Cevdet Yılmaz açıkladı: 2025'te bütçede 2 trilyon lira açık öngörüldü

Artı Gerçek - 2025 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi kamuoyu ile paylaşıldı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından Beştepe'de düzenlenen bilgilendirme toplantısında, 2025 bütçesine ilişkin bilgiler verildi.

Yılmaz yaptığı açıklamada, "2025 yılı Merkezi Yönetim Bütçe giderlerinin 14 trilyon 731 milyar lira, bütçe gelirlerinin 12 trilyon 800 milyar lira olacağını öngörüyoruz" dedi. Bütçe açığı 1 trilyon 931 milyar lira olarak öngörüldü. Yılmaz 2025 yılında bütçe açığının milli gelire oranını yüzde 3,1 olarak öngördüklerini açıkladı.

HEDEFLENEN VERGİ TAHSİLATLARI

Yılmaz'ın açıklamaları şöyle:

"Bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranının ise yüzde 3,1 olarak gerçekleşeceğini tahmin etmekteyiz.

Bütçe gelirlerinin alt kalemleri şu şekildedir;

Gelir Vergisi 2 trilyon 130 milyar lira,

Kurumlar Vergisi 1 trilyon 637 milyar lira,

Özel Tüketim Vergisi 2 trilyon 121 milyar lira,

Katma Değer Vergisi 3 trilyon 599 milyar lira,

Diğer Vergi Gelirleri 1 trilyon 652 milyar lira,

Vergi Dışı Gelirler ise 1 trilyon 662 milyar liradır.

2023 yılında yaşadığımız deprem afetinde hasar gören bölgelerin yeniden ihyası ve imarı için 2023 yılında 960 milyar lira harcama yapılmış, deprem harcamalarının bütçe açığına etkisi GSYH’ye oran olarak yüzde 3,6 olmuştur.

2023 yılında yüzde 5,2 olarak gerçekleşen bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı, deprem harcamaları hariç tutulduğunda yüzde 1,6 seviyesindedir.

2024 yılı bütçemizde depremlerinin yol açtığı hasarların süratle giderilmesi ve deprem bölgesinde yaşayan vatandaşlarımızın ihtiyaçları için toplam “1 trilyon 28 milyar lira” ödenek tahsis edilmiştir.

2024 yılsonunda bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 4,9 olarak öngörülmektedir. Deprem harcamaları hariç ise bu oranın yüzde 2,5 olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

DEPREM BÖLGESİNE 584 MİLYAR LİRA

2025 yılı bütçesinde deprem bölgesinin iyileştirilmesi ve afetlere karşı dirençliliğin artırılması için 584 milyar lira tutarında ödenek öngörülmüştür. Bu kapsamda Afetlere Dirençli Şehirler Projesi için ayrılan kaynak tutarı toplam 120 milyar liradır.

Bu tutarın GSYH’ye oranının yüzde 0,9 olduğunu belirtmek istiyorum.

Deprem hariç bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının yüzde 2,2 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörmekteyiz.

BÜTÇE ÖDENEKLERİ

2025 yılı bütçe ödeneklerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımını ise şu şekilde öngördük:

Personel giderleri için toplam 3 trilyon 911 milyar lira,

Mal ve hizmet alım giderleri 1 trilyon 24 milyar lira,

Cari transferler 5 trilyon 813 milyar lira,

Sermaye giderleri 1 trilyon 102 milyar lira,

Sermaye transferleri 338 milyar lira,

Borç verme giderleri 306 milyar lira,

Yedek ödenekler 287 milyar lira,

Faiz giderleri 1 trilyon 950 milyar liradır.

EĞİTİME 2,2 TRİLYON LİRA

Milli Eğitim Bakanlığı bütçesini 2025 yılında 1 trilyon 452 milyar liraya yükselttik.

Yükseköğretim kurumları bütçelerini 2025 yılında 488 milyar liraya çıkarıyoruz.

Yükseköğretimi de dâhil ettiğimizde eğitim bütçemizi; 2025 yılında 2 trilyon 181 milyar liraya yükseltiyoruz.

Böylece merkezi yönetim bütçesinden yüzde 14,8 oranı ile en büyük payı yine eğitime ayırıyoruz.

SAĞLIĞA 1,1 TRİLYON LİRA

Merkezi yönetim bütçesinden sağlık hizmetleri için 1 trilyon 106 milyar lira kaynak ayırıyoruz.

Merkezi yönetim bütçesinden sağlık için ayrılan kaynağa Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan yapılacak sağlık harcamalarını da eklediğimizde sağlık alanına ayrılan toplam kaynak; 2 trilyon 435 milyar liraya ulaşmaktadır.

