Pasifizmden militarizme geri dönüş yolundaki Japonya, savaş uçakları satacak

Artı Gerçek - Amerikan nükleer bombalarının atılmasıyla 2. Dünya Savaşı'nın kaybedenlerine katılıp ABD'nin Pasifik'teki kilit müttefikine dönüşen Japonya, bir yandan karşı cephedeki Kuzey Kore ile flört ederken, diğer yandan Çin ve Kuzey Kore "tehdidi" gerekçesine dayandırılan yeni nesil savaş uçağı programından ihracata başlamaya hazırlanıyor.

JAPONYA, BRİTANYA, İTALYA ORTAK PROGRAMI

1945 sonrasının pasifist anayasasından 2000'lerin başından beri adım adım sapan Japonya, Britanya ve İtalya ile birlikte geliştirmekte olduğu yeni savaş uçaklarının ihracatını onaylayarak militarizm yolunda yeni bir adım daha attı.

2035 YILINDA TESLİMATLAR BAŞLAYACAK

Fumio Kişida'nın başbakanlığındaki hükümet, savunma ekipmanı ve teknolojilerinin transferi ilkelerini yumuşatarak askeri ihracatı kolaylaştırdı. Bu da Britanya, İtalya ve Japonya tarafından 2035'e kadar ortak üretilmesi planlanan yeni savaş uçağının denizaşırı satışının yolunu açtı.

Britanya, İtalya ve Japonya'nın ortak olduğu Küresel Hava Savaşı Programı'nın (GCAP) amacı, 2035 yılına kadar son derece gelişmiş ve ihraç edilebilir yeni nesil savaş uçağı teslim etmek.

SAVUNMA ANLAŞMASI İMZALADIĞI ÜLKELERE SATABİLECEK

2027'ye dek askeri harcamalarını ikiye katlayacak olan Tokyo'nun silah ihracatı kurallarını gevşetmesi, Japonya'nın yeni jetleri savunma anlaşması imzaladığı ve devam eden çatışmanın olmadığı ülkelere satabilmesi anlamına geliyor. İngilizcede (şiddetli fırtına, bora anlamında) 'Tempest' adı verilen GCAP jetlerine ortak ya da talip olmak da isteyen çok ülke var.

JAPONYA’DAKİ ABD ASKERİ YAPISI İÇİN YENİ ANLAŞMA YOLDA

Japonya Başbakanı Fumio Kişida'nın gelecek ay Washington'ı ziyaret edip ABD Başkanı Joe Biden'la yapacağı görüşmenin gündeminde, iki ülkenin Çin’e karşı koymak amacıyla 1960 yılında imzaladığı savunma anlaşmasından beri güvenlik ittifakındaki en büyük güncelleme var. Kişida Beyaz Saray'da ağırlanırken, ABD ordusunun Japonya’daki komuta kademesinin yeniden yapılandırılmasına yönelik bir anlaşma açıklanacak. Biden geçen yıl Güney Kore ile de benzer bir anlaşma yapmasının ardından Pasifik'te nükleer denizaltı dahil askeri yığılma ve manevralarını artırarak Kore Yarımadası'nda gerilimi tırmandırmıştı.

KUZEY KORE: İLİŞKİLERİN DÜZELMESİ TOKYO'NUN ADIMLARINA BAĞLI

Diğer yandan Kişida'nın Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile "hiçbir önkoşul olmadan" zirve düzenleme çabaları yeniden su yüzüne çıktı. Daha önce Japonya Başbakanı'nın zirve için nabız yoklamalarına olumlu yanıt veren Kim Jong-un'un 'güçlü' kız kardeşi Kim Yo-jong, tekrar açıklama yaptı.

Japonya Başbakanı Fumio Kişida'nın Kuzey Kore lideriyle görüşme niyetini ilettiğini duyuran kız kardeş Kim, iki ülke arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesinin, Tokyo'nun pratik siyasi kararlar alıp alamayacağına bağlı olacağını söyledi.

'CANI İSTİYOR DİYE GÖRÜŞECEK DEĞİLİZ' MESAJI

Kişida'nın niyetini "başka bir kanal" aracılığıyla ilettiğini aktaran ama ayrıntıya girmeyen Kuzey Kore liderinin kız kardeşi, "Başbakan bilmelidir ki, sırf istiyor olması ve bir karar vermiş olması, bunu yapabileceği veya ülkemiz liderliğinin onunla buluşacağı anlamına gelmez" diyerek ekledi:

"Açık olan şu ki, Japonya, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ne düşmanlık ettiğinde, ülkemizin egemenlik haklarını ihlal ettiğinde, düşmanımız olarak kabul edilir ve hedefin bir parçası olur."

DERİN MESELELER

Kız kardeş Kim'in yorumu sorulduğunda, Kişida, Pyongyang'ın onlarca yıl önce kaçırdığı Japonya vatandaşları gibi sorunları çözmek için bir zirvenin önemini yineleyerek "Şimdilik hiçbir şeye karar verilmedi" dedi.

Ancak Pyongyang, 1970-80'li yıllarda kaçırılan Japon siviller sorununu çözülmüş kabul ediyor ve bu konuda görüşmeyi reddediyor.

Diğer yandan Japonya'nın 1910-45 yılları arasındaki Kore Yarımadası işgalinde işlediği savaş ve insanlık suçları hafızalardan silinmedi. (BBC, Reuters, Dış Haberler)