Ekonomi Bülteni: Açlık Sınırı 12 bin lirayı geçti / Çin ekonomisini onarmaya çalışıyor

Artı Gerçek - Uluslararası sivil toplum kuruluşu Global Witness ve Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi (CREA) verilerine göre, Ukrayna'daki savaşla birlikte Rusya'ya enerjide bağımlılıktan kurtulmak isteyen AB ülkeleri, Rus LNG'sinin en büyük alıcısı konumunda bulunuyor. Rusya'nın LNG ihracatında AB ülkelerinin payı 2021'in ocak-temmuz döneminde yüzde 39 seviyesindeyken, bu oran 2022'de yüzde 49'a, 2023'te yüzde 52'ye tırmandı. Böylece, AB ülkeleri savaşa rağmen Rus LNG'sinin yarıdan fazlasını satın aldı. AB ülkeleri ocak-temmuz döneminde Rusya'dan toplam 13,2 milyar metreküple rekor miktarda LNG ithal etti.

ÇİN’DEN IMF’YE: KORUMACILIĞA KARŞI ÇIKIN

Çin Başbakanı Li Çiang ile IMF Başkanı Kristalina Georgieva görüştü. Çin'de kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyi'nden yapılan açıklamaya göre Başbakan Li, görüşmede ülkesinin reform ve dışa açılma sürecine bağlı kalacağı, büyümeyi teşvik edici adımlar atmayı sürdüreceğini bildirdi. Çin'in IMF'nin küresel yönetimde önemli role sahip olmasını desteklediğini ve işbirliğini derinleştirmeyi sürdüreceğini belirten Li, ekonomik küreselleşmeyi ve serbest ticareti savunacağını, korumacılığa, ekonomik bağları koparmaya ve tedarik zincirlerini kesmeye yönelik her türlü girişime karşı çıkacağını umduklarını kaydetti.

MORGAN STANLEY: ABM FAİZ ARTIRIMININ SONUNA GELDİ

Morgan Stanley Avrupa Merkez Bankası’na yönelik tahminlerinde değişikliğe gitti. Kurum ekonomistleri son ekonomik göstergeler nedeniyle AMB’den bu ay yeni bir faiz artışı beklemiyor. Jens Eisenschmidt öncülüğündeki ekonomistler paylaştıkları notta, “AMB beklentimizi değiştirdik. Eylül toplantısında faiz artışlarına ara verilmesini bekliyoruz. Terminal faiz beklentimiz yüzde 3,75” değerlendirmesini yaptı. Ekonomistler daha önceki tahminlerinde eylülde de faiz artışı beklediklerini açıklamıştı.
Ekonomistler bu hafta açıklanan verilere göre Euro Bölgesi’nde hizmet enflasyonunun yavaşladığını, politika yapıcıların da bu ay beklemeyi tercih edebileceğini belirtti.

ABD’DE TARIM DIŞI İSTİHDAM BEKLENTİLERİN ÜSTÜNDE

ABD'de ağustos ayına ilişkin tarım dışı istihdam verileri yayımlandı. Veriler ağustos ayında istihdam artışının piyasa beklentilerinin üzerinde geldiğini gösterirken, işsizlik oranındaki artış da dikkat çekti. Buna göre ağustosta tarım dışı istihdam 187 bin kişi arttı. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi artışın 170 bin olacağı yönündeydi. Temmuz ayında 187 bin olarak açıklanan veri 157 bine revize edildi. Ülkede işsizlik yüzde 3,5'ten yüzde 3,8'e yükseldi. İşsizlik oranıyla ilgili beklenti yüzde 3,5 olarak belirlenmişti. Enflasyon göstergeleri açısından kritik önemdeki saatlik ortalama kazançlarda aylık olarak yüzde 0,2'lik, yıllık ise yüzde 4,3'lük artış yaşandı. Ekonomistler ağustosta ortalama saatlik kazançlarda aylık bazda yüzde 0,3; yıllık yüzde 4,3'lük artış yaşanmasını öngörmüştü.

