'Somali'de Türkiye'nin SİHA'larıyla sivillerin öldürüldüğünü' iddia eden Af örgütü: Savaş suçu oluşturabilir, soruşturulmalı
Artı Gerçek - Türkiye'nin yurtdışındaki en büyük askeri üssünün bulunduğu ve Savunma-Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması imzaladığı Somali'ye verdiği silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) sivillerin öldürülmesinde kullanıldığı iddia edildi. Uluslararası Af Örgütü, "Türkiye'nin verdiği SİHA'ların kullanıldığı Somali askeri operasyonlarında 23 sivilin öldürülmesinin savaş suçu olarak soruşturulması gerektiği" açıklamasını yaptı.
Uluslararası Af Örgütü, Somali'de 18 Mart 2024'te düzenlenen iki hava saldırısını mercek altına aldı. Saldırılarda 14'ü çocuk, 5'i kadın, 4'ü erkek olmak üzere 23 sivilin öldürüldüğünü, 1'i çocuk, 2'si kadın, 4'ü erkek olmak üzere 17 sivilin yaralandığını söyleyen örgüt, hepsinin dışlanmış kabile Gorgaarte'nin üyesi olduğunu aktaran örgüte göre saldırı Baykar'ın Bayraktar TB2'siyle düzenlendi.
Baykar Yönetim Kurulu Başkanı ve TB2'nin mimarı Selçuk Bayraktar, AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın damadı.
EŞ ŞEBAB İLE SOMALİ GÜVENLİK GÜÇLERİNİN ÇATIŞTIĞI BÖLGE
Uluslararası Af Örgütü, 8'i mağdur, mağdurların aile üyesi, görgü tanığı olan 12 kişiyle uzaktan görüştü. Bunlara göre 18 Mart'ın erken saatlerinde Aşağı Şabelle bölgesinde Kaide bağlantılı selefi örgüt Eş Şebab ile Somali güvenlik güçleri arasında başlayan şiddetli çatışmaların ardından akşam saatlerinde hava saldırıları düzenlendi.
'KURBAN YAKINLARI GERÇEĞİ, ADALETİ, TAZMİNATI HAK EDİYOR'
Uluslararası Af Örgütü Doğu ve Güney Afrika Bölge Direktörü Tigere Chagutah, "Somali ve Türkiye hükümetleri, bu öldürücü saldırıları savaş suçu olarak soruşturmalı ve sivillere yönelik pervasız saldırılara son vermeli" çağrısını yaptı. Chagutah, "Somali'deki savaşın ceremesini siviller çekiyor. Bu korkunç ölümler göz ardı edilmemeli. Hayatta kalanlar mahvolmuş halde ve gerçeği, adaleti, tazminatı hak ediyor" dedi.
'SİHA DA BOMBA DA TÜRKİYE YAPIMI'
İnsan hakları örgütünün araştırmacıları uydu görüntüleri, tıbbi raporlar, kurbanların fotoğrafları, silah kalıntılarının yanısıra saldırı mahali ve Somali başkenti Mogadişu'nun Aden Adde Uluslararası Havalimanı'ndaki Türkiye yapımı SİHA'ların operasyonlarının coğrafi konumu belirlenmiş videolarını analiz etti.
Uluslararası Af Örgütü, silah soruşturmacısının mühimmat metalinin görüntülerine dayanarak, saldırının TB2'den atılan MAM-L planör bombalarıyla gerçekleştirildiği sonucuna vardığını aktardı. Her ikisinin Türkiye tarafından üretildiğine dikkat çekerek ekledi: "Askeri hedefler ile siviller arasındaki farkı dikkate almayan saldırılar ayrım gözetmez ve savaş suçu teşkil edebilir."
'SALDIRIDAN KAÇANLAR VE KURTARMAYA GELENLER VURULDU'
Görgü tanıklarına göre Aşağı Şabelle bölgesindeki Bağdat köyünde bulunan Eş Şebab militanlarıyla çıkan çatışmalar sırasında düzenlenen SİHA saldırılarında bir cami de hedef alınırken, köydeki siviller Caffey Çiftliğine kaçtı. Çiftliğe yapılan ilk SİHA saldırısında çok sayıda sivil öldü ve yaralandı. Yarım saat sonra yapılan ikinci saldırıda, ilk saldırının ardından hayatta kalanları kurtarmak için komşu Alifov ve Gaalgube köylerinden gelen siviller de öldürüldü ve yaralandı.
SOMALİ HÜKÜMETİ AÇIKLAMASINA GÖRE MİLİTANLAR ÖLDÜRÜLDÜ
19 Mart'taki Somali Enformasyon Bakanlığı açıklamasında, Bağdat ve Baldooska köylerinde "uluslararası ortaklarla" koordineli olarak 30'dan fazla Eş Şebab militanının öldürüldüğü duyuruldu. Açıklamada "Operasyon, Şebab savaşçılarının bu bölgelerde toplandığı ve Somali halkına saldırı planladığı yönündeki istihbarat raporlarına yanıt olarak başlatılmıştır. Bağdat'ta düzenlenen hava saldırısında 15 Şebab mensubu öldürülmüştür" denildi.
'SİHA'NIN KONTROLÜ SOMALİ'DE Mİ YOKSA TÜRKİYE'DE Mİ?'
Uluslararası Af Örgütü'ne göre Caffey Çiftliğine saldırı sırasında TB2'nin kontrolünün Türkiye mi yoksa Somali kuvvetlerinde mi olduğu belli değil. Örgüte konuşan bir Somali hükümeti kaynağı, Şebab'a yönelik operasyonlarda TB2'leri ulusal istihbarat ve güvenlik teşkilatlarının uçurduğunu söyledi. Ancak örgüt, 2022'de BM Somali Uzmanları Paneli raporunda Türk hükümetinin "Türkiye'nin SİHA'ları BM'nin silah ambargosunu ihlal ederek Somali'ye transfer etmek yerine terörle mücadelede bizzat kullandığı" ifadesini hatırlattı. 2022'de dönemin Somali İçişleri Bakanı (halihazırda Dışişleri Bakanı) Ahmed Malim Fiki'nin de "Somalili komutanların sağladığı hedeflerin Türkiye'nin yönettiği SİHA'lar tarafından vurulduğunu" söylediği aktarıldı.
Türkiye'nin son yıllarda Somali'ye verdiği askeri desteğe dikkat çeken örgüt, Somali ve Türkiye hükümetlerinden daha fazla ayrıntı talep ettiğini, ancak herhangi bir yanıt alamadığını söyledi. (Dış Haberler)
