Srebrenitsa Katliamı'nın 27 yıldönümü: 50 kişinin daha naaşları toprağa verildi

Uluslararası toplum tarafından, Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra işlenen ilk ve tek soykırım olarak kabul gören Srebrenitsa Katliamı'nnın 27. yıl dönümü. Srebrenitsa katliamı, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Avrupa'da yaşanan en büyük savaş suçlarından biri olarak kabul ediliyor

Sırp savaşçıların 11 Eylül 1995 yılında başlattığı katliamda yaklaşık 8 bin Boşnak'ı öldürmüştü. Ancak öldürülenlerden kimlikleri tespit edilenlerin sayısı ise 6 bin 721.

Bosna Hersek’in doğusunda yer alan Srebrenitsa’da 11 Temmuz 1995 yılında binlerce kişinin katledildiği soykırımın 50 kurbanı için bugün Potoçari Anıt Mezarlığı’nda cenaze töreni düzenlenecek.

Soykırımda katledilen ve kimlikleri belirlenen 50 kurbanın naaşları kılınacak cenaze namazının ardından toprağa verilecek. ise öldürüldüğünde 59 yaşındaki Hüseyin Krdzic.

TOPRAĞA VERİLENLERİN SAYISI 6.721’E YÜKSELECEK

Savaşın ardından kayıplar için başlatılan çalışmalarda toplu mezarlarda bulunan kurbanlar, kimlik tespitinden sonra her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda törenle toprağa veriliyor.

Bu yılki törenle birlikte toprağa verilen Srebrenitsa kurbanlarının sayısı 6 bin 721’e yükselecek.

Srebrenitsa’da başlayan soykırımda hayatta kalmak isteyen Boşnak sivillerin Tuzla şehrine ulaşmak için kullandığı ve ölüm yolu olarak bilinen orman yolunda dün 3 bin kişinin katıldığı 3 günlük bir "Barış Yürüyüşü" düzenlenmişti.

Katılımcılar, Sapına bölgesi yakınlarındaki Nezuk köyünden başlayan ve 3 gün süren yürüyüşün ardından Potoçari Anıt Mezarlığı’na gelerek, soykırımda hayatını kaybedenler için dualar etmişti.

BORELL: 1995'TE YAŞANANLAR KITA İÇİN UTANÇ VERİCİ

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Pazar günü yaptığı açıklamada, Avrupa'nın Srebrenitsa'da sivilleri koruyamadığını ve 1995'te yaşananların kıta için utanç verici olduğunu söyledi.

Borrell, "Soykırımı hatırlamak, Avrupa'nın görevi. Hele bu dönemde her zamankinden çok. Ukrayna'da işlenen savaş suçları Batı Balkanlar'da 1990'lı yıllarda işlenen suçları yeniden akıllara getirdi" dedi.

'SOYKIRIM' OLARAK KABUL EDİLDİ

Srebrenitsa Katliamı, 1992-1995 yılları arasında, Bosna-Hersek'teki Boşnak, Hırvat ve Sırp toplumlar arasında yaşanan savaşın en kanlı olaylarından biri olarak tarihe geçti. Ratko Mladiç'in komuta ettiği Sırp Cumhuriyeti Ordusu'na (VRS) bağlı güçlerle, polis ve paramiliter grupların işlediği katliamlar 2007 yılında Uluslararası Adalet Divanı tarafından "soykırım" olarak kabul edildi.

İşlenen soykırıma müdahale etmeyen ve hatta kendi bünyesinde çalışan Müslüman personeli dahi Mladiç'in emrindeki kuvvetlere teslim eden, Hollandalı askerlerden oluşan bölgedeki Birleşmiş Milletler Koruma Gücü'nün (UNPROFOR) komutanı Thom Karremans da 2011 yılında Hollanda'daki bir mahkeme tarafından, katliamda sorumluluk taşımaktan suçlu bulundu.

Ratko Mladiç'in ise, savaş ve insanlığa karşı suçlardan daha önce çarptırıldığı ömür boyu hapis cezası, Haziran 2021'de Birleşmiş Milletler Savaş Suçları Mahkemesi tarafından onaylandı.


Savaş suçlusu Ratko Mladiç

HOLLANDA BAŞBAKANI BOSNA'DA GÖREV YAPAN HOLLANDALI ASKERLERDEN ÖZÜR DİLEDİ

Hollanda Başbakanı Mark Rutte 19 Haziran 2022'de, Bosna Savaşı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücü için görev yapan Hollandalı askerlerden neredeyse "imkansız şeyler beklendiğini" ifade ederek, o dönem Srebrenitsa'da yaşanan katliam esnasında görev yapan birlikten özür diledi.

Rutte, "Üzerinden neredeyse 27 yıl geçmiş olmasına rağmen hâlâ bazı sözler sarf edilmiş değil. Hollanda hükümeti adına bugün sizlerden özür diliyorum" diye konuştu.

O dönemde Hollandalı askerlerin hükümetten yeterince destek bulamadığını ifade eden Rutte, buna rağmen Barış Gücü askerlerinin, "Hep mümkün olmasa da, zor şartlar altında doğru şeyi yapmak için çabaladıklarını" savundu. Rutte söz konusu askerlerin, Srebrenitsa katliamı yaşandığında kendi kendilerine, "dünyanın nerede olduğunu" sorduklarını söyledi.

Katliamı o dönemde ülkede yalnızca BM bayrağı altında konuşlu olan ve sadece hafif silahlarla donatılmış Hollandalı askerler engelleyememişti.

Hollanda'nın bu konuda suçu olup olmadığı, o günden bu yana ülkenin mahkemelerini meşgul ediyor. 2019 yılında, ülkenin yüksek mahkemesi, 350 Boşnak Müslüman'ın öldürülmesinde Hollanda devletini kısmen suçlu bulmuştu.

Söz konusu 350 kişi, Sırp güçleri tarafından öldürülmeden önce Srebrenitsa'daki Barış Gücü üssü Potoçari'ye sığınmak istemiş, ancak Barış Gücü askerleri koruma arayan Boşnakların üsse girişine izin vermemiş ve hatta daha sonra Sırp güçlerinin üsse gelen mültecileri götürmesine müdahale etmemişti. Daha sonra erkekler ve oğlan çocukları kadınlardan ayrılarak idam alanlarına götürülmüş ve kurbanların cesetleri toplu mezarlara atılmıştı.