ÇİN EKONOMİSİNİ TOPARLAMAYA ÇALIŞIYOR

Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin, sorunlu konut sektörü, azalan küresel talep ve yükselen işsizliğin yarattığı baskılarla yüz yüze. Çin Merkez Bankası (PBOC) bu yıl ilk kez bankaların rezerv olarak tutması gereken döviz mevduatı miktarını (zorunlu karşılık oranı) azaltacağını duyurdu. Buna göre finansal kurumların 15 Eylül’den itibaren tutması gereken rezerv oranı yüzde 6 seviyesinden yüzde 4’e düşürüldü. Buna ek olarak konut alımlarında ödenmesi geren peşinat tutarları düşürülürken, bankalardan mevcut mortgage faizlerini indirmeleri istendi. Bu çerçevede minimum peşinat, ilk kez konut alanlar için yüzde 20, ikinci kez konut alanlar içinse yüzde 30 olarak belirlenecek. Konut kredisi faizlerine yönelik indirimler, bankalar ve müşteriler arasında müzakere edilecek. Her iki uygulama da 25 Eylül’de yürürlüğe girecek.

HAKEM KURULU HÜKÜMETİN ZAM TEKLİFİNİ KABUL ETTİ

4 milyon memur ve 2,5 milyon memur emeklisini kapsayan 2024-2025 yıllarına ilişkin toplu sözleşme görüşmelerinde zam oranı belli oldu. Hükümet ve yetkili sendikalar arasındaki görüşmelerden sonuç çıkmaması nedeniyle zam oranları Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nun kararına bırakılmıştı. Kurul, bu hafta için yaptığı açıklamada hükümetin zam teklifini aynen kabul etti. Memur ve memur emeklilerine 2024'ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10, 2025'in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam yapılacak. 2024'te enflasyon farkı hariç yıllık zam oranı yüzde 20 olacak.

TÜRKİYE İKİNCİ ÇEYREKTE YÜZDE 3,8 BÜYÜDÜ

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 2023 yılı ikinci çeyrek sonuçlarını açıkladı. Buna göre, GSYH 2023 yılı ikinci çeyrekte, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,8 arttı. GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; diğer hizmet faaliyetleri yüzde 6,6, hizmetler yüzde 6,4, inşaat yüzde 6,2, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 5,1, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 3,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 1,3 ve tarım sektörü yüzde 1,2 arttı. Sanayi yüzde 2,6, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ise yüzde 1,2 azaldı.

KİRADA ZORUNLU ARABULUCUK DÖNEMİ BAŞLADI

Ev sahibi ve kiracıları kapsayan zorunlu arabuluculuk dönemi yarın (1 Eylül) başlıyor. Bu tarihten itibaren kira uyuşmazlıklarında mahkemeden önce arabuluculara başvurulması zorunlu olacak. Uygulama ile kira tespit, tahliye uyarlama, kira sözleşmesi kaynaklı uyuşmazlıklar ve kat mülkiyetinden kaynaklı ihtilafların taraflar arasında mahkemeye gitmeksizin çözülmesi planlıyor. İlk olarak davayı açmak isteyen tarafın arabulucuya başvuracağı sistemde, başvurular dava açılacak yetkili mahkemenin bulunduğu adliyedeki arabuluculuk bürosuna yapılacak. Söz konusu mahkemede büro kurulmamış ise yetkilendirilen sulh hukuk mahkemelerine başvuruda bulunulacak.

AÇLIK SINIRI ASGARİ ÜCRETİN 800 LİRA ÜZERİNDE

Türk-İş'in, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek için her ay yaptığı 'Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması'nın ağustos ayı sonuçları açıklandı. Buna göre, bu ay dört kişilik ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarını ifade eden 'açlık sınırı', asgari ücreti yaklaşık 800 lira geride bırakarak, 12 bin 198 liraya yükseldi. Gıda harcaması ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarına denk gelen 'yoksulluk sınırı' ise 39 bin 733 lira oldu.

DÜNYADA EN ÇOK EV FİYATLARI ANKARA İZMİR VE İSTANBUL’DA ARTTI

2023’ün ilk çeyreğinde Türkiye’de konut fiyatları 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 133 yükseldi. Aralarında Almanya ve Britanya’nın da olduğu bazı ülkelerdeyse konut fiyatları düştü. Uluslararası Emlak Danışmanlığı firması Knight Frank’in 56 ülke ve bölgeyi incelediği Küresel Konut Fiyat Endeksi'ne göre 2023’ün ilk çeyreğinde, 2022’nin aynı dönemine göre Türkiye’de konut fiyatları yüzde 132,8 artış gösterdi. Listede Türkiye’nin üç büyük şehri yer alıyor. Ankara (yüzde 135,3), İzmir (yüzde 133) ve İstanbul (yüzde 127,3) listedeki 150 şehir arasında konut fiyatlarının en çok arttığı şehirler oldu.
HAZIRLAYAN: MÜHDAN SAĞLAM