Sosyal yardım ve destekler için 2025 yılı bütçemizde 651 milyar lira kaynak ayırdık. Bu tutar 2025 yılı bütçesinin yüzde 4,4’üne denk gelmektedir.

2025 yılında;

Ödeme gücü olmayan vatandaşlarımızın sağlık primi giderlerini karşılamak amacıyla 131 milyar lira,

65 yaş üstü yaşlılarımız, bakıma ihtiyacı olan engelli vatandaşlarımız ve yakınlarına bağlanan aylıklar kapsamında 88 milyar lira,

Engelli vatandaşlarımızın evde bakımına destek amacıyla 70 milyar lira,

Engelli vatandaşlarımızın eğitim desteği için 47 milyar lira,

Sosyal konut finansmanının desteklenmesi amacıyla 23 milyar lira,

Ekonomik yoksunluk içinde olan çocuklarımızın aileleri yanında yetişmelerine imkân sağlayan sosyal ve ekonomik destek ödemeleri için 17 milyar lira,

Gelir düzeyi düşük vatandaşlarımıza sağlanan elektrik tüketim desteği kapsamında 10 milyar lira,

Engelli eğitim taşıma giderleri için 8 milyar lira,

Koruyucu aile uygulaması kapsamında yaklaşık 2 milyar lira kaynak ayırdık.

SOSYAL HARCAMALAR

Vatandaşlarımızın daha ucuz elektrik ve doğalgaz kullanabilmeleri için 2025 yılı bütçesinde 472 milyar lira kaynak öngörüyoruz. Bu kapsamda bugün, konut tüketicileri için doğalgaz ve elektrik maliyetinin yaklaşık yüzde 60'ının bütçeden karşılandığını ifade etmek istiyorum.

2022 yılı ocak ayı itibarıyla asgari ücreti vergi dışı tuttuk. Bu imkândan tüm çalışanlarımız yararlanmaktadır. Bu kapsamda 2025 yılında 810 milyar lira vergi istisnası öngörüyoruz.

Doğalgaz ve elektrik sübvansiyon destekleri ve asgari ücretin vergi dışı tutulmasını da dikkate aldığımızda sosyal harcamalara ayrılan kaynaklar 1 trilyon 933 milyar liraya ulaşmaktadır. Bu tutarın bütçemize oranı yüzde 13,1 seviyesindedir.

TARIMA 706 MİLYAR TL

2025 yılında bütçemizden tarıma 706 milyar lira kaynak ayırdık.

Bu kapsamda;

Tarımsal destek programları için 135 milyar lira,

Tarım sektörü yatırım ödenekleri için 166 milyar lira,

Tarımsal kredi sübvansiyon desteği için 160 milyar lira,

Tarım sektörü vergi harcamaları kapsamında 200 milyar lira,

Tarımsal KİT’lerin finansmanı, müdahale alımları ve ihracat destekleri için 45 milyar lira kaynak ayırıyoruz.

Reel kesim destekleri için bütçemizden 561 milyar lira ödenek öngörüyoruz.

Bu kapsamda;

Sosyal Güvenlik Kurumu işveren prim ödemeleri için 223 milyar lira,

Tarımsal krediler sübvansiyon desteği olarak 160 milyar lira,

Halk Bankası esnaf kredileri sübvansiyon desteği için 60 milyar lira,

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı teşvik ödemeleri için 32 milyar lira,

Mesleki eğitim kapsamında ödenen devlet katkısı için 30 milyar lira,

İhracat başta olmak üzere diğer reel sektör destekleri için 57 milyar lira kaynak ayırdık."

SAVUNMAYA 1,6 TRİLYON LİRA ÖDENEK

Savunma harcamaları için 913,9 milyar lira, iç güvenlik için 694,5 milyar lira ödenek öngördük. Savunma Sanayii Destekleme Fonu için ayrılan kaynak da dâhil edildiğinde toplamda savunma ve güvenlik sektörü için 2025 yılında 1 trilyon 608 milyar lira ödenek tahsis ediyoruz.

Mahalli idarelerimizi de güçlendirmeye devam ediyoruz. Büyükşehir ve diğer belediyelerimiz ile il özel idarelerimize ayırdığımız toplam kaynağı 1 trilyon 344 milyar liraya çıkarıyoruz.

2002 yılında bu kaynağın bütçe içerisindeki payı yüzde 4 iken bu oranı 2025 yılında yüzde 9,1’e yükseltiyoruz.

2025 yılı bütçemizde yatırımlara ayırdığımız kaynağı 1 trilyon 569 milyar liraya yükseltiyoruz. Bu tutar 2025 yılı bütçemizin yüzde 10,7’sine denk gelmektedir. (HABER MERKEZİ)