 milyon Kürt yaşıyor. Kuzey İran’da Kürtler var. Azeriler İran’ın her tarafından yaşıyorlar. Bu sınırları nasıl çizeceksiniz? Onun için en iyi ve yerinde olan sistem konfederalizm. Tahran’da Kürt olarak, yaşayacaksın. Yine diğer halklar için de geçerli. Herkes kendi kültür ve rengiyle İran’ın her tarafından yaşayacak. Bunu bir model olarak biz öneriyoruz.