Pekin'de kritik görüşme: Blinken, Şi ile biraraya geldi

Artı Gerçek - Çin ile Batı dünyası arasındaki ilişkilerin en gergin döneminde Pekin'i ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile kritik bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmenin ardından Şi, "iki süper gücün çeşitli sorunları aşabileceği" mesajı verdi. Blinken ise Pekin temaslarını "samimi ve verimli" olarak niteledi.

GÖRÜŞME ÖNCESİ 'OLUMLU KATKI' ÇAĞRISI YAPTI

Çin lideri Şi Cinping, Ulusal Halk Kongresi binasında genellikle devlet başkanlarının ağırlandığı Büyük Halk Salonu'nda yapılan görüşmenin başlangıcında Blinken'a, "Sayın bakan, bu ziyaretin ardından Çin-ABD ilişkilerine istikrar getirmek adına daha olumlu katkılarda bulunmanızı umarım" dedi. Şi, Blinken'ın iki günlük ziyaretindeki temasları konusunda da" İki taraf, samimi ve derinlemesine görüşmeler gerçekleştirdi" dedi.

'DAHA FAZLA ABD'Lİ YETKİLİYİ AĞIRLAYACAĞIZ'

Şi, yaklaşık yarım saat süren görüşmenin ardından da, "İki taraf belirli meselelerde ilerleme kaydetti ve uzlaşmaya vardı. Bu çok iyi" diye konuştu. Çin lideri hangi konularda anlaştıklarına dair ayrıntı vermese ve ordular arasında düzenli askeri iletişim tesis etme konusuna ilerleme sağlamadıklarını söylese de, önümüzdeki haftalarda daha fazla üst düzey ABD'yi yetkiliyi ağırlamayı beklediklerini açıkladı.

'DÜNYA ORTAK REFAHA YETECEK KADAR BÜYÜK'

ABD ile Çin arasında sağlam ve istikrarlı ilişkiler görmek istediğini belirten Şi, iki ülkenin bazı zorlukları aşabileceğine inandığını söyledi. Çin lideri, ABD'yi aynı zamanda "Pekin'in meşru haklarına ve çıkarlarına zarar vermemeye" de çağırdı. Şi, "Dünya, Çin ve ABD'nin kalkınmasına ve ortak refahına yetecek kadar büyük" diye konuştu.

BLINKEN: YÜKÜMLÜLÜĞÜMÜZ VE SORUMLULUĞUMUZ VAR

Blinken ise iki ülkenin "ilişkilerini iyi yönetmek konusunda bir yükümlülüğü ve sorumluluğu bulunduğunu, ABD'nin bunu yapmaya bağlı olduğunu" söyledi. ABD Dışişleri Bakanı, Pekin temaslarını "samimi ve yapıcı" diye niteledi.

WANG: GERİLİMİN KÖKENİNDE, ABD'NİN YANLIŞ ALGISI VAR

Blinken, Şi ile görüşmesinden önce de, ekim ayında Çin Komünist Partisi'nin politbürosuna atanarak dış politikada daha büyük bir role sahip olan eski dışişleri bakanı Wang Yi ve mevcut dışişleri bakanı Qin Gang ile biraraya geldi. Bu temaslarda iki tarafın yaşadığı gerilimlerin aşıldığına dair bir sinyal verilmedi. Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Wang, görüşme sırasında ikili ilişkilerin bu kadar kötü olmasının kökeninde "ABD'nin Çin'e dair yanlış algısının" bulunduğunu söyledi.

'SPEKÜLASYONDAN VAZGEÇİN'

Çinli yetkili, "Halka, tarihe ve dünyaya karşı sorumlu bir yaklaşımı benimsemeli ve ABD-Çin ilişkilerindeki olumsuz gidişatı tersine çevirmeliyiz" dedi. Wang, ABD'yi "Çin'den gelen tehditler" konusunda spekülasyon yapmaktan vazgeçmeye, Çin'in bilimsel ve teknolojik ilerlemesini "bastırma" politikasını bırakmaya ve ülkenin içişlerine müdahaleden kaçınmaya çağırdı. ABD Dışişleri'nin açıklamasında ise görüşmenin "verimli" geçtiği yorumu yapıldı.

Öte yandan, Blinken-Qin görüşmesinde iki ülkenin vatandaşlarının karşılıklı ziyaretlerinin kolaylaştırılması, yolcu uçaklarının sayısının artırılması üzerinde çalışılması gibi konularda uzlaşma sağlandığı da belirtildi.

CASUS BALON, TAYVAN, UKRAYNA, İNSAN HAKLARI...

Pekin'i 2018'den bu yana ziyaret eden ve bir Çin devlet başkanı ile görüşen ilk ABD Dışişleri Bakanı olarak Blinken'ın temasları, iki süper güç arasındaki çekişmenin daha somut bir ihtilafa dönüşmesi riski nedeniyle tüm dünyada çok yakından takip ediliyor. Esasında beş ay önce yapılması planlanan ziyaret, 'casus balon' krizi nedeniyle ertelenmiş, Amerikan yönetimi Pekin'i kritik askeri sahalar üzerinde casusluk girişimiyle itham ederek Çin'e ait dev balonu bir savaş uçağının attığı füzeyle düşürmüştü.

İki ülkenin en kemikleşmiş gerilim konularından biri de, Pekin'in kendi toprağı olarak gördüğü Tayvan'a Washington tarafından verilen destek. Washington-Pekin hattında, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa bakış açısı, özellikle teknoloji ürünleri konusundaki ticari anlaşmazlıklar, uyuşturucu kategorisindeki fentanil maddesinin Çin’de üretilmesi ve insan hakları meseleleri de gerilim nedeni. (DIŞ HABERLER)