YPG, ABD'li general istedi diye adını değiştirdi mi?

BELLEK

ABD Özel Kuvvetler Komutanı Orgeneral Raymond Thomas, YPG'nin kendi tavsiyeleri üzerine ismini "Suriye Demokratik Güçleri" olarak değiştirdiğini açıkladı.

ABD'li düşünce kuruluşu Aspen Enstitüsü'nün, Colorado eyaletinde gerçekleştirilen yıllık güvenlik toplantısında konuyla ilgili soruları yanıtlayan Thomas, Türkiye nezdinde PKK'nın Suriye'deki uzantısı olarak görülen YPG'nin bu örgütü çağrıştırması nedeniyle isim değiştirme tavsiyesinde bulunduklarını, bu nedenle örgütün "Suriye Demokratik Güçleri" (SDG) adını aldığını açıkladı.

Anadolu Ajansı üzerinden yayılan habere göre Thomas söz konusu toplantıda şunları belirtiyor:

"Onlar kendilerine resmi olarak YPG diyorlardı ki Türkler, bunun PKK ile aynı olduğunu söylüyor ve 'Benim terörist bir düşmanımla muhatap oluyorsunuz, bunu müttefik olarak nasıl yapabilirsiniz?' diyordu. Biz de bunun üzerine onlara isimlerini değiştirmeleri gerektiğini söyledik. Mesela, YPG dışında kendinizi nasıl adlandırmak istersiniz? Bir gün sonra adlarının 'Suriye Demokratik Güçleri' olduğunu ilan ettiler. Adlarının ortasına 'demokratik' ifadesini koymalarının zekice bir hamle olduğunu düşündüm. Bu, onlara bir miktar itibar sağladı" sözlerini kaydetti.

Thomas’ın dediklerini Anadolu Ajansı haberleştirip abonelerine aktarıyor da Rojava’da yaşananlardan akıllarda kalanlar ne diyor, bir bakalım.

YPG VE YPJ’NİN KURULUŞU

Yekîneyên Parastina Gel – Halk savunma Birlikleri adıyla kuruluşunu Suriye krizinden hemen sonra 2012’de ilan eden YPG, esas olarak Rojava’nın savunması amacıyla Halk Meclisleri’ne bağlı olarak kurulan Öz Savunma Güçleri’nin devamıdır. Öz Savunma Güçleri’nin örgütlenmesinin başlangıcı ise 2000’li yılların ortalarına kadar gider.

Suriye krizinin başgösterdiği 2011’in Şubat ayından hemen sonra, 2012’nin ilk günlerinden itibaren Türkiye destekli cihadçı grupların Rojava üzerinden Suriye’ye taşınması sürecinde Halk Meclisleri’ne bağlı Öz Savunma Güçleri, giderek düzenli bir savunma kurumuna dönüştü. Küçük yerleşim birimlerinde düzenin sağlanması amacıyla yerel asayiş güçleri oluşturulurken bölgenin tümünün güvenlik ve savunmasını üstlenmek üzere önce YPG, kısa süre sonra ise Yekîneyên Parastina Jin – Kadın Savunma Birlikleri adıyla YPJ kuruldu. YPG ve YPJ, kuruluşu döneminde Rojavalı tüm siyasi grupların içinde yer aldığı Desteya Bilind a Kurd – Kürt Yüksek Konseyi’ne bağlıydı.

Bir müddet sonra Suriye Kürdistanı Ulusal Konseyi (ENKS) ile Batı Kürdistan Halk Meclisi (MGRK) arasında siyasal uzlaşmazlıkların başgöstermesi üzerine Kürt Yüksek Konseyi işlevini yerine getiremedi ve dağıldı. YPG ve YPJ, Kürt Yüksek konseyi’nin dağılmasından sonra da PYD’ye bağlanmadı, iddia edildiği gibi PYD’nin askeri kanadı olmadı. YPG ve YPJ, tam da bu dönemde ilan edilen Rojava kantonlarının silahlı gücüne dönüştü ve resmi olarak da Rojava kantonlarındaki Savunma Bakanlığı’na karşılık gelen ve eşbaşkanlık esasına göre yönetilen Savunma Konseylerine bağlandılar. YPG ve YPJ, halen resmi olarak Rojava Kantonlarında, sivil yönetimin bir pharçası olan Savunma Konseylerine bağlı olarak faaliyet yürütürler.

