Ekonomistler: TÜİK'in enflasyon verileri ile gerçekler arasında bağ kopması var
Cengiz Anıl BÖLÜKBAŞ
ANKARA - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), memur ve emekli maaşlarını da belirleyecek olan enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre, enflasyon haziranda bir önceki aya göre yüzde 3,92, bir önceki yılın aralık ayına göre yüze 19,77, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,21 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 59,95 olarak gerçekleşti. Ocak-haziran dönemini kapsayan 6 aylık enflasyon ise yüzde 19,77 oldu. TÜİK’in verilerini değerlendiren ekonomistler, açıklanan oranların gerçeği yansıtmadığını dile getirdi.
‘BU AY YENİ BİR ENFLASYON DALGASI BAŞLADI’
İTO enflasyonunun aylık yüzde 3.5, TÜİK’in ise yüzde 3.9 olduğunu söyleyen İktisatçı Mustafa Sönmez, “Ancak açıklanan oranın içeriğine baktığınızda birçok hile hurda var. Doğalgaz fiyatını hala eski fiyata dönüştürmemişler. Nisan ayında 570 kuruş olan metreküp fiyat şimdi 4 kuruş görünüyor. Dolayısıyla konut harcamalarını düşük göstermede kullanılmış. Gıda fiyatları yüzde 3 artmış ancak sepetteki ağırlığından dolayısıyla gıda enflasyonu önemli. Yıllık yüzde 55’e yakın bir yeri var. Döviz fiyatları artınca akaryakıt ve ulaşımda fiyatlar arttı ve artmaya devam edecek. Bir de tatilden dolayı yeme içme mekanları ve otellerde çok ciddi artışlar görüyoruz. Yeni bir enflasyon dalgası başladı bu ay. Önümüzdeki aylarda da devam eder gibi görünüyor” dedi.
Açıklanacak memur zamları ile ilgili de konuşan Sönmez, şunları söyledi: “Zamlar açıklanan bu enflasyon oranında kalmayacak. Tabanı 22 bine çıkarmak gibi bir vaatleri var. Onun için üstüne 7 bin lira ekleyerek bir düzenleme yapmak gerekiyor. Resmi enflasyonun üzerine adına refah payı diyerek 22 bine yükselten bir artış yapacaklar.”
‘GERÇEK OLANIN BU OLMADIĞINI BİLİYORUZ’
TÜİK’in açıkladığı verilerin hayal kırıklıkları yarattığını ifade eden Ekonomist Oğuz Demir, “Verilerle gerçekler arasında bağ kopması olduğunu görüyoruz. Konutlarda yüzde 15’lik zam gözüküyor. Gerçek olanın bu olmadığını biliyoruz. En kötü geçen seneden itibaren yüzde 25 zam sınırı vardı. Öte taraftan Merkez Bankasının açıkladığı fiyatlara bakınca da gerçeklikle ilgisi kalmadığını görüyoruz. TÜİK oranlarıyla söylenecek bir şey kalmadı” diye konuştu.
Memur zammının yüzde 17.55 olduğunu dile getiren Demir, “22 bin üzerinden bir hesap yaparsak 8200 TL’de seyyanen zam gözüküyor. Baktığınız zaman önemli bir iyileşme ancak ne kadar memuru koruyacak orası da ayrı bir tartışma konusu” dedi.
‘TÜİK İKTİDARIN TALEBİNİ YERİNE GETİRİYOR’
TÜİK’in mahkeme kararına rağmen enflasyon madde sepetini açıklamadığını vurgulayan Nesrin Nas, “TÜİK ‘madde sepeti bizde de yok’ diyor. Eğer yok ise aylık enflasyonu neye göre ölçüyor? Önemli olan soru bu. Demek ki kabaca bir enflasyon ölçme yöntemi var. İktidarın bütçeye, vereceği zam oranlarına göre ayarlanmış bir durum var. TÜİK bu talebi yerine getiriyor. Bir diğer soru da neden ayın 5’inde açıklandı oranlar? Bayramdan dolayı derleme, toparlama yapamadıklarını söylüyorlar. Peki İTO bunu yaparken TÜİK nasıl yapıyor? TÜİK’in açıkladığı oranlar inanılır olmaktan çıktı” dedi.
Mehmet Şimşek’in rasyonel politikalara dönüleceğini açıklamasını hatırlatan Nas, “Bunu yapabilmeniz için öncelikle ölçebilmeniz lazım. Şeffaflığın birinci kuralı TÜİK’in gerçeği açıklamasıdır. Bugün enflasyonun açıklanmasına ve memur zamlarının yayınlanmasına bakılınca bütün bunların önceden planlandığı görülüyor. Mevcut politikaların yükü çalışanlara, memurlara yüklenecek. Türk Lirasının değer kaybı önümüzdeki günlerde her şeye yansıyacak. Verdikleri her şeyi daha fazlasıyla geri alacaklar. Yapılan zamlar da bir ay içerisinde eriyecek” diye konuştu.