QSD’NİN KURULUŞU

Suriye Demokratik Güçleri’nin (QSD) oluşumu ise Kobani direnişinden sonradır. Eylül 2014’te Kobani’ye saldıran IŞİD, 26 Ocak 2015’te tamamen yenilerek Kobani’den çıkarıldı. Bu dönem Suriyeli Arap, Türkmen, Ermeni, Süryani ve diğer milliyetlerden güçler ile YPG ve YPJ arasında bir yakınlık kurulmuştu. Bu yakınlık, Kobani’den hemen sonra Kürtlerin Girê Sipî olarak adlandırdığı Tel Abyad kentini özgürleştirmede ortak hareket etmeyi beraberinde getirdi. 2015’in Şubat ayından itibaren Kürtler ve Araplar başta olmak üzere ortak güçler Tel Abyad’ı IŞİD’den temizledi ve ilk adım olarak bölge halklarının ve farklı inanç gruplarının tümünün içinde yer alacağı ortak bir meclis oluşturmak üzere adım atıldı. Demokratik Suriye Meclisi’nin (MSD) kuruluşu bu döneme rastlar ve Tel Abyad’ın özgürleştirilmesinden kısa müddet sonra bu kentte düzenlenen kongre ile birlikte ilan edildi. Bu kongre kısa sürede yeni bir birleşik askeri gücün kuruluşu kararını aldı ve bölgedeki tüm silahlı güçlerin kurulacak bu askeri yapılanmaya katılmasını istedi. Suriye Demokratik Güçleri (QSD) 2015’in ortalarına doğru MSD’ye bağlı olarak kuruldu. YPG ve YPJ başta olmak üzere bölgede Demokratik Suriye Meclisi’nin siyasi irade olarak kabul eden tüm silahlı gruplar, QSD’ye katıldılar ve bu askeri gücün bir bileşeni olarak yollarına devam ettiler.

QSD’nin kuruluşundan sonra özgürleştirilen her kent, kasaba ve köy için öncelikle bir askeri, bir de siyasi meclis oluşturuluyor. Siyasi meclisler özgürleştirilen kentlerdeki tüm işleyişten sorumlu olmakla birlikte askeri güçler de QSD’nin yerelin güvenliğinden ve savunmasından sorumlu bir alt bileşeni olarak siyasi mecislere bağlı olarak çalışmalarını sürdürüyorlar. Rojava kantonlarının güvenlik ve savunmasından ise QSD bileşeni olan YPG ve YPJ sorumludur ve bu örgütler henüz kendilerini feshetmiş ya da isimlerini değiştirmiş değiller.

Önümüzdeki döneme ilişkin farklı tartışmaların yaşandığı biliniyor. Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu’nun toplumsal sözleşmesinin tartışıldığı dönemde, bölgenin savunması amacıyla tek ve düzenli bir Kuzey Suriye Ordusu’nun oluşturulması ve farklı askeri güç ve meclislerin bu orduda yer alması da tartışılıyordu. Bu konudaki tartışmalar henüz sonuçlanmış değil.

Tüm bu bellekten çıkan özet şu: YPG ya da YPJ, adını falan değiştirmiş, kendini feshetmiş, ortadan kaldırmış değil. Hala varlığı devam eden, Rojava'da kantonların savunulmasından sorumlu olan askeri bir yapılanma. QSD'nin ise en etkin ve en önemli bileşenlerinden biri.